دکتر
بتسابه مهدوی
یکی از پیامبران بزرگی که هم دارای مقام نبوّت بود
و هم دارای حکومت بینظیر و بسیار وسیع، حضرت
سلیمان بن داوود ـ علیه السلام ـ است که نام مبارکش هفده بار در قرآن آمده است. او
با یازده واسطه به حضرت یعقوب ـ علیه السلام ـ میرسد و از پیامبران بزرگ
بنی اسرائیل میباشد.
سلیمان
ـ علیه السلام ـ حکومت وسیعی به دست آورد که در آن جنّ و انس و پرندگان و چرندگان و
باد، همه تحت فرمان او بودند، و بر سراسر زمین فرمانروایی مینمود.
خداوند
در تمجید او میفرماید: ما سلیمان را به
داوود ـ علیه السلام ـ بخشیدیم، چه بنده خوبی! زیرا همواره با خدا ارتباط داشت و به
سوی خدا بازگشت میکرد و به یاد او بود.»
قرآن
در آیه 12 و13 سوره سبأ، گوشهای از عظمت و امکانات وسیع
سلیمان را بازگو کرده و چنین میفرماید:
«و
برای سلیمان ـ علیه السلام ـ باد را مسخّر کردیم که صبحگاهان مسیر یک ماه را میپیمود،
و عصرگاهان مسیر یک ماه را، و چشمه مس (مذاب) را برای او روان ساختیم، و گروهی از جنّ
پیش روی او به اذن پروردگارش کار میکردند، و هر کدام از آنها
که از فرمان ما سرپیچی میکرد، او را عذاب آتش سوزان
میچشاندیم. آنها هر چه سلیمان ـ علیه السلام
ـ میخواست برایش درست میکردند،
معبدها، تمثالها، ظروف بزرگ غذا همانند حوضها، و دیگهای ثابت (که از بزرگی قابل حمل
و نقل نبود، و به آنان گفتیم: ) ای آل داوود! شکر (این همه نعمت را) بجا آورید، ولی
عده کمی از بندگان من شکر گزارند.
آری
خداوند مواهب عظیمی به این پیامبر بزرگ داد، مرکبی بسیار سریع و تندرو که با آن میتوانست
در مدتی کوتاه، سراسر کشور پهناورش را سیر کند، موادّ معدنی فراوان برای انواع صنایع
و نیروی فعال کافی برای شکل دادن به این مواد معدنی به او عطا کرد. او با بهره گیری
از این وسایل، معابد بزرگی ساخت. و مردم را به عبادت خدای یکتا ترغیب نمود، و برای
پذیرایی از لشکریان و مستضعفان، امکانات وسیعی در اختیارش قرار گرفت و در برابر این
همه مواهب، خداوند به او دستور شکرگزاری داد.
حضرت
سلیمان در سیزده سالگی حکومت را به دست گرفت و چهل سال حکومت کرد و در سن 53 سالگی
از دنیا رفت.
عظمت
مقام ظاهری و باطنی حضرت سلیمان ـ علیه السلام ـ بسیار وسیع و بینظیر
بود. در این جا در میان صدها نمونه، به سه نمونه زیر توجه کنید:
1.
دعای مورچه
در
زمان حضرت سلیمان، بر اثر نیامدن باران، قحطی شدید به وجود آمد. ناچار مردم به حضور
حضرت سلیمان آمدند و از قحطی شکایت کردند و درخواست نمودند تا حضرت سلیمان ـ علیه السلام
ـ برای طلب باران، نماز «استسقاء» بخواند.سلیمان ـ علیه السلام ـ به آنها گفت: فردا
پس از نماز صبح، با هم برای انجام نماز استسقاء به سوی بیابان حرکت میکنیم.
فردای
آن روز مردم جمع شدند و پس از نماز صبح، به طرف بیابان حرکت کردند. ناگهان سلیمان ـ
علیه السلام ـ در مسیر راه مورچهای را دید که پاهایش را
روی زمین نهاده و دستهایش را به سوی آسمان بلند نموده و میگوید: «خدایا ما نوعی از
مخلوقات تو هستیم و از رزق تو، بینیاز نیستیم. ما را به خاطر
گناهان انسانها به هلاکت نرسان.»
سلیمان
ـ علیه السلام ـ رو به جمعیت کرد و فرمود: «به خانههایتان باز گردید، خداوند
شما را به خاطر غیر شما (مورچگان) سیراب کرد!» در آن سال آن قدر باران آمد که سابقه
نداشت. آری گناه موجب بلا از جمله قحطی خواهد شد.
2.
گریز از مرگ!!
در
زمان حکومت حضرت سلیمان ـ علیه السلام ـ ، مردی ساده اندیش، در حالی که سخت ترسیده
و وحشت کرده بود و چهرهاش زرد و لبهایش کبود شده
بود به سرای سلیمان ـ علیه السلام ـ پناهنده شد و با عجز و لابه گفت: «ای سلیمان به
من پناه بده».
سلیمان
به او گفت: «چه شده؟»
او
عرض کرد: «عزرائیل با خشم به من نگاه کرد، وحشت کردم، از شما تقاضای عاجزانه دارم که
به باد فرمان بدهی که مرا به هندوستان ببرد تا از بند عزرائیل رهایی یابم.
سلیمان
به تقاضای او توجه کرد.
باد
را فرمود تا او را شتاب بُرد سوی خاک هندستان بر آب
روز
بعد، سلیمان ـ علیه السلام ـ ، عزرائیل را دید و گفت: «چرا به این بینوا، با دیده خشم
آلود، نگاه کردی که از وطن، آواره و بیخانمان شد».
عزرائیل
گفت: «خداوند فرموده بود که من جان او را در هندوستان قبض کنم و چون او را در این جا
دیدم، از این رو در فکر فرو رفتم و حیران شدم؛ با تعجّب گفتم اگر او دارای صد پر هم
باشد و به طرف هندوستان پرواز کند، به آن جا نمیرسد:
چون
به امر حق به هندوستان شدم دیدمش آن جا و جانش بِستُدم
به
هندوستان رفتم و دیدم او آن جا است، و در نتیجه جانش را گرفتم.»
حضرت سلیمان,داستان حضرت سلیمان,زندگی حضرت سلیمان
3.
پاسخ جنّ بزرگ، به سؤالات سلیمان
حضرت
سلیمان ـ علیه السلام ـ از پیامبرانی بود که خداوند او را بر جنّ و انس و... مسلّط
نموده بود. روزی چند نفر از اصحاب خود را همراه یکی از جنّهای بزرگ و گردنکش فرستاد،
تا چند ساعتی به میان مردم بروند و گردش کنند و سپس بازگردند و به اصحاب فرمود: در
این سیر و سیاحت هر چه را از آن جنّ شنیدید به خاطر بسپارید و وقتی نزد من آمدید برای
من بیان کنید.
آنها
همراه آن جنّ سرکش حرکت کردند تا به بازار رسیدند و امور زیر را از آن جنّ دیدند:
1.
دیدند آن جنّ به آسمان نگاه کرد و سپس به مردم نگریست و سرش را تکان داد.
2.
از آن جا عبور نمودند تا به خانهای رسیدند، شخصی از دنیا
رفته و بستگان او گریه می‌کنند. آن جنّ وقتی که آن
منظره را دید خندید.
3.
از آن جا عبور نمودند و افرادی را دیدند که سیر را با پیمانه میفروشند،
ولی فلفل را با وزن (و سنجش دقیق ترازو) میفروشند. آن جنّ با دیدن
آن منظره خندید.
4.
از آن جا عبور نمودند و به گروهی رسیدند. دیدند آنها ذکر خدا می‌گویند
و به یاد خدا به سر میبرند، ولی گروه دیگری در
کنار آنها هستند و به امور بیهوده و باطل سرگرم می‌باشند. آن جنّ سرش را تکان
داد و لبخند زد.
یاران
سلیمان ـ علیه السلام ـ ، از این سیر و عبور بازگشتند و جریان را (در چهار مورد فوق
به سلیمان ـ علیه السلام ـ گزارش دادند.
سلیمان
ـ علیه السلام ـ آن جنّ را احضار کرد و از او از چهار موضوع مذکور پرسید:
1.
وقتی که به بازار رسیدی، چرا سرت را به آسمان بلند نمودی. و سپس به زمین و مردم نگاه
کردی و سرت را تکان دادی؟
جنّ
گفت: فرشتگان را بالای سر مردم دیدم که اعمال آنها را با شتاب مینوشتند.
تعجّب کردم که آنها این گونه با شتاب مینویسند ولی انسانها آن گونه
با شتاب سرگرم (امور مادی خود) هستند.
2.
وقتی که به خانهای وارد شدی، شخصی مرده
بود و حاضران گریه میکردند، چرا خندیدی؟
جنّ
گفت: خندهام از این رو بود که آن شخص مرده، به بهشت
رفت، ولی حاضران (به جای خوشحالی) گریه میکردند.
3.
چرا وقتی که دیدی سیر را با پیمانه، و فلفل را با وزن میفروشند خندیدی؟
جنّ
گفت: ازاین رو که دیدم سیر را با آن همه ارزش، که کیمیای درمان است با پیمانه میفروشند،
ولی فلفل را که مایه بیماری است با وزن دقیق به فروش میرسانند! از این رو از روی
تعجّب خندیدم.
4.
چرا در مورد آن دو گروه که یکی در یاد خدا و دیگری سرگرم لهو و امور بیهوده بودند،
سر تکان دادی و خندیدی؟
جنّ
گفت: زیرا تعجب کردم که دو گروه، هر دو انسانند، ولی گروه اول بیدار در یاد خدایند،
اما گروه دوم غافل و سرگرم در بیهودگی هستند.
قضاوت
سلیمان، و جانشینی او از داوود ـ علیه السلام ـ
حضرت
داوود ـ علیه السلام ـ (از پیامبران خدا بود و سالها در میان قوم خود، به هدایت مردم
پرداخت. در اواخر عمر) از طرف خدا به او وحی شد: «از خاندان خود، وصی و جانشین برای
خود تعیین کن».
حضرت
داوود ـ علیه السلام ـ چندین فرزند (از همسران مختلف) داشت. یکی از پسرانش نوجوانی
بود که مادر او نزد حضرت داوود ـ علیه السلام ـ به سر میبرد، و داوود ـ علیه السلام
ـ مادر او را (که یکی از همسرانش بود) دوست داشت.
حضرت
داوود ـ علیه السلام ـ پس از دریافت وحی مذکور، نزد آن همسرش آمد و به او گفت: «خداوند
به من وحی کرده تا از خاندانم، یکی از آنها را برای خود وصی و جانشین قرار دهم.»
همسر
داوود: خوب است که آن وصی، پسر من باشد.
داوود:
من نیز، قصدم همین بود، ولی در علم حتمی خدا گذشته که وصی من «سلیمان» (پسر دیگرم)
است.
از
سوی خدا وحی دیگری به داوود ـ علیه السلام ـ شد که قبل از رسیدن فرمان من شتاب نکن.
از
این وحی، چندان نگذشت که دو مرد که با هم مرافعه و نزاع داشتند به حضور حضرت داوود
ـ علیه السلام ـ برای قضاوت آمدند. آنها به داوود ـ علیه السلام ـ گفتند: یکی از ما
دامدار است، و دیگری باغدار میباشد.
خداوند
به داوود ـ علیه السلام ـ وحی کرد: پسران خود را نزد خود جمع کن و به آنها بگو هر کس
در مورد نزاع این دو نفر باغدار و دامدار، قضاوت صحیح کند او وصی تو بعد از تو است.
