عدد مقدس هفت

دکتربتسابه مهدوی

 

هفت وادی میترایسم در ایران

 

1 ) کلاغ : منسوب به عطارد , نماد هوا و باد

2 ) همسر : منسوب به زهره , نماد آب

3 ) سرباز : منسوب به مریخ , نماد خاک

4 ) شیر : منسوب مشتری , نماد آتش

5 ) پارسا : منسوب به قمر

6 ) خورشید : منسوب به مهر , ستاره صبح

7 ) پیر مرشد : منسوب به زحل بیشتر

 

   هفت باور نیک ایرانیان باستان

 

1 ) پرستش هرمزد یا اهورامزدا خدای دانای یکتا

2 ) اشویی , پاکیزگی و پارسایی

3 ) سدره و کشتی , بستن نشان خداپرستی برای جوانانی که به سن بلوغ می رسند

4 ) برگزاری آیین و دردگان ( درگذشتگان )

5 ) دستگیری از نیازمندان و تنگدستان

6 ) برگزاری جشنهای ملی و مذهبی

7 ) به جای آوردن نمازهای پنج گانه زرتشت

دکتر بتسابه مهدوی

30 خرداد 96

فلسفه عدد مقدس هفت نزد ایرانیان

دکتر بتسابه مهدوی

 

عدد هفت در نزد ایرانیان از دیرباز تاکنون عددی مقدس و مشهور بوده . از میان همه اعداد , عدد هفت همیشه مورد توجه مشرق زمین و به خصوص ایرانیان قرار داشته ‚ اغلب در امور ایزدی و نیک و گاه در امور اهریمنی و شر به کارمیرفته است ولی اکثر موراد در جهت نیت پاک و روحانی و مقدس استفاده می گردیده . وجود بعضی عوامل طبیعی مانند تعداد سیاره های مکشوف جهان باستان و همچنینرنگهای اصلی‚ موید رجحان و جنبه ماوراطبیعی این عدد گردیده است. با توجه به آیین کهن میترائیسم ایران که قدمتی بیش از پنج هزار سال دارد بایستی بپذیریم که ایرانیان نخستین ملتی بودند که به رمز و راز این عدد آسمانی پی بردند .

تمدنهای بسیاری در مشرق زمین و به خصوص خاورمیانه شکل گرفت که پایه های تمدن بشری محسوب می شوند ولی نکته جالب آن این است که از میان همه آنها تنها تمدن ایران باقی ماند و به عبارتی همه تمدنهای اطراف به نوعی یا در تمدن ایران حل شدند و یا از میان رفتند . تمدن مصر , سومر , اکدیها , کلده , آشور , بابل نمونه ای از این تمدنهاست . از میان آنها آیین مهرپرستی و میترایسم ایران از قدمتی پیش از همه این تمدنها برخوردار است . امروزه نمادهای مهر را در ایران و آداب و رسوم مردم ایران هنوز به روشنی می بینیم . به عبارتی میتوان گفت که تمدن های بین النهرین بیشترا به درون تمدن ایران رفتند و یک تمدن بزرگ را شکل دادند .

 

تمدن بین النهرین در حدود سه هزار سال پیش به قدرت بزرگ جهان مشهور بود ولی پس از روی کار آمدن کوروش بزرگ , منطقه بین النهرین بخشی از تمدن ایران شدند و به کشور ایران پیوستند و تا انتهای دوره شاهنشاهی ساسانی این منطقه بخشی از تمدن و خاک ایران محسوب می شد . به صورتیکه پایتخت ایران در بغداد ( عراق ) بود و به عراق کنونی دل ایرانشهر گفته میشده است . پس از حمله تازیان به ایران این منطقه مورد یورش عربهای بدوی قرار گرفت و همه تمدن و شکوه باستانی اش به یکباره ویران شد و اثری از آن همه تاریخ به جای نماند و عربها به مرور زمان به آنجا مهاجرت کردند و زبان عربی را به دیگر ایرانیان آن منطقه غلبه نمودند و فرهنگی عربی را جایگزین تمدن کهن بین النهرین کردند .

 

ملتها و تمدنهای اطراف ایران نیز به پیروی از ایرانیان مهرپرست و مهر اندیش متوجه سیارات شده بودند و رمز و رازی اهورایی را یافته بودند و در نتیجه به صورت نماد شگون می پرستیدند. آنچه که شواهد نشان می دهد میترائیسم ایرانی تاثیر گذار ترین آیین در ادیان جهان بخصوص در مسیحیت و اسلام بوده است . روز زایش مهر در ایران , همان روز بیست و پنجم دسامبر در مسیحیت است که جشن گرفته می شود . لباس قرمز پاپ از آیین میترایسم گرفته شده است . همچنین مهرابه های درون کلیساها نیز به مهرابه های مهری مشهور است .

از دیگر نفوذ آیین مهر نیز میتوان بر رومیان و یونانیان نیز اشاره کرد . در داخل معبد و انتهای معابد آنان حجاری های برجشته مهر وجود داشته است که میترا در حال کشتن گاوی است . هنوز در برخی از کلیسا های کهن اروپا آثار آن پابرجاست . میترایسم در اسلام نیز نفوذ چشم گیری داشت . در زیر به برخی موارد نفوذ عدد هفت میترایسمی در اسلام نیز اشاراتی خواهیم داشت . مشهورترین مهد تمدن مهرپرستی ایران شهر خرم آباد است .

عدد هفت میتراییان ایران نیز به همین منوال در مذاهب و تاریخ جهان ‚ در تصوف و درسنن و آداب کهن بیشتر ملتها نفوذ کرد . در تاریخ ایران و بناهای بازمانده از دوره‌های تاریخی گوناگون، توجه به عدد هفت مشهود است. دور تا دور قلعه همدان (هگمتانه) پایتخت مادها، دارای هفت دیوار بوده است که کنگره‌هایی به رنگ‌های مختلف داشته اند. داریوش بزرگ با شش تن دیگر از نجبای ایران هفت تنی را تشکیل دادند که دست به دست هم دادند و گئومات مغ دروغین که بر ضد کمبوجیه پادشاه هخامنشی قیام و سه ماه بر مردم ایران حکومت کرد را از تخت پادشاهی سرنگون کردند.در نقوش نقش رستم بالای آرامگاه داریوش بزرگ در دو طرف، شش نفر وجود دارند که با خود داریوش بزرگ ، هفت نقش را تشکیل داده‌اند . از سوی دیگر عدد هفت در نزد ایرانیان به عنوان یک نماد انرژی اهورایی نیز مطرح است . به طوریکه در برخی از نقوش فرشهای دست بافت محلی یا گلیم های ایرانی دور تا دور دایره میانی آنها با هفت رنگ مختلف تهیه شده است تا انسانی که بروی آن استراحت میکند از نیروی آرامش بخش اهورایی آن برخوردار شود .

دکتر بتسابه مهدوی

29 خرداد 96

سرو ایرانی

دکتر بتسابه مهدوی

 

سرو ایرانی به عنوان نماد استقامت و سرفرازی ایرانیان توصیف می شود. سرو در تصویرگریهای پس از ورود اسلام به ایران به شکل سرشکسته دیده می شود. گفته می شود که این گونه تصویرگری از سرو در نقاشی های این دوره نشان از این دارد که اعراب به این وسیله در پی نشان دادن از بین رفتن صلابت ایرانیان پس از حمله به ایران بوده اند.

سرو نام درختی است همیشه سبز که ۳ قسم دارد:۱-سروناز:که شاخه هایش متما یل است.۲-سرو آزاد که شاخه هایش راست رسته است.-۳ سرو سهی: که دو شاخش راست رسته باشد.

 

عقاید گوناگونی در مورد سرو وجود دارد،در اساطیر یونان سرو را نشان سوگواری و از دست دادن یار می دانستند.چوب این درخت را فنا ناپذیر تصور می کردند و در ساختن مجسمه ها،معابد و کشتی ها از آن بهره می بردند. مثلا” مطابق تورات از چوب سدر یا سرو برای ساخت کشتی نوح استفاده شده است.

 

درخت سرو با آئین زرتشتی و ایرانی همبستگی خاصی دارد.درخت سرو سمبل اهورا مزداست و به علت همیشه سبز بودنش نشان جاودانگی تلقی می شود.طبق روایات گذشته روزی زرتشت سروی در ناحیه ربونه سبزوار کاشت.این درخت بهشتی و فنا نا پذیر شد و به عنوان سرو کاشمر شهرت یافت.زرتشت این درخت را بهشتی می داند که برگش دانش و خرد است و هر کس میوه آن را بچیند جاودانه خواهد ماند.آن سرو بعد ها به دست خلیفه عباسی قرس شد و به بغداد برده شد . زرتشتیان امروزه آن محل را قهستان می نامند.

اکنون نیز نمونه های کهنسال دیگری از درخت سرو در جاهای دیگر ایران همچنان استوار است که مهم تر از همه، سرو کهنسال چند هزارساله، در شهر ابرکوه یزد است که کهنسال ترین سرو جهان به شمار می رود.

 

سرو ابرکوه در استان یزد واقع است. گویند زرتشت ، چون موسم اسپند به ابرکو رسید ، با دست خود بذر سرو بر این دشت فشاند و بر مردمان نوید داد که درختی در آن میان بماند تا ببیند درفش ، فرزندش ، بهرام ، پادشاه صبح دم رستاخیز را کویر ابرکوه را که درمی نوردی ، به پیرترین ساکن کویرهای جهان خواهی رسید. سرو ۵هزار ساله ابرکوه را اگر مسن ترین موجود زنده جهان بنامیم ، چندان به بیراهه نرفته ایم. در ایران باستان ، کاشتن درخت از اهمیت بسیار بالایی در طبقات مختلف جامعه برخوردار بوده است. در نگاره ها و آثار باستانی مانند حجاری های دوره هخامنشی در تخت جمشید، نماد درخت و به طور خاص ، سرو آورده شده است.

 

در فرهنگ زرتشتیان آمده است : سرو به دلیل آن که درختی همیشه سبز است ، همواره در ایران اهمیت خاصی داشته است و سرو ۵هزار ساله ابرقو نیز که آن را سرو زرتشت می نامند، نمادی از همین امر به شمار می رود. غیر از نگاره ها و حجاری ها در پارچه بافی ها هم به گونه ای گیاه ، درخت و همان سرو خمیده که بعدها در فرهنگ ایرانی ترمه نامیده شده ، دیده می شود. سرو ابرقو در دیگر هنرهای ایرانی نیز به چشم می خورد. مینیاتور بهترین مجال برای شناسایی این درخت کهنسال است که به شکلی منحصر به فرد در آثار هنرمندان این مرز و بوم جلوه کرده است. سرو ابرقو، این نگین سبز کویر ایرانیان در تمامی جهان به عنوان نمادی از زندگی و زیبایی معرفی شده است.

این در حالی است که در کشور ما بسیاری حتی از وجود این جاذبه مسلم گردشگری بی خبرند. چندی پیش ، دانشمندانی از ژاپن و روسیه پس از بازدید از سرو ابرقو عمر آن را تا ۸۰۰۰ سال برآورد کردند؛ اما الکساندر روف ، دانشمند روسی عمر این درخت را میان ۴۰۰۰تا ۴۵۰۰سال برآورد کرده است. حمدالله مستوفی هم در کتاب نزهت القلوب که در سال ۷۴۰هجری قمری تالیف شده است ، درباره این سرو آورده است : آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگ تر است. حتی برخی مورخان پارا فراتر نهاده و معتقدند نهال این درخت را یافث ، پسر نوح کاشته است. اختلاف نظر بسیار و درباره چند هزار سال سن این زنده ترین موجود تاریخ دنیا هم نمی تواند از اهمیت این جاذبه گردشگری کشورمان بکاهد.

پیرترین موجود زنده دنیا با ۲۵متر ارتفاع ؛ ۱۸متر محیط و ۵/۱۱ متر اندازه دور تنه در قلب ایران آرام آرام زندگی می گذراند. با اقداماتی نظیر آفت کشی و آزادسازی حریم این سرو تاریخی که سال گذشته از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد صورت گرفته است اکنون سرو ۵هزار ساله ابرقو براحتی می تواند نفس بکشد. نگین سبز کویر ایران این روزها به بار نشسته است تا در عین کهنسالی نشانه دیگری از زایش و باروری به نمایش بگذارد. سرو کهنسال کشورمان نیاز به مراقبت بیشتری دارد، شاید توجه بیشتر به این جاذبه گردشگری در دل کویر ایران بتواند روزی آن را به عنوان قلب گردشگری تفریحی و یا حتی گردشگری علمی در ژرفای کویر تبدیل کند.

 

یکی از ذخیره گاه های کم مانند سروهای کهنسال ایران بیش از ۲۲ اصله سرو ۲۶۰۰ ساله، در استان ایلام است که آن ها را به نام سروهای زربین می شناسند. این سروها به علت عدم ثبت و ناشناخته ماندن، و در پی سوزانده شدن و بریده شدن، در معرض نابودی هستند. بیش از ۲۲ اصله سرو زربین با دیرینگی ای بیش از ٢۶٠٠ سال در استان ایلام در روستای «بان سول» در بخش «چوار» از توابع شهرستان ایلام جای دارند. این درخت های کهن بصورت ثبت نشده باقی مانده اند و نامی از آن ها در جایی نیست. در سال های اخیر به غیر از سوزاندن این درختان سرو توسط مردم، گرد و غبار و خشکیدگی و همچنین بریدن شاخ و برگ های درختان سرو ایلام، باعث نابودی شماری از این درختان شده است. تلاش برای نگهداری این سروها در دست بررسی است و معاون فنی منابع طبیعی استان ایلام در این باره گفته است، «مناطقی هستند که به دست ادارهٔ کل منابع طبیعی استان ایلام شناسایی می شوند تا گونه های ژنتیکی و بسیار کمیاب در آن ها، زیر چتر نگهداری بیشتر جای بگیرند.»«بان سول» در بخش «چوار» از توابع شهرستان ایلام جای دارند.

 

سرو در زمان هخامنشیان نیز مقدس و محترم بود تا جایی که در حجاری های پلکان شرقی کاخ آپادانا تصویر این درخت را در کنار سربازان می بینیم.

در بسیاری از سنگ قبر های اطراف کاشان ،مزار هایی هست که تصویر سرو بر روی آنها کنده شده که نشانه اعتقاد به جاودانگی وزندگی پس از مرگ در نزد ایرانیان حکایت دارد.

در دوره آل بویه و سلجوقیان در نقش های پارچه،فرشتگان هورتات و امرتات(خرداد و امرداد)هستند که وظیفه آسمانی خوددر نگهبانی سرو که نشانه روح مقدس یا یزدان ،انجام می دهند.

 

در اکثر صنایع دستی ایران شاهد طرحی به اسم بته جقه هستیم.از اواخر قرن یازدهم این شکل در آثار گوناگونی مانند:فرش،پارچه و دیگر صنایع دستی رایج شد.در واقع بته جقه کوچک شده سرو است و از آنجایی که پس از اسلام ظهور کرده ،مطمئنا”عقاید و اندیشه اسلامی در به وجود آمدن آن نقش داشته.البته بعضی ها هم بته جقه را از گیاهی هندی دانسته که از قرن دوازدهم به شکل بته جقه طراحی شده است که با توجه به سوابق آن تصور غلطی است.بر بالای کلاه پادشاهان ایران پرک بوته ای کوچکی از پر پرندگان بود که نقشی شبیهه به بته جقه دارد که در واقع همان کوچک شده سرو است.

 

در جای دیگری که شاهد این شکل هستیم بر روی لباس ورزشکاران پهلوی یا زور خانه ای است که نشانی از مردانگی و آزادگی این مردان است . حتی بازو بند پهلوانی که هر سال به یکی از آنها تعلق می گیرد ، در بر دارنده یک نقش بته جقه است

 

نقش بته میری یکی از نقشهای متداول در هنر قالی بافی است . در قالی های سرآبند ایران و در بعضی از قالی های صحنه ، این نقش تنها نقش تزئینی را تشکیل می دهد که به تعداد خیلی زیاد تکرار می شود . در قالی های خراسان ،کرما ن، شیراز ، افشار ایران و در تعدادی از قالی های قفقاز نقش بته را به همراه سایر نقشها می بینیم .

امروز این نقش در صنعت پارچه بافی ،بر روی ظروف غذا خوری و تزئینی ،صنایع منبت کاری شده و قلمکاری ها و….به وفور دیده می شود . بعضی ها معتقدند این طرح هیچگاه قدیمی نمی شود.

دکتر بتسابه مهدوی

29 خرداد 96

طراحی پرچم ها

دکتر بتسابه مهدوی

 

پرچم ها معمولاً مستطیل شکل هستند اما می توانند به شکل های دیگری که بتوان آنها را برافراشت نیز طراحی شوند. مثلاً به شکل سه گوش.

از انواع غیرمعمول پرچم ها می توان به پرچم غیرمستطیل شکل نپال و پرچم مربع شکل سوئیس اشاره داشت و از جمله پرچم هایی که طراحی متفاوتی در جهات مختلف خود دارد می توان به پرچم پاراگوئه اشاره کرد.و یا پرچم لیبی که تماماً به یک رنگ است را می توان منحصر به فرد دانست.

 

استفاده از پرچم در ورزش

در فوتبال آمریکایی و کانادایی داوران برای نشان دادن خطای بازیکنان از پرچم استفاده می کنند و در فوتبال آمریکایی معمولاً از پرچم های زردرنگ و در فوتبال کانادایی از پرچم قرمز استفاده می شود.

در مسابقات موتورسواری برای ارتباط بین موتورسوارها از پرچم استفاده می شود و پرچم ۴خانه سیاه و سفید پایان خط مسابقه را نشان می دهد.

در فوتبال کمک داورها با تکان دادن و حمل پرچم هایی در کناره های خط زمین و خروج توپ یا منطقه «آف ساید» را نشان می دهند.

همچنین طرفداران کلیه مسابقات ورزشی به طرفداری ازتیم موردنظرشان پرچم خاصی را تکان می دهند.

 

پرچم صلیب سرخ یا هلال احمر

در این پرچم صلیب قرمزرنگی بر روی زمینه سفید طراحی شده است. صلیب سرخ جهانی در سال ۱۸۶۳ در ژنو سوئیس تأسیس شد و این علامت در آن زمان به عنوان نشانه ای جهت اعلام بی طرفی و عدم وابستگی به جناح و یا گروهی خاص در جنگ و نبرد طراحی شد.

 

البته لازم به ذکر است که در کشورهای اسلامی علامت صلیب به شکل یک هلال ماه طراحی می شود و به آن سازمان، هلال احمر گفته می شود.

 

نخستین بار این پرچم به طور رسمی در سال ۱۸۸۱ در آمریکا به اهتزاز درآمد و (calara Barton) با افراشتن آن از مردم دعوت کرد تا به قربانیان آتش سوزی در جنگل میشیگان کمک کنند.

 

پرچم رسمی المپیک

یکی از پرچم های آشنای دیگر، پرچم بازیهای المپیک است. این پرچم در سال ۱۹۱۴ طراحی شد و ۵ حلقه به هم پیوسته را بر روی زمینه ای سفید ایجاد کردند.

 

هر کدام از حلقه ها نشانگر ۵قاره جهان و به هم پیوستگی آنها مظهر دوستی و اتحاد حاصل از این رقابتهاست. رنگهای این حلقه ها، آبی، زرد، سیاه ، سبز و قرمز است.

 

انتخاب این رنگها به این دلیل بوده است که حداقل یکی از آنها در پرچم هر کشوری وجود دارد.

 

این پرچم نخستین بار در مسابقات المپیک ۱۹۲۰ برافراشته شد.

 

رنگ پرچم ها و معنای آنها

 

قرمز : نشاندهنده خطر، انقلاب، شجاعت و قدرت

 

سفید: صلح، صداقت و راستی و احاطه داشتن بر اوضاع و شرایط

 

نارنجی: نشانه شجاعت و فداکاری

 

سبز: امنیت، امید و جوانی، سرسبزی

 

زرد: احتیاط

 

سیاه: مرگ و عزاداری

 

دکتر بتسابه مهدوی

27 خرداد 96

دوره قاجارها، پرچم چهار گوشه

دکتر بتسابه مهدوی

 

در دوران آغا محمدخان قاجار، سر سلسله قاجاریان، چند تغییر اساسی در شکل و رنگ پرچم داده شد، یکی این که شکل آن برای نخستین بار از سه گوشه به چهارگوشه تغییر یافت و دوم این که آغامحمدخان به دلیل دشمنی که با نادر داشت، سه رنگ سبز و سفید و سرخ پرچم نادری را برداشت و تنها رنگ سرخ را روی پرچم گذارد.

 

دایره سفید رنگ بزرگی در میان این پرچم بود که در آن تصویر شیر و خورشید به رسم معمول وجود داشت، با این تفاوت بارز که برای نخستین بار شمشیری در دست شیر قرار داده شده بود. در عهد فتحعلی شاه قاجار، ایران دارای پرچمی دوگانه شد. یکی پرچمی یکسره سرخ با شیری نشسته و خورشید بر پشت که پرتوهای آن سراسر آن را پوشانده بود.

 

نکته شگفتی آور این که شیر پرچم زمان صلح شمشیر بدست داشت در حالی که در پرچم عهد جنگ چنین نبود. در زمان فتحعلی شاه بود که استفاده از پرچم سفید رنگ برای مقاصد دیپلماتیک و سیاسی مرسوم شد. در تصویری که یک نقاش روس از ورود سفیر ایران «ابوالحسن خان شیرازی» به دربار تزار روس کشیده، پرچمی سفید رنگ منقوش به شیر و خورشید و شمشیر، پیشاپیش سفیر در حرکت است.

 

سالها بعد، امیرکبیر از این ویژگی پرچم‌های سه گانه دوره فتحعلی شاه استفاده کرد و طرح پرچم امروزی را ریخت. برای نخستین بار در زمان محمدشاه قاجار (جانشین فتحعلی شاه) تاجی بر بالای خورشید قرار داده شد. در این دوره هم دو درفش یا پرچم به کار می‌رفته‌است که بر روی یکی شمشیر دو سر حضرت علی (ع) و بر دیگری شیر و خورشید قرار داشت که پرچم اول درفش شاهی و دومی درفش ملی و نظامی بود.

 

امیرکبیر و پرچم ایران

میرزا تقی خان امیرکبیر، بزرگمرد تاریخ ایران، دلبستگی ویژه‌ای به نادرشاه داشت و به همین سبب بود که پیوسته به ناصرالدین شاه توصیه می‌کرد شرح زندگی نادر را بخواند.

 

امیرکبیر همان رنگ‌های پرچم نادر را پذیرفت، اما دستور داد شکل پرچم مستطیل باشد (بر خلاف شکل سه گوشه در عهد نادرشاه) و سراسر زمینه پرچم سفید، با یک نوار سبز به عرض تقریبی 10 سانتی متر در گوشه بالایی و نواری سرخ رنگ به همان اندازه در قسمت پایین پرچم دوخته شود و نشان شیر و خورشید و شمشیر در میانه پرچم قرار گیرد، بدون آنکه تاجی بر بالای خورشید گذاشته شود. بدین ترتیب پرچم ایران تقریباً به شکل و فرم پرچم امروزی ایران درآمد.

 

پرچم و مقاصد نظامی

استفاده از پرچم به منظور مقاصد نظامی و صف بندی در میادین جنگی تا اواخر قرن ۱۹ ادامه داشت و هر واحد نظامی اغلب پرچم خاص و مشخص خود را به همراه داشت که اغلب آن را با روبان های رنگی تزیین می کرد و در رویارویی در میدان جنگ هر گروه که می توانست پرچم دیگری را به چنگ آورد، افتخار بزرگی را برای خود به بار می آورد و طرف مقابل این اتفاق را شرمندگی بزرگ می نامید. اما همان طور که ذکر شد این رسم در اواخر قرن ۱۹ از بین رفت.

 

پرچم و وضعیت هوا

استفاده دیگر از پرچم در اعلان وضع هوا بود و بر کشتی ها اغلب پرچم هایی نصب می شد که وضعیت باد در دریا را نشان می داد.

پرچم قرمز با مربعی سیاه در مرکز آن نشانه تندباد و نصب دو پرچم با این شکل در کنار هم نشانه گردباد است و استفاده از پرچم های قرمز، زرد یا سبز در سواحل هم برای مشخص شدن وضعیت مطمئن یا غیرمطمئن امواج ساحلی و یخ زدگی آن منطقه است.

پیش از استفاده از امواج رادیویی برای مخابره و ارسال پیام ها با افراشتن پرچم هایی که بر روی آنها کلماتی نوشته شده بود و استفاده از طرح ها و رنگهای خاص انتقال اخبار صورت می گرفت.

 

پرچم ها و ملیت ها

یکی از متداول ترین و معمول ترین مصارف پرچم در مشخص کردن کشورها و ملیت هاست. طراحی و شکل بعضی از پرچم ها الهام بخش، پیدایش و طراحی سایر پرچم ها بوده است و برخی از آنها براساس نظر و هدفی خاص ایجاد شده است.

 

۱) پرچم دانمارک که Dannebrog نام دارد را با پرچم کشورهای فنلاند، ایسلند، نروژ و سوئد مقایسه کنید همگی طرح صلیبی شکل دارند.

 

۲) پرچم سوئیس که الهام گرفته از پرچم صلیب سرخ بین المللی است.

دکتر بتسابه مهدوی

24 خرداد 1396 

آبسلان وجشن اسفندی

دکتر بتسابه مهدوی

 

هرمزد روز از اسفندماه برابر با 1 اسفند در گاهشماری ایرانی جشن «اسفندی» و هدیه به زنان در نیاسر کاشان، اقلید و

محلات؛ و پختن آش «اسفندی».آغاز سال نو در تقویم محلی نطنز، ساوه و کاشان.در فراهان معروف به «آفتو به حوت»(آفتاب در برج ماهی) همچنین جشن «آبسالان» یا «بهارجشن» یا «جشن روباه» به مناسبت روان شدن جویبارها و طلیعه بهار.

خجستگی دیدار روباه. (واژه ی «آبسالان» با «آبشار» و فشار آب ها در پیوند است.در متون کهن، هنگام این جشن به گونه های مختلفی آمده است که مانند بسیاری از دیگر دگرگونی ها ناشی از محاسبه ی زمان با تقویم های گوناگون و کبیسه گیری های متنوع بوده است.

همچنین روز جشنی به نام «کوسه سواری» یا «کوسه برنشین».مراسم نمایشی خنده آور که توسط مردی کوسه رو که بر درازگوشی سوار بوده برگزار می شده است. کوسه خود را باد می زده و مردم به او آب می پاشیده اند.

دکتر بتسابه مهدوی

27 دی 1395

تهران

عکس نوشته 21 دی 1395

جشن آذرگان

دکتر بتسابه مهدوی

 

آذر روز از آذرماه برابر با 9 آذر در گاهشماری ایرانی«نماز به تو ای آتش، ای بزرگ ترین آفریده ی اهورامزدا وسزاوار ستایش»یسنا 62، بند 9روز نهم هر ماه «آذر» یا «اَتر»(Atar) نام دارد؛ آذر ایزد ِویژه ی همه ی آتش هاست و از احترام ویژه ای نسبت به سایر آخشیج ها (عناصر) برخوردار می باشد و «جشن آذرگان» جشنی دیگر از جشن های آتش است در گرامیداشت این آخشیج و ایزد منسوب به آن.در صفحه ۲۵۶ ترجمه ی آثارالباقیه از ابوریحان بیرونی درباره ی این جشن آمده است :

«... روز نهم آذر عیدی است که به مناسبت توافق دو نام آذرجشن می گویند و در این روز به افروختن آتش نیازمند می باشند و این روز جشن آتش است و بنام فرشته ای که به همه ی آتش ها موکل است نامیده شده، زرتشت امر کرده در این روز آتشکده ها را زیارت کنند و در کارهای جهان مشورت نمایند ...»

در «فرهنگ جهانگیری»، «برهان قاطع»، «مروج الذهب مسعودی» و «المدخل فی صناعة احکام النجوم» از کیا کوشیار ابن لبان با شهری جیلی، این جشن را «آذرخش» نوشته اند.

 

در جشن های آتش مردم روی بام خانه ها آتش افروخته و آن روز را با شادی و شادمانی و پایکوبی و نیایش و فرآوری خوراک های ویژه و «آفرینگان خوانی» جشن می گیرند.

نزد ایرانیان، جشن آذرگان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و همچون نوروز و مهرگان بر آن ارج می نهاده اند. در این روز آتشکده ها  را آراسته  و آذین بندی می کردند و در آن جایگاه مقدس مراسم ویژه ای برای جشن برگزار می کردند. نظافت و پاکیزگی، از جمله ستردن موی و چیدن ناخن در این روز نیک بود و معتقد بودند در این روز مشاوره و رایزنی درباره ی امور و دشواری ها به نتیجه ی مطلوب می انجامد.آتش به طور عموم از روزگاران بسیار کهن تا به امروز مورد توجه همه ی اقوام روی زمین بوده و هر قوم و طایفه ای به شکلی آن را ستوده اند. دانشمند آلمانی «شفتلویتز»(Sheftelwitz) در کتاب خود «آیین قدیم ایران و یهودیت» نوشتار بسیار مفیدی در این باره دارد و نشان می دهد که چگونه همه ی ملل جهان از هر نژاد آتش را می ستایند و از متمدن ترین کشورها در اروپا تا وحشی ترین قبایل آفریقایی در ستودن این عنصر درخشان با یکدیگر شریک هستند.

در نزد هندوان نیز، «آگنی»(Agni) اسم آتش و نام پروردگار آن است و در «ریگ ودا»ی هندوان و اوستای ایرانیان اسم پیشوای دینی هر دو دسته از آریایی ها، «اَتره ون»(Athravan) می باشد که به مانک آذربان و آن کسی که از برای پاسبانی آتش گماشته می شود است.

همچنان در «وستالیس»(Westalis) در رم قدیم دختری پاکدامن و دانا از خاندانی شریف به نگهبانی و زنده نگه داشتن آتش مقدس در معبد «وستا»(Westa) موظف بوده است و در مدت خدمتش که 30 سال بوده، می بایست با کمال پاکی و پرهیزگاری و تقدس به سر برد و نگذارد آتش مقدسی که پشتیبان دولت رم تصور می شد خاموش گردد.

دکتر بتسابه مهدوی

20 دی 1395

تهران

جشن خام خواری

دکتر بتسابه مهدوی

 

دی به مهر روز از تیرماه برابر با پانزدهم تیر در گاهشماری ایرانی «جشن خام خواری» یا به روایت ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه، «عمس» یا «غفس» یا «خواره»، جشنی از جشن­های سُغد باستان بوده و از مراسم این جشن، دوری گزیدن از خوراک حیوانی و پختنی­ها را می­توان نام برد.

 

در تقویم سُغدی برابر با پانزدهمین روز ِماه «بساکنج» است.

دکتر بتسابه مهدوی

14 دی 1395

تهران

فال کوزه

دکتر بتسابه مهدوی

یکی دیگر از مراسم این جشن مانند بسیاری از جشن های ایرانی «فال کوزه»(چکُ دولَه) میباشد.

روز قبل از جشن تیرگان، دوشیزه ای را برمی گزینند و کوزه ی سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او می دهند که «دوله» نام دارد، او این ظرف را از آب پاکیزه پر می کند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانه ی آن می اندازد آنگاه«دوله» را نزد همه ی کسانی که می برد که آرزویی در دل دارند و می خواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند و آن ها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند این ها در آب دوله می اندازند.

سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورد می برد و در آن جا می گذارد.

در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همه ی کسانی که در دوله جسمی انداخته اند و نیت و آرزویی داشتنه اند در جایی گرد هم می آیند و دوشیزه، دوله را از زیر درخت به میان جمع می آورد.

در این فال گیری بیشتر بانوان شرکت می کنند و سال خوردگان با صدایی بلند به نوبت شعرهایی می خوانند و دختر در پایان هر شعر، دست خود را درون دوله می برد و یکی از چیزها را بیرون می آورد، به این ترتیب صاحب آن جسم متوجه می شود که شعر خوانده شده مربوط به نیت، خواسته و آرزوی او بوده است.

دکتر بتسابه مهدوی

14 دی 1395

تهران

https://telegram.me/naghshnegareh