جشن تیر گان سوم
دکتربتسابه مهدوی
تیرروز از مهرماه برابر با 13 مهر در گاهشماری ایرانییکی دیگر از جشنهای تیرگان ، است در گرامیداشت ستارهی باران آور «تیشتَر»(= شباهنگ = شِعرای یمانی) و در خوارزم باستان به نام «چیری روچ» یا «تیرروز»نامیده میشده است.
سوکوت یا عید سایبان ها:پانزدهم ماه تیشری عبری برابر با 15 مهرماه در گاهشماری ایرانی پانزدهم ماه عبری تیشری،آغاز جشنی به نام «سوکوت» یا «عید سایبانها» در بین ی هودیان ایران است، واژهی «سوکوت» جمع کلمه‌ی عبری «سوکا» به معنی سایه‌بان است.
سوکا جشنی است که به مناسبت خروج بنی اسرائیل از مصر و به یاد الطاف خداوند به قوم بنی اسرائیل در صحرای سینا برگزار میشود.سوکوت 5 روز بعد از «یوم کیپور» (روزه‌ی بزرگ کلیمیان که 25 ساعت می‌باشد) شروع میشود و هفت روز ادامه دارد.
در این جشن با ساختن سایبان تا یک هفته آیینهای دینی برگزار میشود.برابر نظر بیشتر مفسران تورات، منظور از سایه‌بان (سوکا) در بیابان، ابرهای ویژه‌ای بودند که به طور معجزه‌وار مردم را در بیابان از اطراف احاطه کرده و آنها را از هر گونه گزند و آسیب طبیعی محافظت می‌کردند.بنابراین سکونت در سوکا، یادآوری معجزه خداوند در خارج ساختن عبرانیان از مصر و محافظت از آنها در مدت چهل سال اقامت در بیابان است. یکی دیگر از فلسفه‌های ساختن سوکا، با توجه به وضعیت خاص سقف آن بیان میشود. سقف سوکا از جنس حصیر یا شاخ و برگ درختان است، به طوری که باران به آسانی داخل آن میشود. کسی که در سوکا ساکن است، از یک سو به وضعیت افرادی که سر پناه مناسبی برای خود ندارند، آگاه میشود و احساس همدردیبیشتری با مستمندان می‌کند و از سوی دیگر، به فرمان خداوند، خانه مستحکم و راحت خود را ترک کرده، در محلی که به ظاهر سقف محکمی ندارد، ساکن شده است.
وی در این حالت، توکل و ایمان خودرا به خداوند تقویت کرده، اعلام می‌کند که به فرمان خالقش حاضر است حتی مکان راحت خود را ترک کرده و به محل مورد نظر او - گرچه دارای امکانات کمتری است برود و امیدخواهد داشت که خداوند او را در هر وضعیتی - مانند اجدادش در بیابان سینای - حفظ می‌کند.نام دیگر سوکوت «حگ ها آسیف» به معنی جشن جمع آوری محصول است. سوکوت در ایام جمع آوری محصول برگزار میشود. جشن شاووعوت(اعطای تورات) اولین برداشت محصول است، حاصلی که در بهار کاشته شده است. سوکوت هم جشن جمع آوری محصول در پاییز است.
دکتر بتسابه مهدوی
19 دی 1395
تهران
