سفره های ماه مبارک رمضان

دکتر بتسابه مهدوی

 

سفره افطار

لحظه پایانی روز که خورشید با دامن سرخ خود آرام آرام دور می‌شود لحظه‌ای که مؤمن یک روز را با اطاعت امر به سر می‌رساند، سفره‌ای می‌گشاید، سماور پیر در گوشه‌ای از سفره مانند مادربزرگ‌ها زیر لب آواز می‌خواند نان تازه و پنیر، خرما و... هرکدام در گوشه‌ای از سفره خود را جا داده‌اند صدای دعا از مسجد محل به گوش می‌رسد و روزه‌دار زمزمه‌کنان با خدای خود راز و نیاز می‌کند و با شنیدن صدای اذان روزه خود را می‌گشاید.

 

در روایت آمده که پیامبر (ص) با خرما یا چیزی افطار می‌کردند و این همان رسمی است که در میان مسلمانان جهان وجود دارد، چنان که در کشور ما هم به خرما و زولبیا و بامیه افطار می‌شود. شاید به همین دلیل است که پخت انواع شیرینی در کشورهای مختلف، در ماه رمضان رونق دیگری دارد و بعضی از این شیرینی‌ها مخصوص این ماه تهیه می‌شوند.

 

مثلاً در ترکیه کنافه و باقلوا توسط زنان تهیه می‌شود، در اسلونی انواع نان‌های افطار، باقلوا و حرقه، در لبنان انواع شیرینی‌های لبنانی مانند مشبک، قطایف، کنافه، کلاج، شعیبیاتف المفروکه، قاروتیه و بحصالینو، در امارات و بحرین هریس، در پاکستان جلیبی که همان زولبیای ایران است، در تاجیکستان نشالا و حلوا کنجدی و در ساحل عاج شیر برنج در اغلب کشورهای اروپایی و امریکایی هم، مسلمانان مشتری بازارها و رستوران‌های عربی هستند و از شیرینی‌ها و غذاهای آسیایی بهره می‌برند البته غیر از شیرینی‌های نام برده شده در ایران نان و پنیر و سبزی و گردو و سوپ نیز گذاشته می‌شود.

 

سفره اطعام ماه رمضان

از عادات پسندیده نه تنها ما مسلمانان بلکه دیگر ادیان، اطعام و دعوت دیگران به غذا در مناسبت‌های مختلف دینی است. هریک از ما در ماه‌های محرم و صفر و رمضان و حتی در مناسبت‌های میلاد و جشن و سرور، بر سر سفره‌ای دعوت شده و یا در روزهای مختلف سال به ویژه شب‌های جمعه و عصرهای پنج‌شنبه دست کم به خرمایی و یا شیرینی و نقل و نباتی میهمان شده‌ایم.

 

هیچ کس گرسنه نمی‌ماند همه مهمان خدا بودند در میان مردم قدیم همانقدر که کفران نعمت مطرود بود، هیچ شکمی گرسنه نمی‌ماند و کافی بود در کوچه و خیابان کسی ندای گرسنگی سردهد، در اندک مدتی در خانه‌ها باز می‌شد تا ثواب این عمل صواب، نصیب اولین کسی شود که آن گرسنه را سیر کرده بود. در ماه رمضان اعمال خلاف اخلاف و شرع به حداقل خود می‌رسید و چه بسا بسیاری از اعمال مطرود ترک می‌شد و افراد با درس گیری از عمل خود، اعمال نکوهیده را به کناری می‌گذاشتند.

 

خدایا روزی کن که من اطعام طعام کنم و افطاری دهم.

در ماه مبارک رمضان یکی از چیزهایی که بسیار اهمیت دارد اطعام نمودن و سفره میهمانی پهن کردن برای فقیران و مستمندان در راه رضای خداوند است که از ثواب و منزلت بسیار بالایی برخوردار است. تا آنجایی که نبی مکرم اسلام در خطبه شعبانیه که در روزهای پایانی ماه شعبان در رابطه با فضائل و اعمال ماه مبارک رمضان ایراد فرمودند در ارتباط پاداش افطاری دادن به روزه‌داران در ماه فرمودند:

 

هرکس در این ماه مبارک روزه‌داری را طعام و افطاری دهد، روز قیامت که قدم‌ها بر صراط می‌لغزد قدم او نخواهد لغزید. در این هنگام یکی از مسلمانان سؤال کرد: یا رسول‌الله اگر چنانچه کسی این توانایی را نداشته باشد که دیگران را مهمان کند و به آنان اطعام داده، آنها را سیر کند چه کند؟ حضرت فرمودند: حتی اگر می‌تواند که به نصف خرما یا جرعه آبی دیگران را مهمان کند برای دوری از آتش جهنم، انجام دهد.

در ماه مبارک رمضان یکی از چیزهایی که بسیار اهمیت دارد اطعام نمودن و سفره میهمانی پهن کردن برای فقیران و مستمندان در راه رضای خداوند است که از ثواب و منزلت بسیار بالایی برخوردار است.

 

سفره سحری

در دل نیمه‌های شب صدایی نجواکنان او را می‌خواند مؤمن برای خلوص نیت برای نزدیکی به معبودش خود را آماده می‌کند پهن نمودن سفره، چیدن خوراکی‌هایی که او را یاری کند تا بتواند امر حق را اجابت کند و عبادت شبانگاهی از آداب سحرهای ماه رمضان می‌باشد.

 

وعده سحری در ماه رمضان مانند صبحانه روزهای عادی است و مهم‌ترین وعده غذایی به حساب می‌آید و از آنجا که تمام غذاهایی که در این وعده مصرف می‌شوند، انرژی مورد نیاز و مواد مغذی لازم را تأمین می‌کنند، افراد در طول روز دچار افت قند خون، کاهش تمرکز و پایین آمدن توان کاری نخواهند شد. سحری مانند یک صبحانه کامل یا یک ناهار سبک است و خوردن سالاد و میوه را در سحری نباید فراموش کرد، زیرا برای کاهش احساس گرسنگی و تشنگی بسیار مؤثر است. حداقل سالادی را که می‌توان تهیه کرد از خیار و گوجه فرنگی است که می‌توان با افزودن کمی هویج یا جوانه گندم، عدس و ماش به ارزش غذایی آن افزود. بهترین سبزی که می‌توان به عنوان سالاد در سحر مصرف کرد، کاهو است. این سبزی در مقایسه با سایر سبزی‌ها، دارای آب بسیار بالایی است و به همین دلیل می‌تواند از احساس تشنگی در طول روز بکاهد و فیبر بالای آن مانع ابتلای روزه‌داران به پیوست می‌شود.

 

ولیمه

دکتر بتسابه مهدوی

ولیمه یکی از رسوم اسلامی است، ولیمه دادن یعنی دعوت از مؤمنین و ارحام و همسایگان و فقرا به میهمانی صرف غذا، حضرت محمد (ص) فرمودند ولیمه پنج مورد است: ازدواج، تولد فرزند، ختنه، خرید منزل، مراجعت از مکه معظمه.

 

ولیمه و مهمانی، باعث هم دلی و نزدیکی می‌شود و عقده‌ها و کینه‌ها را می‌زداید و به ویژه که باید از اسراف دور باشد، خداوند به همگان برکت می‌دهد و خوشحالی مؤمنین موجب رضای خدا می‌باشد.

 

ولیمه عروس (سفره عروسی)

سفره‌ایست که به مناسبت جشن شادی برگزار می‌شود و آدابی در آن رعایت می‌شود؛ شخص در صورتی که دارا باشد با یک گوسفند یا بیشتر غذا را تهیه می‌کند و اگر دارا نباشد هر غذایی که برایش امکان دارد فراهم نماید، قصد صاحب مجلس از ولیمه پیروی از روش سنت رسول اکرم در اکرام به مهمانان مؤمن باشد و جایز نیست که فقط از ثروتمندان دعوت بعمل آید. درصورتی که داماد با خانواده‌اش ثروتمند باشد بهتر است تا سه روز بعد از عروسی مردم دیگر را طعام دهد و در آن ولیمه باید موارد شرع رعایت شود.

 

سفره تولد نوزاد (ولیمه تولد) و سفره ختنه

یکی از رسوم پسندیده اسلام که علاوه بر آثار اجتماعی، نشانه احترام والدین به کودک است و همچنین به منزله حفظ و سلامتی فرزند است و سفره‌ای گسترده می‌شود و بر آن می‌توان گوسفند ذبح شده یا غذاهای دیگر برای پذیرایی نهاد.

 

ولیمه حجاج (سفره حجاج)

در تمام ولیمه‌ها بخصوص این نوع ولیمه باید از اسراف پرهیز شود و باید سنت اهل بیت و بزرگان دینی دعوت از تمامی اقشار جامعه به ویژه مستمندان را سرلوحه قرار دهیم، تهیه غذا برای شخصی که از مکه آمده غنیمتی است برای صاحب آن که همان پاداش فراوان باشد.

 

ولیمه منزل

هنگام تمام بنای ساختمان یا پس از خرید خانه بر مؤمن است تا مردم را به صرف غذا دعوت کند و سفره‌ای بگستراند.

آجیل مشکل گشا

دکتر بتسابه مهدوی

 

تعریف آجیل و آجیل مشکل گشا

آجیل به مخلوطی از خشکبار گفته می‌شود که بنا بر سلایق و مدل‌های گوناگون، ترکیبات آن فرق می‌کند. آجیل‌ها انواع بسیار گوناگونی دارند که نمی‌توان برای تمامی آنها اسم انتخاب کرد. برخی اسامی هم که برای آجیل‌ها انتخاب می‌شود از دو شیوه نام گذاری پیروی می‌کند: * شیوه اول که نام آجیل را بر اساس کاربرد آن انتخاب می‌کند. (برای مثال آجیل مشکل گشا). شیوه دوم نام آجیل را بر اساس ترکیبات و اجزای آن انتخاب می‌کند. (مانند آجیل شور، آجیل شیرین، آجیل چهار مغز)

 

گستره موادی که در آجیل‌های گوناگون به کار می‌رود بسیار زیاد است، اما به طور کلی می‌توان از اقلام زیر به عنوان ارکان اصلی تشکیل دهنده آجیل نام برد: پسته، فندق، تخمه آفتابگردان، تخمه کدو، تخمه ژاپنی، بادام زمینی، بادام، بادام هندی، گردو، نقل، کشمش، نخودچی و ماکادمیا

شاید یکی از ریشه‏های تاریخی آجیل به وجود باغ‏های وسیع پسته در ایران و صادرات گسترده‏ی آن از دیرباز برگردد.

 

آجیل مشکل گشا، آجیلی است که برخی معتقدند که با خوردن آجیل مشگل گشا، می‌توانند آرزو کنند مشکلات برطرف و آرزوهایشان برآورده شود. برخی نیز اعتقاد دارند با خوردن این آجیل از چشم زخم و چشم بد مصون می‌مانند. همچنین اعتقاد عده‌ای بر آنست که خوردن این آجیل در گشودن بخت دختران موثر است. از این آجیل در مراسم مذهبی مانند سفره‌های مذهبی زنانه ، مراسم ملی مانند چهارشنبه سوری و شب یلدا و حتی برنامه‌های سیاسی بطور همزمان استفاده می‌شود.

 

ریشه‏های تاریخی:

تاریخچه‏ی آجیل مشگل‌گشا احتمالا به ایران باستان باز می‌گردد. در آن زمان رسم بر این بود که برای فروهرها و امشاسپندان هدایایی تهیه شود تا موجب خشنودی آنان گردد. این هدایا لرک یا آجیل گاهنبار نامیده می‌شد.

 

روش‏  تهیه :

1- روش تهیه آجیل مشکل گشا در شب چهارشنبه سوری: ایرانیان قدیم و جدید آنرا همراه با نیت نذر تهیه میکردند. خانم خانه آجیل را که شامل: نخودچی، کشمش، توت، گردو، باسلق، انجیر، مغز پسته، بادام و نقل است را از دکانی که رو به قبله بوده و صاحب آن به خوشنامی شهرت داشته خریداری میکرده است. این آجیل توسط اهل خانه پاک میشده و یکی از بزرگترها در این احوال، قصه "بابا خارکن" را تعریف می‏کرده است. این قصه درواقع از فواید گره گشایی آجیل مشکل گشا حکایت میکند و بنا به اعتقاد بسیاری، باید موقع پاک کردن آجیل گفته و شنیده شود. سپس آجیل در ظرفی ریخته شده و در شب چهارشنبه سوری توسط مهمانان و میزبان خورده می‏شود.

 

2- روش تهیه آجیل مشکل گشا برای ادای حاجات و در مراسم مذهبی: به دو صورت است ، یا از قبل نذر می‏کنند که در صورت ادای حاجت به میزان مشخصی این آجیل را گرفته و خیرات نمایند و یا برای گرفتن حاجتی سه وعده پخش آجیل را نذر میکنند و دو وعده از آنرا ابتدا بین فامیل و نیازمندان پخش کرده و وعده سوم را گرو نگه میدارند تا زمان برآورده شدن حاجت. برای تهیه آن نیز رسم بر این است که فردی پاک و مطهر ( ترجیحا زن یا مادر خانه) آجیل را پاک کند و در طول پاک نمودن آجیل، داستانش را با صدای بلند تعریف کند. تمام پوست آجیل باید جمع شود و دور ریخته نشود. و در کیسه‏ی در بسته ای ریخته شود و به آب روان سپرده شود . عده ای از مسلمانان بر این باورند که هنگام سپردن پوست آجیل به آب باید بگویند: ای آب روان، سلام ما را به حضرت علی برسان . سپس آجیل پاک شده را در بسته های کوچکی تزیین نموه و بین مردم خیرات مینمایند و یا در سر سفره‏های مقدس گذاشته و به هر مهمان بسته‏ای هدیه میکنند. اعتقاد عده‏ای بر این است که هنگام خوردن آجیل باید صلوات و یا سوره‏های قرآن تلاوت نمود.

 

روایت‏های مختلف از داستان آجیل مشکل گشا

بتسابه مهدوی

 

1-    روایت اول و رایج ‏‏تر:

     یکی بود یکی نبود.یک خارکنی بود که یک زن و هفت تا دختر داشت و با خارکنی زندگی رو به سختی میگذروند ، یکروز که رفته بود صحرا خار بکنه یک سواری رو دید نورانی ، سوار گفت ای خارکن این اسب من رو نگهدار که من قضای حاجت کنم ، وقتی که سوار برگشت یک مشت ریگ داد به خار کن وگفت هر ماه صد دینار از هفت تا خشکبار خیرات کن و به هفت نفر بده ، و تا خارکن آمد ببینه که این چی بوده سوار ناپدید شد ، غروب که خارکن به خانه برگشت ریگ‏ها را گذاشت گوشه صندوق‏خونه که بچه ها یه قول دو قول بازی کنند و خودش رفت خوابید ، نیمه های شب زن خارکن بیدار شد که به بچه شیر بده که دید توی صندوق خونه روشنه رفت و شوهرش رو  بیدار کرد ، تازه فهمیدند که این سنگها قیمتیه . از این پس با فروش سنگ‏ها، کار و بارشون خوب شد و خارکن کم کم یکی از تاجر های بنام شد .

این بود تا روزی که تاجر برای کاری باید می‏رفت مسافرت ، به زنش سفارش کرد که ای زن آجیل رو فراموش نکنی که زن گفت من حواسم از تو جمع تره خلاصه مرد رفت و زن هر ماه خیرات رو انجام میداد تا اینکه با زن پادشاه دوست شد و زن پادشاه دعوتش کرد به ییلاق و زن آجیل رو فراموش کرد، خلاصه این رو داشته باشین تا اینکه یک روز گردنبند زن پادشاه گم شد و گفتن کی دزدیده کی ندزدیده و انداختن گردن زن تاجر و گرفتن زندانیش کردن و تمام دارایشون رو هم گرفتن ، تاجر که از سفر برگشت رفت خونه دید که همه چی رو بردن و از زن و بچه هاش هم اثری نیست داشت از همسایه ها داستان رو میپرسید که گرفتن و زندانیش کردند .نیمه های شب همون سوار آمد و با تک پا زد مرد رو بیدار کرد و گفت : (( ای کور باطن نگفتم ماهی صد دینار آجیل مشکل گشا بگیر و خیرات کن و صد دینار به مرد داد )) این رو گفت و غیب شد ، مرد تاجر تازه شصتش خبردار شد که کار کار آجیلِ .پاشد و آمد دم زندان به یک جوانی گفت این صد دینار رو بگیر و برای من آجیل بخر ، جوان گفت من عروسی دارم و وقت ندارم .

یک جوان دیگه آمد مرد تاجر گفت ای جوان این صد دینار رو برای من آجیل بخر ، اولش جوان گفت ما مرده داریم من دارم میرم سدر و کافور بخرم اما بعد گفت مرده که جایی نمیره بذار مشکل این مرد رو حل کنم ، رفت و آجیل گرفت و آورد داد به مرد ، مرد هم بین هفت نفر تقسیم کرد .حالا یشنوید از زن پادشاه که کنار حوض نشسته بود و گرما هم بیداد میکرد و زن پادشاه لخت شد رفت آبتنی که دید یک کلاغ گردنبند و که به منقارش بود آورد و گذاشت رو لباساش تازه فهمید که در حق تاجر و خانوادش چه ظلمی کرده و آنها رو آزاد کرد و دختر کوچک تاجر رو هم برای پسر بزرگش خواستگاری کرد .حالا بشنوید از اون جوان اولی که وقتی رفت خانه که عروس و ببره آرایشگاه دید که عروسش مرده ، جوان دومی که رفته بود برای مرده سدر و کافور بخره وقتی رفت خونه دید که مرده زنده شده .آجیل مشکل گشا همچین که گره از کار آنها وا کرد از کار شما هم وا کنه

 

روایت دوم:

روزی روزگاری خارکن پیری با زن و دخترش زندگی میکردند. پیرمرد هر روز به صحرا می رفت، بوته های   خار را جمع می کرد و به شهر برده و می فروخت و نان و پنیری می خرید و به خانه برمی گشت.

   یک سال نزدیک عید نوروز بابا خارکن به صحرا رفت و خار زیادی جمع کرد و بسیار خوشحال از اینکه با پول آن می تواند چیزی هم برای عید دخترش بخرد.اما قبل از رفتن به شهر هوا طوفانی شد و صاعقه ای به کوله بار بابا خارکن زد و تمام پشته اش خاکستر شد.خارکن پیر از غم و غصه از پا افتاد و دست به آسمان بلند کرد و با گریه به خدای خود گفت که این بار شاد بودم که برای عید نوروز دستم پر است، چرا این بلای آسمانی را به من نازل کردی؟ وآنقدر اشک ریخت تا به خواب رفت.در خواب دید که پیری به او می گوید که برای رفع مشکلت نذر کن و کمی آجیل مشکل گشا بخر و بین همسایگان پخش کن تا مشکلت حل شود و هرسال این نذر را تکرار کن.پیرمرد از خواب پرید و به طرف شهر حرکت کرد و با آخرین سکه خودش کمی آجیل خرید و به همسایگان داد. آن شب گذشت و فردا بابا خارکن باز روانه صحرا شد. این بار به محض اینکه تیشه اش با ریشه بوته خار برخورد کرد، دید یک کوزه پر از جواهر زیر بوته پنهان شده است.    آن شب با دستی پر به خانه برگشت و ماجرا را برای زن و فرزند خود تعریف کرد.در طی روزهای بعد در محل دفن کوزه قصر بزرگی ساخت و همراه خانواده اش به زندگی در این قصر پرداختند. مدتها گذشت، آوازه اخلاق خوش و ثروت خارکن به گوش حاکم رسید و حاکم از دختر خارکن دعوت کرد تا به عنوان هم بازی دخترش به قصر بیاید. نزدیک سال نو خارکن آنقدر سرگرم تجارت  و ثروت خود شده بود که نذر را فراموش کرد.   

در این میان دختر حاکم با دختر خارکن به حمام رفتند و دختر حاکم گردنبند قیمتی خود را به مجسمه مرغی که در حمام بود آویخت و داخل حوض شد. دختر خارکن دید که ناگهان مرغ زنده شد و گرنبند جواهر را خورد. هرچه داد و فریاد کرد فایده ای نداشت. حاکم گفت که او گردنبند دخترش را دزدیده و دختر خارکن را به زندان انداختند. از طرفی قصر و دارایی خارکن هم در یک چشم برهم زدن به خاک مبدل شد و هیچ چیزی از آن باقی نماند.زن خارکن به او گفت که تو از نذرت غافل شدی و ما را به خاک سیاه نشاندی. خارکن هم که متوجه اشتباه خودش شده بود از خدا طلب بخشش کرد. همان‏شب در خواب دید که زیر پای همسرش سکه ای پیدا می کند. خارکن به سرعت بلند شد و سکه را پیدا کرد و شبانه عازم شهر شد و توانست قبل از سال نو مقداری آجیل خریده و بین مستمندان تقسیم کند.بعد از آن نزد همسرش برگشت و ناگهان دید که خانه و زندگیش دوباره برپا شده و دخترش هم از زندان آزاد شده. دختر حکایت کرد که ساعتی قبل مرغی که گردنبند را خورده بود دوباره زنده شد و گردنبند را پس داد و حاکم دختر را با هدایای بسیار آزاد کرده و به خانه فرستاده بود. خارکن هم شکر خدا را به جا آورده و پس از آن سالها هرگز آجیل مشکل گشای سال نو را فراموش نکردند.

 

3- روایت متاخرتر که گویا پس از اسلام رایج شده است و امروزه در بعضی مناطق شمالی ایران و برخی مناطق تهران هنگام پاک کردن آجیل مشکل گشا نقل می‏شود:

 

پیرزنی مومن با پسرش زندگی میکرد.یک روز مادر پیر که بابت ادای حاجتش کاچی می پزد و در ظرف های مختلف میریزد تا پسرش از کار برگردد و ظرف های کاچی خیرات را بین همسایگان تقسیم کند. ظهر وقتی پسر از کار بر می گردد به مادر میگوید نهار چه داریم؟ مادر در جواب به مهربانی میگوید که من نذر کاچی کرده بودم و برای نهار کاچی پختم نهارت را که خوردی ظرف همسایگان را هم بینشان تقسیم کن. پسر عصبانی میشود و میگوید این مزخرفات یعنی چه و من اصلا اعتقادی به این کارها ندارم و با پایش به یکی از کاسه های کاچی میزند و مقداری از کاچی لب پر زده و روی گیوه اش میریزد. با عصبانیت خانه را ترک می کند و میرود وبرای نهارش خربزه میخرد.

در راه بازگشت پاسبان ها او را به اتهام قتل دو نفر بازداشت میکند و وقتی کیسه اش را باز می کنند دو خربزه داخل کیسه اش هم تبدیل به دو سر بریده شده بود و کاچی که روی گیوه اش پریده بود هم تبدیل به لکه های خون شده بود. پسر را به زندان میبرند و حکم اعدام برایش صادر میکنند. شبی که بسیار ناراحت بوده و مدام گریه میکرده در خواب پیرمردی را میبیند که به او میگوید مقداری آجیل بگیر و بین مردم خیرات کن و از ته دل بابت شکستن دل مادرت توبه کن.فردا که مادر پسر به ملاقاتش میاید پسر با شرمساری از او عذرخواهی میکند و از ائ میخواهد که برایش آجیل بخرد و خیرات کند. وقتی مادر آجیل ها را پخش میکند همانوقت خبر میرسد که قاتل واقعی پیدا شده است و پسر از زندان آزاد میشود و نزد مادرش باز میگردد.

 

جایگاه و کارکردها آجیل مشکل گشا

 

1- کارکرد ملی و باستانی:

 این آجیل از دیرباز به یکی از نمادهای فرهنگ ایرانی بدل گشته‌است به صورتی که برخی از مراسم‌های سنتی ایرانیان (مانند نوروز و یلدا و چهارشنبه سوری) تنها با حضور آجیل مفهوم خود را پیدا می‌کنند. در ایام نوروز و نیز شب یلدا حضور این آجیل ضروری است.  با این نوع از آجیل که آجیل شیرین هم نامیده میشود در مراسم باستانی مثل نوروز و یلدا از مهمانان پذیرایی میشود.

اما در مراسم چهارشنبه سوری این آجیل از جایگاه ویژه ای برخوردار است:   از رسوم شایع چهارشنبه سوری که هنوز هم به شکل گسترده در میان زرتشتیان جریان دارد؛ پخش آجیل مشکل گشا موسوم به «لرک» است که از مغز هفت نوع میوه خشک شده خوردنی از جمله مغز پسته؛ بادام؛ کشمش؛ گردو؛ برگ هلو؛ انجیر؛ خرما و سنجد فراهم شده است. این آجیل در مراسم غروب چهارشنبه یا بر سر مزار اموات پخش می شود.

 

2- کارکرد اجتماعی:

کسی که در تنگنای حوادث گرفتار آمده و یا دچار زحمت و مشکلی شده باشد، نذر و نیت می کند که هرگاه از بد حادثه رهایی یافت و یا گره از کارش گشوده شود همه عمر، هر ماه یا هر هفته یک بار نخود مشکل گشا یا آجیل مشکل گشا (متشکل از نخود، پسته،بادام، فندق، کشمش،خرما، توت خشک، انجیر و تخمه و ...) خریده و پس از انجام مراسم لازم، آنرا بین مردم تقسیم کند.

 

3- کارکرد مذهبی:

امروزه جایگاه آجیل میان ایرانیان از حضور در مراسم جشن و شادی فراتر رفته‌است و به بخشی از اعتقادات مذهبی آن‌ها نیز وارد شده‌است. در بسیاری از مراسم‌های مذهبی (که معمولا توسط زنان برپا می‌شود) از نوعی آجیل، موسوم به آجیل مشکل گشا استفاده می‌وشد که هرچند توسط هیچ مرجع مذهبی ای تایید نشده‌است اما مردم بر این باورند که می‌تواند آنها را در رفع مشکلاتشان یاری کند. در سفرهای نذری زنان مسلمان این آجیل نقش برجسته ای دارد. علاوه بر آن در بیشتر مراسم مذهبی و زیارتی این آجیل تهیه و توزیع می گردد.

در ضمن به دلیل آسانی و ارزانی تهیه این نوع نذر برای اقشار کم درآمد جامعه نیز ، به خوبی نقش و کارکرد نذر را ایفا می‏‏کند.

 

4- کارکردهای آموزشی با تاکید بر روایت قصه:

علاوه بر کارکردهای فوق که تا حد زیادی با دیگر روش‏های نذر کردن یکسان است . این آجیل ویزگیهای منحصر به فردی دارد. تاکید بر بلند روایت کردن قصه در هنگام پاک کردن آجیل اهمیت جنبه های آموزشی مستتر در قصه را میرساند که قرار است سینه به سینه محفوظ بماند.

تاکید بر اهمیت رعایت عهد و پیمان، قول و قرار ، و نذر و نیاز حتی در شرایطی که مشکل انسان برطرف گردیده است از نکات بارز و مشترک موجود در داستانهای مختلف مربوط به آن است.

 تاکید دو جانبه بر نقش و جایگاه زن در تهیه این آجیل از موارد با اهمیت است: از طرفی تاکید می‏شود که یک زن باید این آجیل را پاک کند  که با توجه به اولویت  مطهر بودن روحانی و جسمانی پاک کننده آجیل میتوان به تطهیر و تقدیس زن در این آیین پی برد و نیز نقش زن در داستاهای مختلف مربوطه، به عنوان مادر و همسر نیز از دیگر موارد قابل اشاره است. در داستان اول و دوم همسر مرد خارکن قول فراموش شده را یادآور میشود و در داستان آخر شکستن دل مادر سبب شور بختی پسر قصه میگردد.

با توجه به سادگی، ارزانی  آجیل مشکل گشا  و نقش گسترده این نذر و اعتقاد به آن میتواند بیانگر این  نکته باشد که برآورده شدن حاجت به میزان و نوع و قیمت نذورات نیست بلکه اعتقاد و نیت نذر کننده مهمترین عامل است .

دکتر بتسابه مهدوی

 

نماد های فنگ شویی قسمت 2

دکتر بتسابه مهدوی

گاو آرزو :

درهند گاو و زمین بسیاراحترام دارد.چون غذای انسان از آنها تامین می شود.گاو نمادفرزندانی نیکو وخوشبخت است.چینی ها معتقدندکه گاوتوان برآورده کردن آرزو را دارد،به شرطی که ازگوشت آن دیگر استفاده نکنند.این نمادبه شکل گاوی است که بر سکه یا شمش طلاقرارگرفته است.بهترین مکان برای آن قسمت جنوب شرقی است.جهت جنوب شرقی درفنگ شویی باسلامتی همراه است.

 

 

سکه های چینی :

مهم ترین نماد برای فراوانی وثروت.سکه بایستی حتما" سه عدد باشد.با ریسمان از ابریشم قرمزدر داخل خانه بالای در ورودی می توانید نصب کنید.سکه را بایستی در داخل خانه گذاشت.بایستی جوری آویزان شوندکه وجه یانگ (شیر) رو قرارگیرد.از سکه ها می توان در داخل کیف پول استفاده کرد.این سکه ها را می توان در جلد دفاترحساب،صورت حساب،دفتر مالی شرکت وصل کرد.درجعبه پول  وگاو صندوق نیز می توان قرارداد.این نماد نیز تاثیربسزایی در دفع کردن تاثیرات منفی ستاره گان دنباله دار دارد.

 

درخت کاج :

چون درخت کاج همیشه سبزاست نمادطول عمر،صبر وشکیبایی است.بودن درخت کاج یا تصویر آن به موفقیت وپیروزی ختم خواهد شد.درخت کاج ودرخت بامبو کنار هم تاثیر بسزایی دارند.

 

صدف حلزونی :

بیشتر از صدف حلزونی برای مسافرت استفاده می کنند.برای کسانیکه با کشتی یا هواپیما سفر خارجی دارندتوصیه می شود.این نماد نیز برای ثروت و رفاه است.آنرا در بخش جنوبی دفترکاریا اتاق نشیمن برای موفقیت درتحصیلات قرارمیدهند.صدف را درشمال شرقی خانه قرارمی دهند،و اگر آنرا در جنوب غربی قراردهید روابط خانوادگی محکم تر خواهد بود.

                                                                           

بودای خندان :

بودای خندان نماد ثروت و رفاه است.بودای خندان بایستی در فاصله 75 تا 76 سانتیمری از زمین و رو بروی در ورودی اصلی خانه قرارگیرد.انرژی هائیکه از در وارد می شوند با خنده بودا برکت می گیرند.حتما" بایستی صورت خندان بودا رو به در ورودی در باشد.از قراردادن بودا در اتاق خواب و اتاق نشیمن پرهیز کنید.

 

فیل :

فیل نماد حاصل خیزی و باروری است.زن وشوهری که آرزوی بچه دارند یک جفت قرینه از مجسمه فیل را می توانند در اتاق خواب قراردهند.همچنین فیل نمادی از محبت واقبال بلنداست.قراردادن یک جفت فیل در ورودی خانه چه در داخل و چه در خارج مفید است.

 

اسب :

شهرت اسب یانگ (مثبت) است.مهمترین نماد برای موفقیت درفنگ شویی،اسب سفید یکی از محمترین نمادهائی است که در موفقیت وجود دارد.اسب نبایستی سوار داشته باشدویا رم کرده باشد.می توان از اسبی که فردی افسار آن را در دست گرفته وپیاده است استفاده کرد.استفاده از اسب سفیدبرای هدیه یکی از بهترین وفرخنده ترین هدایا است.قرارگرفتن این نماد گوشه جنوبی اتاق یا دفترکاراست و در اتاق خواب نبایستی استفاده کرد.

 

اژده ها :

یکی از بهترین نمادهای انرژی مثبت قراردادن یک مجسمه اژده ها در قسمت شرقی محیط کار یا خانه است.محیط را پر از انرژی یانگ می کند.در فنگ شویی جهت شرق در قلمرو اژده ها است.اگر اژده ها روی چوب حکاکی شده باشدبسیار مفید است چون شرق با عنصر چوب در ارتباط است.از اژده هائی که از فلز ساخته شده باشدیا ساختار آن از فلز باشد استفاده نکنید.جائی که مربوط به اتاق خواب یا استراحت است اژده ها استفاده نمی شود.

 

ققنوس :

همیشه ققنوس را قرمزیا زرشکی می کشند.این جانور برآوردنده آرزو یا خواسته هاست.گوشه جنوبی خانه یا دفتر کار قرارمی گیرد.

 

درنا :

یکی از مشهورترین نمادهای خوشبختی،نماد طول عمرو زندگی بدون مشکل است.تصویردرنا یا مجسمه درنا در شمال خانه قرار می دهند.اگر در قسمت جنوب استفاده شودباعث شهرت وموفقیت های برتر خواهدشد.شمال غربی با بالا بردن انرژی پدر خانواده (نان اور خانه) فوق العادهکمک خواهدکرد.ودرقسمت غرب برای بچه های خانواده مفیداست.درنا را در آشپزخانه ودستشویی قرارندهید.

 

ماهی آروانا :

ماهی نماد سلامتی ودارایی است.وهمچنین برای خوشبختی استفاده می شود.این ماهی اژدرماهی نیز نامیده می شود.پولک های آروانا بایستی بدرخشد یا رنگی بصورت صورتی یا نقره ای یا طلایی داشته باشد.این نماد در قسمت شمال شرقی،یا جنوب شرقی دفترکار یا خانه استفاه می شود.

 

باد زنگ :

یکی ازبهترین نمادهای خوشبختی. تعدادمیله هاوجنس ومحل قرارگیری آن مهم است.بادزنگ بیشتر 6 میله ای استفاده می شود و بهترین جا برای ان گوشه شمال غربی اتاق نشیمن است.از بخت بد می کاهد.باد زنگ های 7 میله ای بایستی در غرب خانه نصب شود.وبادزنگ 5 میله ای بخت بد را از بین می برد.مستقیم با ستاره پنج زرد در ارتباط است.اگر تاثیر ستاره پنج زرد در اتاق خواب ویا دفتر کارباشد،بخت بدوبدشانسی دامن آنها را خواهد گرفت.

 

گلدان ثروت :

گلدان ثروت بعنوان یکی از نمادهای مراقبت،محافظت وافزایش مدام ثروت خانوادگی است.گلدان ثروت معمولا" ازجنس چینی یاسفال بادهانه ای گشاد گردنی باریک وبدنه ای چاق وپایه ای مسطح دارد.روی بدنه این گلدان اژده ها وققنوس کشیده می شود.هفت گونه سنگ نیمه گرانبها مثل : کریستال،مراورید،مرجان،یشم،لاجورد،عقیق،در کوهی،سنگ کبود،زبرجد،سنگ زرد،یاقوت وچشم ببر (تنها 7 عدد از این سنگها) در آن گذارده می شود.

 

مقداری ازخاک خانه ثروتمند است که بایستی بااجازه آن فرد باشد. تعداد 3 یا 6 یا 9 سکه که با ریسمان قرمزابریشمی به هم متصل شده باشد.گونه ای از دانه های مغذی مثل : گندم،خرما،جو،ارزن،سویا،لوبیاقرمز وذرت که نمادفراوانی،برکت وباروری هستند درون آن ریخته می شود.گلدان را می توان درگنجه ظروف،اتاق خواب یا اتاق نشیمن قرارداد.گلدان در معرض دید کسی نباید باشد.

مقداری اسکناس درشت در یک پاکت قرمز قرارداده و درکیف پول خود بگذارید.

 

اژده ها وققنوس دونمادبسیارقدرتمند اند.اژده ها نمادقدرت باروری جنس مذکروقنوس مظهر زیبایی جنس مونث است.اژده ها شدیدا" یانگ است.اژده ها مظهرموفقیت درکارهااست.ققنوس نیز یانگ است ولی درکنار اژده ها شکل منفی می گیرید یعنی یین می شود.اژده ها وققنوس درکنار هم دریک خانه نمادموفقیت در ازدواج،حرفه،باروری وزادو ولد فراوان است.اژده ها مردانگی وققنوس زنانگی را نشان می دهد.اتحاد این دونماد قدرتمنداشاره به پیوندعاطفی شدید میان زن وشوهر ویک ازدواج موفقیت آمیز است.قراردادن این نماد در بخش شمال غربی خانه باعث افزایش قدرت جنس مذکرودربخش جنوب غربی باعث افزایش قدرت جنس مونث می شود.این نماد باعث اتحاد بین اعضاء خانواده نیزمی گردد.گذاشتن مجسمه اژده ها وققنوس درسمت شرق سلامتی رابین خانواده افزایش می دهد.

 

نعل اسب :

استفاده ازنعل اسب درهمه جای دنیا بعنوان طلسم خوشبختی رواج دارد.بیشترشرقی ها آنرا بالای دراصلی خانه یا پایین روی زمین جلوی ورودی (پله ورودی) قرارمی دهند.یک نعل اسب که واقعی باشدوبا آن تاخته شده باشد تاثیر بسیار زیادی خواهد داشد.اگر آنرا پیداکردید بالای در ورودی خانه می توانیداستفاده کنید.ازآویختن نعل اسب در قسمت شرق وجنوب شرقی دراصلی پرهیز کنید.این نوع نعل را بیشتر برای شمال،شمال غربی ویا غرب در خانه استفاده می کنند.اگر نعل اسب رو به پایین باشد برای خانه خوشبختی خواهد آورد و عموما آنرا در پایین درب ورودی قرار میدهند واگر دو سر آن روبه بالا باشدانرژی منفی را از خانه دور می کند که عموما آنرا در بالا و سردر خانه و محل کار آویزان میکنند..

 

کاسه مرتعش یا کاسه تبتی:

بهترین راه برای بهترشدن ارتعاشات خانه استفاده از این کاسه است.کاسه مرتعش از ترکیب 7 فلز ساخته می شود. مس،قلع،آهن،سرب،روی،نقره و طلا.این کاسه همچنین برای هماهنگی وسازگاری بین افراد خانواده کاربرد دارد.کاسه مرتعش هرجاکه باشدانرژی آن منطقه را یانگ می کندوتواضن بین انرژی مثبت ومنفی راایجاد می کند.درهنگام استفاده ازکاسه مرتعش آنرا روی بالشتک نرم ازجنس ابریشم قرارمی دهندکه صدای آن طولانی تر باشد.ازچوب میله ای برای به صدا درآوردن کاسه استفاه می شود.چوب را مورب بر لبه کاسه قرارداده وباملایمت درجهت عقربه ساعت دور لبه کاسه می چرخانید.صدا اول دلخراش وبعد کم کم زیبا می شود.این کاسه انرژی چی خالص را بوجود خواهد آورد.

 

وزغ سه پا :

یکی ازخوش یمن ترین نمادهادرفنگ شویی نمادثروت وفراوانی وزغ سه پااست.ازاسمش معلوم است سه پا داردودردهان یک یا سه سکه وجود دارد.وزغ سه پا بایستی نزدیک دراصلی خانه باشد.روی زمین،تاقچه یا میزکوتاه قرارداده می شود،ولزومی نداردکه در دید دیگران باشد.می توانیدآنراجایی پشت کاناپه یا کمد پنهان کنید.اگر آنرا به درون خانه متمایل کنید ثروت را به خانه می آورد.اگربتوانیدوقتی برای کار به بیرون می روید سکه را از دهان وزغ درآورده داخل جیب یا کیف پول قراردهیدوصورت وزغ زا رو به طرف خارج خانه،این کار باعث می شودکه امکان موفقیت وپول برای توبیشترشودو دوباره که برگشتی سکه را در دهان وزغ گذاشته وصورت آنرا رو به خانه برگردانید.از قراردادن آن در اتاق خواب،دستشویی وآشپزخانه جلوگیری کنیدومرتب آنرا تمیزکرده که روی آن خاک نگیرد.

 

ماهی جفت :

این نماد بر روی سرویس های اتاق خواب،روی کمدآرایش زنان ویا هرجای دیگر باعث زندگی زناشویی بدون مشکل می شود.اگرنمادآنرا داری می توانی آنرا در منطقه جنوب غربی اتاق خواب نصب کنید.

 

کدو قلیانی (هولو) :

یکی ازنمادهای قدرتمند،اقبال خوب وطول عمراست.شکل هولو مثل یک بطری گرداست که دوتکه است. مظهرپیوندبین بهشت و زمین.تکه بالای آن بهشت وتکه پایین آن زمین است.کدوی خشک شده قلیلنی می تواندبه خانه برکت وسلامتی بدهد.از فلزی آن هم می شوداستفاده کرد.به شرط آنکه جنس آن از برنج باشد.از آن بعنوان ازبین برنده بیماریهایی استفاده می شودکه از طریق سیارات وستاره گان دنباله دار ایجاد می شود.یکی از این ستاره های دنباله دار ستاره شماره 2 است که 100% بر زندگی زناشویی تاثیر می کذارد.بدترین موقع،زمانی است که مکان تاثیر این ستاره روی اتاق خواب است.این نماد به مدت یکسال دراتاق خواب قرار می گیرد.

 

پی یائو :

این نیز یکی از فرخنده ترین نمادهای فنگ شویی است.بر علیه تمام ستاره های دنباله داروآثار منفی سیارات.اگرتاثیرمنفی مشتری یا ژوپیتر را از بین نبرید همیشه بداقبالی هرجا که باشید با شما همراه خواهد بود.

 

آئینه جادو :

این آئینه برای صیقل دادن،پاک کردن ولطیف کردن انرژی های منفی استفاده می شود.همچنین برای محافظت از ورود انرژی های منفی،تسویه وتغییر ماهیت انرژی منفی.

 

نحوه استفاده : شکل آئیته بایستی هشت ظلعی باشد وبه اندازه ای است که کف دست قرارمی گیرد.بایستی دسته دارباشد که بتوان به راحتی با دست نگه داشته شود.دریک روز آفتابی آئینه را در کف دست قرارداده جوری که نور خورشید مستقیما" روی آن منعکس شود.بایستی آنرا 9 ثانیه یا 6 ثانیه در نور خورشید قراردهید.این آئینه می تواند برای مدت کوتاه انرژی های منفی را از بین ببرد.هروقت احساس کردی منطقه ای یا قسمتی از بدن تو انرژی منفی دارد،نه تنها بدن بلکه هرمکان دیگری،آنرا در آن منطقه می چرخانی .بلافاصله درمعرض آفتاب قرارمی دهی.

 

گره اسرارآمیز یا گرۀ اقبال:

این گره، گره عشق نیزنامیده می شود.این گره نه آغاز دارد ونه پایان.گویی که خودش،خودش را خورده.این یکی از نمادهای جهان بینی بودایی است.تسلسل تولد را نشان می دهد.این نماد بعنوان یکی از مظاهر خوشبختی است.حاکی از عضق بی پایان،وحدت و یگانگی در میان افراد.این گره را در گوشه جنوب غربی اتاق خواب قرارمی دهند.این نماد ارتباط بین زن وشوهر را بهبودی می دهد.اگر می خواهید تمام افراد خانواده با هم احساس ارتباط خوب داشته باشند،درگوشه جنوب غربی اتاق نشیمن آنرا آویزان کنید.یا اگر درمحیط کار در گوشه جنوب غربی محیط کار نصب کنید مشکلات بین کارمندان و رؤسا حل می شود.

 

دکتر بتسابه مهدوی

نمادهای فنگ شویی

دکتر بتسابه مهدوی

تصویر یا نماد ثروت یا خوشبختی مثل قراردادن سکه های قدیمی بر روی قیطانی ابریشمی قرمز یا قراردادن اسکناسها درپاکت قرمزهمچنین استفاده ازسکه ها.استفاده ی سکه ها روی انگشترها یا زینت آلات همیشه رسم بوده که نماد ثروت یا خوش شانسی است.رشته ئ خوش یمن 5 سکه ای یا 3 سکه ای که با قیطان ابریشم قرمزبه همدیگرمرتبط می شوندبرای دور کردن تاثیرات منفی بالای در ورودی خانه آویزان می کنند.همچنین در قسمت های منفی (چه خانه وچه اتاق) مثل فاجعه مرگ،باعث دور کردن انرژی ها پلید خواهدشد.

از یشم نیزاستفاده قابل توجه ای می کنند.مجسمه هائی که با یشم ساخته شده اندوهمچنین همراه نگه داشتن انگشتریاجاهرات یشم باعث سلامت وخوش اقبالی وخوش شانسی خواهدشد.

شمشیر :

شمشیرهای تزئینی که 7 دایره که معرف 7 ستاره مرئی دب اکبر است.

قو :

یکی ازبهترین نمادهای عشق وروابط عاطفی ،تصویریک جفت غاز (قو) یا مرغ هواسیل یا درنا می باشد.اگردرحال پرواز با هم باشند جفت یا زن وشوهر زندگی عاشقانه ای را با هم تجربه می کنند.اینها نماد یگانگی،هم فکری وعشق در زندگی زناشویی است.تصویربایستی حتما” دوتایی باشد.نه کمترونه بیشتراز این نمادمی توانیم درمنطقه جنوب غربی اتاق نشیمن استفاده کنیم.بااین نمادزندگی شادمان وسعادتمندی راتجربه خواهیم کرد.

سگ های فو :

دومجسمه که قرینه همدیگراندکه بیشترشبیه شیراندبرای محافظت ازخانه استفاده می شود.خانه ومحل کاربااین نمادازانرژی منفی پاک می شوند.جایگاه این نماد در ورودی خانه از خارج است،وبایستی از سطح زمین بالا باشد.

ساعت زنگدار :

ساعت هائی که شماطه دار یا زنگدار هستند به انرژی چی خانه  کمک می کنندکه بالا بروند.همچنین ساعتهایی که آونگ دارند.ساعتهای آونگدار خواص نامطلوب ستاره های دنباله دار را از بین می برند.بهتراست این ساعت ها از جنس فلز باشد.آونگی فلزی داردکه همچنین صدای فلزی می دهد.این نوع ساعت یاوسایلی مشابه که آونگ دارندبرای ازبین بردن اثرستاره دنباله دارپنج زرد استفاده می شود.

اژدر لاک پشت :

یکی از نمادهای دیگر فنگ شویی اژدر لاک پشت است.لاک پشتی که سر آن اژده ها است،و روی سر آن سکه یا شمش طلا است خوابیده است.این نمادبرای بالا بردن انرژی مثبت خانه ومحل کار استفاده می شود.لاک پشت نمادطول عمر،اژده ها نمادی از شجاعت،قدرت،موفقیت واراده است.هر دو آنها درکنارهم تاثیربسزائی خواهند داشت.آنهایی که از لحاظ شغلی وتجارت وزندگی ضعیفی دارنداز این نماد می توانند بهره لازم را ببرند.دردهان اژده ها سکه ای وجود دارد.اگربر روی لاک پشت بچه کوچکی از لاک پشت قراردارد،آن نیربرای سلامتی وشاداب بودن فرزندان کمک می کند.این نماد را می توان در شمال خانه یا در شرق استفاده کرد.اگردردفترکاراین دو جهت دقیقا” رو به جایی است که شمانشسته اید،ازقرار دادن آن در این دو مکان پرهیز کنید.می توانیدآنرا درست در جایی که نشسته اید در کنار خود یا پشت سرتان قراردهید.درصورتیکه جهت نگاه اژدرلاک پشت موافق نگاه شما نباشد.

چی لین :

همان اسب تک شاخ ، حیوانی که یک اژدر اسب است.سر اژده ها و بدنی به شکل اسب.نماد موفقیت ،پیروزی،طول عمر،شهرت و زایش است.کسانیکه از این نماد استفاده می کنند غریب به یقین پسر به دنیا می آورند.حضور چی لین باعث جذب دم کیهانی اژده ها می شود.بخت واقبال با خود همراه داردوهمچنین از تاثیر منفی ستاره های دنباله دار جلوگیری می کند.آن را می توان دراتاق نشیمن نزدیک در ورودی اصلی قرارداد.صورت مجسمه مستقیم رو به در اصلی نباشد.بسیارخوش یمن برای کسانیکه دنبال پیشرفت در شغل اند.

پا بودا :

یا برج دانش برای هدایت ذهن سرکش وبی نظم برای آرام و منضبط بودن.مناسب برای انسانهائیکه درعلم ودانش وتحصیل ضعیفند.برای کسانیکه مدیتیشن انجام می دهند نماد فوق العاده مفیدی است.محل قرارگرفتن آن،گوشه شمال شرقی اتاق است.پابودا انرژی یین را در خودنگه می دارد تا در موقع لازم تعادل بوجود آورد.

گاو آرزو :

درهند گاو و زمین بسیاراحترام دارد.چون غذای انسان از آنها تامین می شود.گاو نمادفرزندانی نیکو وخوشبخت است.چینی ها معتقدندکه گاوتوان برآورده کردن آرزو را دارد،به شرطی که ازگوشت آن دیگر استفاده نکنند.این نمادبه شکل گاوی است که بر سکه یا شمش طلاقرارگرفته است.بهترین مکان برای آن قسمت جنوب شرقی است.جهت جنوب شرقی درفنگ شویی باسلامتی همراه است.