کاربرد موسیقی درمانی در درمان بیماریها

دکتر بتسابه مهدوی

 

اغلب مردم هنگام شنیدن یک موسیقی، نوعی واکنش اتونومیکرا تجربه می نمایند. مثلاً هنگام شنیدن یک موسیقی پر تپش ، احساس پر انرژی بودن می نمایند و هنگام شنیدن یک قطعه آرام و کلاسیک، احساس آرامش و سبکی دارند. موسیقی درمانی ارتباط متعادلی میان موسیقی و خلق و خو برقرار می نماید. مطالعات علمی نیز نشان داده اند که موسیقی بر عملکردهای فیزیولوژیک نظیر تنفس و ضربان قلب و فشارخون تأثیر دارد. برای مثال همانطور که میزان هورمون کورتیزول هنگام بروز استرس بالا می رود ، میزان آزادسازی اندورفینها نیز توسط موسیقی افزایش می یابد (اندورفینها هورمونهای طبیعی هستند که در بدن انسان موجب نشاط و سرخوشی و کاهش درد می گردند).

 

موسیقی درمانی عبارتست از کاربرد موسیقی برای القاء آرامش، تسریع روند بهبود بیماریها، بهبود عملکرد ذهنی و ایجاد سلامتی. افراد تحت درمان با موسیقی، بوسیله راهنمایی های یک فرد متخصص که در این زمینه آموزش دیده یا زیرنظر یک موسیقی درمانگر دارای مجوز فعالیت، به موسیقی های خاصی گوش می دهند و یا موزیکهایی را برای خود می سازند. موسیقی درمانی یکی از درمانهای هنری خلاق یا درمانهای بیانگر احساسات (شامل درمانهای هنری، شعر سرایی، درام درمانی و پسیکودرام ) می باشد.

 

قدمت درمان با استفاده از موسیقی تقریباً به قدمت تمدن بشری است. فیلسوفهای یونان باستان همانند سرخپوستان آمریکای شمالی عقیده داشتند که موسیقی قادر به تسریع روند بهبود بیماریهای روحی و روانی در انسانهاست. در ایالات متحده آمریکا در طی سالهای جنگ جهانی دوم برای نخستین بار از موسیقی درمانی به عنوان یک درمان رسمی در بیمارستانهای نظامی این کشور استفاده شد تا به سربازانی که در جریان این جنگ دچار نقص عضو و ناتوانی شده بودند کمک شود. برای نخستین بار طی دهه میلادی به موسیقی درمانگر ها مدارک رسمی اعطا شد و نیز انجمن موسیقی درمانی آمریکا (AMTA) تأسیس و بنیانگذاری شد.

همچنین در یونان قدیم ارتباط نزدیکی بین موسیقی و شفا بخشی وجود داشت. این همبستگی به یکی از خدایان یونان «آپولو» شخصیت و شکل داده است. آپولو هم خدای موسیقی و هم خدای طب بود. یونانیان معتقد بودند که امراض نتیجه عدم هارمونی در وجود فرد است و موسیقی با قدرت روحی و اخلاقی خود می‌تواند با برگرداندن هارمونی و نظم در بدن سلامتی را برای فرد مورد استفاده به ارمغان آورد.

 

در دوران باستان ارتباط نزدیکی بین موسیقی و شفا وجود داشت. در یونان باستان این همبستگی به یکی از خدایان یونان «آپولو» شخصیت و شکل داده است. آپولو هم خدای موسیقی و هم خدای طب بود. یونانیان معتقد بودند که امراض نتیجه عدم هارمونی در وجود فرد است و موسیقی با قدرت روحی و اخلاقی خود می‌تواند با برگرداندن هارمونی و نظم در بدن سلامتی را برای فرد مورد استفاده به ارمغان آورد.

 

پژوهشهای انجام شده، نشان می‌دهد که غده تالاموس بهعنوان مهمترین غده در مغز انسان محرکهای صوتی را به وسیله سیستمهای عصبی دریافت و در کنار حافظه و تخیل به آنها پاسخ می‌دهد. غده هیپوفیز نیز که از غده تالاموس فرمان دریافت می‌کند به محرکهای صوتی موزون پاسخ می‌دهد، موجب بروز ترشحاتی می‌شود که نتیجه آن آزاد سازی ماده آرام بخش به نام آندروفین خواهد بود. با توجه اینکه مهمترین اثر ماده مزبور، تسکین درد در انسان است به سادگی می‌توان به ارزش موسیقی درمانی که عملاً موجبات آزاد سازی ماده آندروفین که علاوه بر تسکین درد، موجبات انبساط و شادی را در انسان فراهم می‌سازد، پی‌برد.

 

تحقیقاتی که توسط کولن در سال ۱۹۹۲ در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان «سنت جرج» لندن صورت گرفته، نشان می‌دهد که موسیقی به میزان قابل توجهی در تسکین و تقلیل وضعیت بحرانی بیماران که در بخش آی ـ سی ـ یو بستری بوده‌اند تاثیر داشته است زیرا ثابت شده است که سیستم اعصاب انسان به محرکهای موزیکال پاسخ مثبت می‌دهد. موسیقی درمانی یک فرآیند فعال است. در موسیقی درمانی، ما انتظار داریم که موسیقی ما را در برگرفته و در تمام وجودمان جریان پیدا کند. یادتان باشد که از قوه تخیل مغز استفاده کنید.

 

به خاطر داشته باشید: «انرژی در پی اندیشه می‌آید» هر جا که فکر باشد انرژی هم وجود دارد.

 

برای بهتر گوش کردن به موسیقی دو مطلب را به خاطر بسپارید:

۱٫ صدای موسیقی در حدی باشد که شما با آن راحت هستید.

۲٫ خودتان را تسلیم موسیقی کنید.

دکتر بتسابه مهدوی

23 آبان 1395

تهران

ارتباط با ما از راه کانال
https://telegram.me/naghshnegareh

تأثیر موسیقی روی گیاهان

تأثیر موسیقی روی گیاهان

تبدیل الگوهای کاری سلول‌های زندهی گیاهان به نت موسیقی

دکتر بتسابه مهدوی

 

از زمان‌هاى بسیار قدیم، پزشکان به این حقیقت آشنا بودند که صداى موسیقى در شفاى پاره‌اى امراض به ‌خصوص بیمارى‌هاى روانى اعجاز مى‌کند. رشد گیاهان را سرعت مى‌بخشد و در حیوانات و انسان‌هائى که در معرض انواع صداها قرار مى‌گیرند و تغییرات و تحولات کاملاً محسوسى پدید مى‌آورد و اینک براساس دانش جدید، همهٔ این پدیده‌ها نشانگر آن است که امواج صدا حامل نوعى انرژى هستند که عمیقاً بر روى سلول‌ها اثر مثبت یا منفی، باقى مى‌گذارند.

در مصر قدیم، صدا به‌عنوان یکى از ابزارهاى اصلى براى درمان پاره‌اى بیمارى‌هاى به‌کار مى‌رفت. یونانیان، ایرانیان، هندى‌ها، سرخ‌پوستان آمریکا و بسیارى از قبایل بدوى از این سیستم معالجه سود مى‌گرفتند.

فیثاغورث حکیم یونانی، در آموزش‌هاى خود، از صدا به‌عنوان یک نیروى خلاق نام مى‌برد که ارتعاشات آن هم جنبهٔ مادى و فیزیکى و هم اثرات معنوى دارد. او مدعى بود که این علم را در انجمن‌هاى سرى مصر فرا گرفته است. بنابراین مقدمه، اگر در مصر قدیم به خواص و آثار مرتبط بر صدا تا این حد آشنائى داشتند کاملاً منطقى به‌نظر مى‌رسد که جنبه‌هاى آکوستیک معمارى (بخشى از علم فیزیک که به مطالعهٔ اصوات و امواج صوتى مى‌پردازد، امکانات یک مکان از نظر پخش امواج صوتى را آکوستیک مى‌گویند.) را در ساختمان هرم رعایت کرده باشند و حقایق مشهود نیز این گمان را تأیید مى‌نماید.

در تمدن و فرهنگ ملل قدیم به‌خصوص در افسانه‌هاى ملت چین، مکرر از نوعى 'نداسنگ' یاد مى‌شود. این سنگ‌ها از نوع یشم بوده و به هنگام برخورد دو قطعه از آنها، آوائى خوش شبیه به آهنگ موسیقى شنیده مى‌شود. چینى‌ها این طنین را صدائى آسمانى و نداى بزرگ طبیعت مى‌نامیدند. همچنانکه صوفیان، لفظ 'هو' را که به معناى حق یا 'الله' به‌کار مى‌برند، کلمه‌اى پرطنین و مقدس مى‌شمارند.

یکى از جالب‌ترین تجربیات در مورد تأیید صدا به‌وسیلهٔ خانم 'دوروتى رتالاک' همسر یک موسیقیدان به عمل آمده است. وى به اتفاق 'فرانسیس برومن' استاد رشتهٔ زیست‌شناسى دانشگاه آمریکا، چند نمونه گیاه را براى انجام مطالعات خود انتخاب کردند. یک نمونه از گیاهان در مقابل بلندگوئى که صدا تند موسیقى 'راک' از آن پخش مى‌شد و نمونه‌هاى مشابه دیگر در مقابل موسیقى ملایم کلاسیک قرار داده شد و غرض این بود که رشد آن گیاهان، با نمونه‌هاى مشابهى که در فضاى ساکت نگاهدارى مى‌شد مقایسه شود. نتیجهٔ آزمایش نشان داد که گیاهان دستهٔ اول سعى داشتند تا آنجا که ممکن است خود را از منبع صدا دور کنند تا آنجا که زاویهی انجراف و خمش گیاه تا ۸۰ درجه رسید، ساقه‌ها باریک و شکننده شد و چندى بعد بعضى از آنها به کلى خشکید. در حالى‌که در گیاهان دستهٔ دوم عکس این حالت مشاهده شد، ساقه‌ها خود را به بلندگو نزدیک ساخته و به دور آن پیچیدند ریشه‌ها قوت گرفت، شکوفه‌ها زودتر از موعد شکفتند و گیاه درشت و استوار گردید.

بعدها 'دکتر دیل کوچمن' استاد علوم باغبانى و گیاه‌شناسى ایستگاه کشاورزى تجربی، تجربیات خانم 'دوروتى رتالاک' را با نمونه‌ها و امکانات بیشترى که در اختیار داشت دنبال نمود و نتایج خود را به قرار زیر بیان نمود:

۱. در صورتى‌ که گیاه با موسیقى مطبوع خود تغذیه شود، در یک سوم زمان طبیعى لازم، شکفته مى‌شود و به ثمر مى‌رسد.

۲. چنانچه شدت و ارتفاع صوت و یا زمان 'تغذیهٔ صوتى گیاه' بیش از حد لازم باشد، در این‌صورت واکنش منفى نشان مى‌دهد و نتیجه معکوس مى‌شود.

۳. انواع آلات موسیقى بر روى گیاهان تأثیرهاى متفاوت دارند، نوع موسیقى و زمان تغذیهٔ صوتى هر گیاه باید بر حسب تجربه مشخص شود.

۴. هر گیاه آهنگ و موسیقى خاص خود را دوست دارد و در مقابل آن بیشترین حساسیت را نشان مى‌دهد. بسیارى از گیاهان ظاهراً به نواى 'فلوت' یا 'ویلون' بیش از سازهاى دیگر عکس‌العمل نشان مى‌دهند.

براساس تحقیقات دکتر 'سینگ' استاد دانشگاه هند، پس از سال‌ها تجربه در زمینهی آثار صدا، این نتایج حاصل شده است:

۱. موسیقى موجب مى‌شود که گیاه به مقدار ۶۰% الى ۱۰۰% درصد اکسیژن بیشتر از حد متعارف آزاد کند و چون مقدار اکسیژن آزاد شده دقیقاً متناسب با مقدار کربن جذب شده از گازکربنیک موجود در هوا است، در نتیجه گیاه مقدار بیشترى رشد مى‌کند و مقدار فراوان‌ترى گل یا میوه مى‌دهد.

۲. تحریکات مکرر موسیقى موجب ایجاد تغییرات مثبت در کروموزم‌هاى سلولى پاره‌اى از گیاهان مى‌گردد و به دگرگونى ماهیت و اصل آن منتهى مى‌شود (کروموزم: رشته‌هاى موجود در سلول‌هاى جنسى که عامل انتقال صفات وراثتى هستند).

۳. تأثیر صدا در متابولیسم گیاهان نه یک افسانهی موهوم، بلکه یک پدیدهٔ فیزیکى مشخص و قابل اندازه‌گیرى است که همانند نور و حرارت، از عوامل مؤثر و قطعى به شمار مى‌رود.

 

اداره کشاورزى هندوستان، با استفاده از تجربیات 'دکتر سینگ' در سال ۱۹۵۸ به کمک موسیقى از ۲۸ تا ۶۱ درصد میزان محصول برنج و نیشکر را بالا برد.

'جرج اسمیت' دانشمند و محقق آمریکا با کشت ذرت و لوبیاى روغنى در مزرعهٔ شخصى خود و بهره‌گیرى از موسیقى ملایم و شاد که مرتباً از بلندگو پخش مى‌شد نیز به همان نتیجه رسید. به اعتقاد این دانشمند در جهان اطراف ما طیف وسیعى از انرژى‌هاى گوناگون وجود دارد که فقط معدودى از آنها شناخته شده و صدا نیز یکى از انواع آن است.

 

   انرژى گرفتن از گیاهان

انرژى گرفتن از گیاهان باعث پژمرده شدن گیاهان مى‌شود (مخصوصاً گل‌ها). اگر شما دردهاى جسمى و روحى داشته باشید انرژى گیاهان روى بدن شما تأثیر مثبت مى‌گذارد و باعث شفاى شما مى‌شود ولى متأسفانه احتمال خیلى زیادى دارد که گل‌ها پژمرده شوند.

حالا اگر مى‌خواهید هم انرژى بگیرید و هم اینکه باعث پژمرده شدن گل‌هاى شما نشوید مى‌توانید از آهنگ‌‌هاى ملایم و شاد استفاده نمائید. زیرا موسیقى ملایم و شاد 'کلاسیک' باعث سرشارى روح و روان خود و برگرداندن انرژى از دست رفتهٔ گیاهان مى‌گردد. در این‌ صورت هم شما از گیاهان انرژى مثبت مى‌گیرید (انرژى منفى شما را گیاه جذب مى‌کند) و هم اینکه با موسیقى و مهر و محبت نسبت به گیاه، انرژى از دست رفتهٔ گیاهان را بر مى‌گردانید.

دى ماه ۱۳۶۶، با محاسبات و معادلات ریاضى یک ژن شناس ژاپنى به نام 'زوسومواونو' روبه‌رو هستیم. او تصمیم گرفت که الگوهاى سلول‌هاى زنده را به نت موسیقى تبدیل کند. فکر کرد که شنیدن کد ژنتیک بهتر از نگاه کردن به آنها است و الگوها را آسان‌‌تر مى‌توان یافت. اما او در این مرحله کشف کرد که نه تنها ژن‌ها عامل حیات هستند، بلکه خود آنها آهنگ هم دارند. بخشى از ژن‌هاى موش را به آهنگ درآورد. صداى آن مثل یک 'والس' زنده بسیار شبیه به آهنگ‌هاى ' شوپن' بود. نت‌هاى حاصل از ژن‌ها اتفاقى نیست، بلکه بسیار شبیه کار آهنگسازان معروف است.

جالب است که آهنگ حاصل از سلول‌هاى سرطانی، افسرده است، در حالى‌که ژنى که شفافیت به چشم مى‌دهد، با آواز نشاط‌انگیزى که با روح و روشن است همراه مى‌باشد.

آقاى 'اونو' گفت: فکر مى‌کنم آنچه در اینحا حکمفرما است، تحت اصولى است که بر خیلى از چیزهاى دیگر حاکم است. بر ژن، بر آواز پرنده و بر آهنگ موسیقى.

ارتعاشات در ریشهٔ زندگى قرار دارند و ارتعاشات خود را به الگوها شکل مى‌دهند که به نوبهٔ خود صدا را که موسیقى است به‌وجود مى‌آورند.

طبیعت تنها شامل موسیقى نمى‌شود. همه چیز در خلقت موزون است. فقط انسان است که سعى دارد آن نظم را به هم بریزد.

دکتر بتسابه مهدوی

21 مهر 1395

تهران