دکتر
بتسابه مهدوی
جشنی
به نام «عید عروج حضرت مریم» در میان ارمنیان و آشوریان ایران و انجام مراسمی به نام
«تبرک انگور» یا «خاقوق اورهنک».
انگور
برای آشوریان،مانند گندم ارزش غذایی بسیاری دارد؛ زیرا از روزگاران قدیم پرورش تاک
و گندم، حرفه و شغل اصلی آنان بوده است. به همین دلیل، برای انگور مراسم خاصی به جای
می آورند و تا نخستین محصول خود را تبرک نکنند، از آن نمی خورند.
آشوری
ها،جشن تبرک انگور را در روز «شارادمارتی ماریام»؛ یعنی همان روز درگذشت
حضرت
مریم، انجام می دهند.آشوری ها در این روز به کلیسا می روند و مراسم مخصوص هر یکشنبه
را انجام می دهند و به همراه آن، دعاهای ویژه ی تبرک انگور را می خوانند.
پس
از ایراد خطبه و آوازها و سرودهای مذهبی که همه به زبان آشوری است، کشیش سه بار بر
ظرف محتوی انگور، صلیب رسم می کند و با این کار، انگور متبرک می شود. در پایان مراسم،
نان مقدس و نیز مقداری انگور میان شرکت کنندگان در کلیسا تقسیم می شود.
ارمنیان
نیز این مراسم را که به آن «خاقوق اورهنگ» می گویند، در روز عید حضرت مریم انجام می
دهند. در این روز، در کلیسا، ابتدا شاراگان خاصی به نام « پارک سورب خاچی» اجرا می
شود و سپس بندهایی از انجیل خوانده می شود.
شاراگان
را کشیش یا بالاترین فرد روحانی و مذهبی، با هم آوازی گروه کر می خواند و احیانا برخی
از مردم حاضر در کلیسا نیز، شاراگان را همراه آن ها زمزمه می کنند. در پایان، از درگاه
الهی درخواست می شود که روح و جسم آدمیان را از گناهان پاک سازد و برای شرکت در مراسم
تبرک انگور آماده کند.
سپس
طی تشریفاتی، سه بار انگور متبرک می شود و در میان حاضران تقسیم می گردد.دربارره ی
چرایی تبرک انگور، می گویند که طبق روایات، حضرت مسیح خود را به انگور تشبیه می کرد
و می فرمود :«همانگونه که انگور ذره ای فساد را تحمل نمی کند، من هم نمی کنم.»و این
گفته، علت احترام انگور از جانب کلیسا عنوان شده است.روز تبرک انگور قرن هاپیش از مسیحیت
وجود داشته است. در فصل میوه چینی، میوه باغ ها را تبرک می کردند، به همین آیین بعد
از مسیحیت رنگ مذهبی داده شد.
با
عروج حضرت مریم در فرهنگ ارامنه، انگور، انار و زردآلو سمبل تسلسل نسل ها و پایداری
و نشاط شده است.
دکتر
بتسابه مهدوی
16
دی 1395
تهران
