خصوصیات عدد (2)

دکتر بتسابه مهدوی

 

رمز موفقیت در زندگی دوها، همکاری و تعادل است. دوها افرادی خوش بین و مقاوم و پایدار بوده اغلب حدود توانایی خود را می‎ شناسند. اما گاه ممکن است کاری را که با شدت و علاقه شروع کرده‎اند را ناگهان رها کنند یا ناگهان خود را از ادامه همکاری با دیگران کنار بکشند. آنان گاه احساس محدودیت می ‎کنند و بیش از حد وابسته می‎ شوند.

دوها به ظاهر افرادی متعادل و مسلط بر خود جلوه می‎ کنند، اما در باطن دچار تضاد ذهنی و فکری هستند واین باعث فشار روحی و روانی در آنان می‎ شود. اغلب از دیگران ایراد می ‎گیرند و این به خاطر احساس مسئولیت است.

 

دوها در این دنیا مسئولیتی درونی جهت ارتباط با دیگران و رفع نیازهای خود و دیگران، چه از لحاظ مادی و چه معنوی دارند، اینان لازم است ابتدا خود را به تعادل برسانند و سپس در بلاترین شرایط، از طریق ارتباط عاطفی و روانی با دیگران، به آنچه که مقصود دارند، برسند.

تعادل در ارتباط با دیگران، از طریق افکار و رفتار احساسات، در دوها نقش اسای دارد. اینان ابتدا بایستی با رفع تناقض و ابهام درونی، افکار و رفتار و احساسات خود را متعادل سازند، سپس در عین وجود احیاناً اختلاف نظرها و تضادها و ناسازگاری های بیرونی، به هماهنگی و ارتباط متعادل با دیگران اقدام کنند.

 

موفقیت‎ دوها در زندگی، بستگی به همکاری با دیگران (و نه اتکاء به دیگران) دارد. خصایص روانی این افراد به گونه ‎ای است که در همکاری با دیگران، توانایی و خلاقیت بیشتری از خود نشان می ‏دهند. دوها در صورتی که انرژی و استعداد درونی خود را رها سازند، به امدادگرانی بزرگ مبدل شده و منشا خدمات زیادی خواهند شد.

اگر این افراد به جای استفاده از کلمات و جملات منفی، فقط از کلمه (باید) و (می ‎توانیم) استفاده کنند، موفقیت‎ های بسیاری در زندگی به دست خواهند آورد. زیرا این دو کلمه، اثر مهمی در آزاد سازی انرژی روانی و خلاق، در دوها دارد.

 

دوها ابتدا بایستی احساس واقعی و سپس اهداف واقعی را کشف و معلوم کند تا انرژی روانی و قوه درونی آنها در همان راستا آنان را یاری کند.

از آنجائی که باورهایمان روی تجربیاتمان تأثیر می ‎گذارد لذا پروراندن افکار و ذهنیت مثبت و رسیدن به آرامش و اعتماد به نفس عامل مؤثری برای رسیدن به موفقیت برای دوها خواهد بود. لازمه رسیدن به تعادل ذهنی و روانی برای دوها، قبول حقیقت زندگی تصمیم ‎گیری جدی برای آن است. یعنی احساس مسئولیت کردن و زندگی خود را پذیرفتن.

 

نبایستی تضاد و کشمکش های درونی، عامل ضعف در تصمیم ‎گیری جهت ایجاد تعادل و پذیرش مسئولیت در دوها گردد. وقتی فشار عاطفی برای دوها بوجود آید، آنها در مقابل واقعیت مقاومت می‎ کنند و این عمل موجب تنش جسمی و روانی منفی در آنها می ‎شود.

دوها از لحاظ بیماری مقاوم هستند. زیرا ذاتاً دارای بنیه قوی هستند. اما گاه قدرت آنها ممکن است به صورت کله‎ شقی – عدم ثبات و تنش متضاد، ظاهر گردد.

 

دوها در بالاترین سطح، قهرمانان ناشناس جامعه هستند. در این افراد استعداد خدمت، سازندگی و مدیریت رهبری وجود دارد. وقتی این استعداد در جهت مثبت به کار بیفتد، آنان منشاء خدمات فراوانی خواهند شد.

از آنجائی که قدرت ذاتی و تمایل درونی و طبیعی این افراد، بهبود حیات و تعیین نیازهای خود و دیگران است، وقتی هدف مشترکی بین آنان و دیگران پیش بیاید، آنان در بدترین شرایط بیشترین توفیق را بدست خواهند آورد.

دوها اغلب در زندگی، نقش ‎آفرین هستند و عموماً از لحاظ شغلی، مدیر و رئیس –رهبر و فرمانده بوده و یا در مراکز رفاهی و خدماتی و غیره، شاغل می‎ باشند.

 

دوها اغلب زیاده حساس هستند و گاه برای دیگران نیز احساس مسئولیت می ‎کنند. اغلب عیب ‎جوی دیگران هستند و گاه از خود نیز انتقاد می‎ کنند. اینان در ابراز دوستی نیز گاه تندروی می ‎کنند، اما به زودی آرام و سرد می ‎شوند.

دوها اغلب در تصمیم ‎گیری دچار وسواس هستند. اغلب این ترس در آنها وجود دارد که ممکن است دچار شکست شوند. و این می‎ تواند به دوران کودکی آنان مربوط باشد. این افراد اغلب گرفتار تعارض درونی هستند و بزرگترین مشکل بعضی از این افراد این است که نمی ‎توانند به تعادل درونی برسند.

دوها وقتی به تعادل و ثبات و استقلال برسند، افرادی پر قدرت و انعطاف ‎پذیر شده و اغلب در بین دوستان و فامیل، مغز متفکر و حلال مشکلات آنان خواهند بود.

 

دوها از لحاظ بدنی، قوی و خوش بنیه هستند. اغلب در مقابل بیماری‎ها مقاوم یا مصون هستند، اما به خاطر ذهن همیشه مشغولشان، گاه دچار تنش‎های روحی و جسمی می‎ شوند. در چنین مواقع یک رژیم غذایی کم چربی به همراه تمرینات تمرکزی سبک و تنفس عمیق و آرام، بسیار سودمند خواهد بود.

دوها عموماً به ناخودآگاه خود دسترسی دارند. لذا در مواقعی که دچار افکار منفی و مخرب می‎ شوند، می‎ توانند از تلقینات مثبت هیپنوتیزمی و تجسم ذهنی مثبت، بهره بگیرند.

دوها در شرایط کاملاً مثبت، دارای قدرت و توانایی بالای هستند و به خوبی می ‎توانند در امور خانوادگی، اجتماعی و شغلی، موفق باشند. آنان در امور معاونت، واسطه ‎گی – مدیریت و پیشتبانی، استعداد خوبی از خود نشان می ‎دهند.

 

خصوصیات عدد (9)

دکتر بتسابه مهدوی

 

رمز موفقیت در زندگی نه ‎ها عقل و درایت آنهاست. نه‎ ها در وقت لزوم می‎ توانند دیگران را هدایت و راهنمایی کنند. اگر از استعداد خود خوب بهره بگیرند، مدیران – رؤسا و رهبران خوبی می‎شوند – اینان اغلب قوی – پرجاذبه و دارای افکار مثبت هستند – آنان اغلب به دنبال اهداف بزرگی در زندگی هستند، ولی یک احساس عدم اطمینان به خود و آسیب ‎پذیری از گفتار دیگران، در درون خود دارند.

 

با آن که همه ما کم و بیش استعداد رهبری دیگران را داریم، اما نه ها به خوبی از این استعداد برخوردار هستند. این افراد دارای نیروی جاذبه بوده به خوبی می ‎توانند نظر دیگران را به خود جلب نمایند.

حال اگر این نیرو را در جهت مثبت به کار گیرند، رهبری مثبت خواهند داشت و اگر در جهت منفی به کار گیرند، رهبری منفی خواهد شد.

استعدادهای بالقوه خوبی در ذات وجود نه ها وجود دارد، اگر این افراد به قلب و احساساتشان رجوع کنند و با الهامات درون هماهنگ شوند، به خرد و دانش خوبی دست می‎ یابند.

 

ضمیر ناخودآگاه ما، مانند کودکان، بیشتر متأثر از اعمال و رفتار ماست، لذا لازم است از طریق اعمال و رفتار درست، ضمیر ناخودآگاه همان را به یاری بطلبیم و از این طریق راه را برای تظاهر استعدادهای درونی باز کنیم.

نه ها می‎ بایست گفتار و اعمالیشان را یکی کند. بایستی تردیدها را کنار بگذارند. وقتی هدفی را در نظر می‎ گیرند، بایستی تمام وجودشان در راستای آن هدف متحد شود.

نه ها در وجهه مثبت، در هر کاری می‎ تواند موفق شوند. از معلمی و استادی تا ریاست و مدیریت، از مشاغل آزاد گرفته تا منشی – پستچی و....

 

نه ها در امور اعتقادی متغیر هستند. بسیاری از نه ها بین سرحد مسئولیت اخلاقی و تقوا یا انکار کلی قوانین اخلاقی، در نوسان هستند. بعضی در اوج اخلاق و تقوا ظاهر می‎ شوند، و بعضی دیگر بی اعتنا به این دو خواهند بود.

نه ها هرگاه به بلوغ فکری و درکی برسند و در ضمن از همت و اراده مثبت خود بهره بگیرند، معلمان و راهنمایان خوبی برای افراد خواهند بود. البته این افراد لازم است بین اراده مثبت و اراده منفی تفاوت قائل شوند. همچنین بایستی تفاوت بین اراده شخصی و اراده روحانی و بلکه اراده الهی را درک نمایند.

 

نه ها در وجوه منفی زندگی، ممکن است به خود بی ‎اعتماد و بی اعتقاد گردند. حتی ممکن است از روی نا امیدی و از طریق مصرف الکل – مواد مخدر – یا آلوده شدن به برخی گناهان، روح و جسم خود را تخریب نمایند و یا به بیماری‎های مختلف مانند دردهای پشت و آرتروزها، گرفتار شوند. بعضی از نه ها نسبت به گفتار دیگران مقلد و بلکه متعصب هستند. در چنین مواقع به افکار و ایده ‎های خود بی توجه می‎ شوند.

نه ها اغلب ظاهرشان با باطن‎شان یکی نیست. در ظاهر آرام جلوه می‎ کنند، اما در باطن منقلب هستند. گویی چیزی گم شده را جستجو می‎ کنند. البته این در نه های مثبت‎ اندیش و موفق کمتر دیده می ‎شود.

نه ها در وجوه مثبت، انسان‎هایی آرام و صبور – درستکار – هوشمند – صادق و مهربان هستند. آنان مشاور و راهنمای خوبی برای خویشان و دوستان و بلکه همه مردم خواهند بود. این افراد استعداد تأثیرگذاری دارند و از طریق گفتار و اعمال و رفتار خود، اراد را به سوی خود جلب می ‎کنند.

دکتر بتسابه مهدوی

8 تیر 96

خصوصیات عدد شش (6)

دکتر بتسابه مهدوی

 

رمز موفقیت در زندگی شش‎ها بصیرت و مسئولیت‎پذیری خواهد بود. اینان افرادی خودباور – مستقل – صبور – دقیق – اجتماعی – خونسرد – مهربان و لبخند بر لب و مراقب هستند. اغلب کارهای درست و منطقی انجام می‎دهند....

رمز موفقیت در زندگی شش‎ها بصیرت و مسئولیت‎پذیری خواهد بود. اینان افرادی خودباور – مستقل – صبور – دقیق – اجتماعی – خونسرد – مهربان و لبخند بر لب و مراقب هستند. اغلب کارهای درست و منطقی انجام می‎دهند. ولی در باطن از برخی تضادها و ناهماهنگی‎های اجتماعی، احساس خشم و نومیدی می‎کنند. این افراد گاه با مسائل جزئی درگیر می‎شوند – احساس خشم و نومیدی می‎کنند. گرفتار قضاوت نابجا می‎شوند. با این حال افراغدی کمال طلب و کمال گرا هستند و در صورت استفاده از استعدادهای بالقوه خود، قاضی یا وکیل خوبی می‎شوند .

 

زندگی دارای قله‎های بلند است که صعود به آن، مبارزه‎ای سخت را طلب می‎کند. شش‎ها در وجهه مثبت، قادر به این مبارزه طلبی هستند. آنان اغلب در زندگی نظر بلند بوده امکانات برتر را جستجو می‎کنند. این افراد به دلیل کمال طلبی و انعطاف‎پذیری اغلب به توفقیات بالایی در زندگی دست می‎یابند .

همه ما دارای امیدها و ایده‎آلهایی هستیم که مکن است به آنها برسیم یا نرسیم. اما شش‏ها در این خصوص حساس‎تر و ضربه‎ پذیرتر هستند. آنان اگر به خواسته‎ها و آرزوهایشان نرسند، ضربه‎های شکست و ناامیدی را با شدت بیشتری حس می‎کنند .

شش‎ها اغلب قضاوت عجولانه می‎کنند. دیگران را با ایده‎آلهای خود می‎سنجند. اغلب در حال انکار زندگی عاطفی هستند. آنان از اشتباه هراسانند و اگر گاه در زندگی دچار اشتباه شوند، ممکن است مدتها خود را شماتت کنند .

 

همکاری یا زندگی کردن با شش‏ها مشکل است. چون اینان اغلب چیزی را برای ایراد گرفتن و بهانه کردن دارند. ولو این که این ایراد و بهانه از خودشان باشد .

شش‏ها عموماً انتظار دارند در هر کاری در صدر قرار بگیرند و این گاه آنان را دچار فشار یا انصراف از عمل می‎کند. بعضی از شش‎ها در دوران نوجوانی در مدارس برای خوب جلوه کردن، چنان فشاری را احساس می‎کنند که ممکن است دچار فشار آسمی شوند. یا اگر دیگران را از خود جلوتر ببینند، اعتماد خود را از دست می‏دهند و ممکن است از ادامه درس یا کار، منصرف شوند. در چنین موارد نیاز به راهنمایی و توجیه شدن دارند تا به خود بصیرت پیدا کنند و واقعیات وجودی خود را بپذیرند .

شش‎ها عموماً بالاخره به این بصیرت می‎رسند و می‏فهمند آنچه که اهمیت دارد این است که آنها خود چه کسی هستند و توانایی‎هایشان چیست. نه این که چگونه باید جلوه کنند. آنان وقتی به این مرحله برسند، قدر کمال فردی و ذاتی خود را درک می‎کنند .

شش‎ها وقتی شروع به درک حقایق پیرامون خود و کمال ازلی کنند و هدفمندی هر کس و هر چیز را درک کنند، سپس به این معنا برسند که مشکلات و مبارزات افراد در طول زندگی، خود برانگیزنده تجلی ذات و شخصیت باطنی اوست، آن وقت زندگی و حیات تازه‎ای را تجربه خواهند کرد و به حس آرامش و اعتماد به نفس دست خواهند یافت .

رموز اسرارآمیز عدد 3

دکتر بتسابه مهدوی

 

درمان هر درد با خواندن سه بار این ذکر

خواندن سه مرتبه جهت محفوظ ماندن

خواندن سه مرتبه براى ایمنى

خواندن سه مرتبه جهت برآوردن حاجت

خواندن سه مرتبه جهت آمرزش گناهان

خواندن سه مرتبه جهت ایمنى از شیطان و خوره و پیسى

خواندن سه مرتبه ذکر براى دوستى حضرت رسول

خواندن سه مرتبه جهت استجابت دعا

بازگشت روح میت به جسد بعد از سه روز

خواندن سه مرتبه بر روى جنازه جهت ایمنى از عذاب

کسى که این سه چیز را منکر شود از شیعه نیست

خواندن سه مرتبه سر قبر جهت ایمنى از عذاب قبر

مؤمن از معاشرت با سه کس اجتناب ورزد

حاجت خود را جز به سه نفر مگو

سه طایفه در وادى جهنم ساکن هستند

در درب سوم جهنم سه طایفه مورد لعن خداوند هستند

صالح به قوم ثمود سه روز مهلت داد

دادن سه صلوات جهت آمرزش گناهان

سه بار عذاب الهى بر سرزمین بابل

ذکر سه مرتبه جهت ورود به بهشت

ذکر سه مرتبه جهت وسوسه شیطان

خواندن سه مر تبه سوره احقاف جهت نجات از گرفتارى

سه بار خواندن سوره ق

سه بار خواندن سوره ق جهت مرزوق شدن

برآورده شدن حاجت در طول مدت سه روز

سه مرتبه سوره واللیل جهت برآمدن مراد

ختم قرآن با سه مرتبه

ختم قرآن با سه قل هو الله

سه بار خواندن سوره جهت جلوگیرى از جن‏زدگى

درمان چرک سینه و درد آن با خواندن سه بار این دعا

خواندن سه بار این تعویذ براى درمان سِل

تعویذ روز سه‏ شنبه

سه بار خواندن دعا براى درمان جاى درد

سه روز ناشتا و درمان یرقان (زردى)

نجات از بلا با خواندن سه مرتبه این ذکر

خیر بسیار با خواندن سه مرتبه این ذکر

سه مرتبه در صبح و شام جهت جلوگیرى از غم و اندوه

در پناه خداوند با سه مرتبه این ذکر

برطرف شدن گرفتارى با سه مرتبه این ذکر

مجرّبات قوى در سه شب

سه روز روزه و نجات از فقر و تنگدستى

سه لحظه هولناک براى انسان

هولناک بودن عالم قبر از سه جهت

بلند کردن سه مرتبه میّت در نزدیکى قبر

منکر شدن سه چیز

گرفتن سه روز روزه جهت دورى از جهنم

رفتن سه نفر بدون حساب به بهشت

گفتن سه مرتبه در روز این ذکر جهت وسعت رزق

 گفتن سه مرتبه این ذکر جهت در امان ماندن از بلا

گفتن سه مرتبه این ذکر جهت دورى از غم و اندوه•

گفتن سه مرتبه جهت رؤیت پیامبر

تعویذ کودک به سه بار خواندن دعا

انجام سه روز سوره قدر در درمان درد

سه مرتبه خواندن آیات جهت درد مثانه

سه مرتبه خواندن آیه جهت درد پشت

گفتن سه مرتبه این ذکر جهت عزیزى و مکرم

لعنت پیامبر براى سه گروه

سه چیز بدون ضرر

ذکر سه مرتبه در خوردن آب شب

خوردن آب به سه نفس

یادگیرى سه خصلت از کلاغ

ذکر سه مرتبه این دعا براى کمى فرزند

ترک نکردن لذت در سه چیز

سه خصلت پیامبران

گفتن سه مرتبه این ذکر جهت دورى از تأثیر چشم

ظلم نکردن بر سه کس

سلام نکردن بر سه کس

مکارم دنیا و آخر در سه چیز
دکتر بتسابه مهدوی

6 تیر 1396

راز عدد 40

دکتر بتسابه مهدوی

 

اعداد نه تنها در زندگی مادی که در زندگی معنوی ما نیز حائز اهمیت فراوانند ، تعدا رکعات نماز ، تعداد تسبیحات اربعه ، تعداد تسبیحات حضرت فاطمه علیهاالسلام و امثال اینها نشان می دهند که زندگی معنوی جدا از اعداد نیست . منزلت اعداد منحصر به اعدادی نظیر پنج ، هفت ، دوازده وچهارده و چهل می شود که برای هر یک دلیل یا دلایلی را ذکر کرده اند.

عدد پنج به دلیل 5 تن پیامبر اولوالعزم و 5 تن آل عبا

عدد هفت به واسطه 7 آسمان و 7شهر عشق و 7 مرحله سلوک عارفان ، 7 دور طواف خانه خدا

عدد دوازده به دلیل 12 معصوم و12 چشمه ایی که به معجزه حضرت موسی از دل سنگ جوشید

و عدد چهارده به دلیل 14 معصوم تقدس یافته اند ؛ به همین قیاس برای عدد چهل نیز باید دلایلی موجود باشد

عقل آدمی در چهل سالگی به بالاترین کمال خود در حد استعداد هر فرد می رسد

حضرت رسول در سن چهل سالگی به رسالت مبعوث شدند

حضرت موسی چهل روز در کوه معتکف بود تا الواح مقدس را دریافت داشت

قوم بنی اسراییل به دلیل کفران نعمت و پرستش گوساله به سرگردانی چهل ساله محکوم شدند

و تخمیر طینت آدم ابوالبشر در 40 روز به اتمام رسید . عارفان وسالکان طریق حق چله نشینی را از همین آفرینش چهل روزه حضرت آدم اقتباس کردند ، سهروردی بیان می کند که :  خداوند انسان را در چهل روز آفرید و هر روز صفتی به او اعطا کرد که هریک حجابی و مایه تعلق وی به دنیا بود تا اینکه در روز چهلم حجاب ها کامل و متراکم شد . در چله نشینی سالک یک به یک حجاب ها را می درد تا در روز چهلم انوار حق در وی تجلی می یابد .

هرچند اربعین از اعداد و کمیات است ولی در فرهنگ عرفان اسلامی این واژه کمّی در ارتباط با کیفیات مطرح می شود و لذا تکرار عمل تا چهل مرتبه تکمیل کننده ابعاد روحانی و عرفانی انسان را باعث می گردد .

شاید پس از گذشت این مدت انسان به روشن بینی نسبت به آن رویداد دست می یابد ، غبار اندوه اندکی برخاسته وقدرت تحلیل سربرمی آورد وبه انسان مجال می دهد به بازبینی آنچه گذشته بپردازد.

سید مهدى بحرالعلوم در زمینه جایگاه عدد چهل فرموده است :

" خود به عیان دیده ام و به بیان دانسته ام که این مرحله شریفه ، از مراحل عدد را خاصیتى خاص و تاثیرى مخصوص است ، در ظهور استعداد(ها) و تتمیم ملکات ، در طى منازل و قطع مراحل ."

خاصیت اربعین در ظهور فعلیت و بروزاستعداد و حصول صفات ملکه ،امرى است که در آیات واخبار بر آن تصریح شده است ، و در سلوک و خودسازى ، براى جلب فیوضات و انوارالهى ، چنانچه در قرآن و گفتار معصومین(علیهم السلام ) و سیره اولیاء آمده است ، عدد اربعین دارای جایگاه ویژه و بلنداست ."

در حقیقت عدد چهل سمبل آغازین تکامل ، مظهر کمال ، جلوه پختگی ، اعلام پشت سر گذاشتن مرحله خامی و نادانی ، نخستین مرحله هوشیاری ... می باشد .

 اربعین از اعداد و کمیات است ولی در فرهنگ عرفان اسلامی این واژه کمّی در ارتباط با کیفیات مطرح می شود و لذا تکرار عمل تا چهل مرتبه تکمیل کننده ابعاد روحانی و عرفانی انسان را باعث می گردد .

دکتر بتسابه مهدوی

31 خرداد 1396

باورهای کهن ایرانیان بر پایه هفت

دکتر بتسابه مهدوی

 

هفت ایزدان آریایی

هفت طبقه زمین

هفت طبقه آسمان

هفت ستاره : ماه , تیر , ناهید , خورشید یا مهر , بهرام , برجیس , کیوان

هفت روز هفته

هفت امشاسپند در دین زردشت ( اشا , وهومنه یا بهمن یا وهمن , اشه وهشتا یا اردی بهشت , خشترا یا شهریور , آرمیتی یا سپندارمذ , هروتات یا خرداد , امرتات یا امرداد )

هفت اقلیم , هفت کشوری که در طول تاریخ تحت کنترل ایران بودند

زمین هفت کشور به شاهی تو راست               سپاهی و گاهی و راهی توراست ( فردوسی بزرگ )

هفت دریا

هفت ایزد در مذهب مانوی در زمان ساسانیان

هفت پیکر نظامی گنجوی

هفت خان رستم  : خوان اول رخش شیر را کشت , دوم چشمه آب به رهنمایی غرم به رستم پیدا گشت , سوم رستم اژدها را کشت , چهارم زن جادوگر را هلاک کرد , پنجم دوگوش دشتبان را برکند , ششم ارژنگ دیو را بکشت , هفتم دیو سپید را به قتل رساند .

هفت آتشکده کهن ایرانیان : آذرمهر , آذرنوش , آذربهرام , آذرآیین , آذرخرین , آذربرزین , آذرزرتشت بیشتر

هفت تپه خوزستان

هفت سین : سیب , سنجد , سماق , سرکه , سبزه , سمنو , سکه

هفت طبقه آرامگاه کوروش بزرگ نمایش

هفت مثنوی جامی

هفت قسمت اعضای بدن : سر , گردن , سینه و آنچه در آن است , پشت , آلت تناسلی انسان , دستها , پاها .

هفت روز عزا برای درگذشتگان در ایران ( مراسم هفتم )

هفت آشان صحبت : دهی است از بخشهای سنجابی کرمانشاه

هفت آسیا : دهی است از بخش فریمان در مشهد

هفت آشان جیب : دهی است از بخشهای سنجابی کرمانشاهان

هفت آشیان : دهی است در سقر کرمانشاه

هفت پاره : دهی در کازرون پارس

هفت پا : دهی در سعادت آباد بندرعباس

هفت تاش : دهی در سقز کردستان

هفت تن : زیارتگاهی در تهران

هفت تنان : دهی در لاریجان آمل

هفت تنان : کوهی در مغرب ناحیه بخیتاری

هفت تومان : دهی در بخش خوربیابانک شهرستان نایین

هفت جرد : روستای در مرو

هفت جوب : دهی در شهریار ( استان تهران )

هفت چاه : دهی در حومه ارداک مشهد

هفت چشمه : دهی در گرمسار دماوند , بهشهر ساری , دهخوارقان تبریز , میانه , شبستر تبریز , مشکین شهر , صالح آباد ایلام , آبدانان ایلام , سنجابی کرمانشاه , دلفان خرم آباد , کاکاوند خرم آباد , چگنی خرم آباد , دهدز اهواز , زاغه خرم آباد , آخوره فریدن .

هفت چوبه : دهی در ورامین تهران

هفت حوض : منطقه ای در نارمک تهران

هفت خان : بخشی از اردکان شیراز

هفت خانه : منطقه ای در خلیل آباد کاشمر

هفت خانی : دهی در خزل نهاوند

هفت دست : بنای به جای مانده از دوره صفویه

هفت رک : بزرگترین شهر مکران در ناحیه سیستان کنونی

هفت رود : نام کهن منطقه پنجاب در پاکستان که بخشی از ایران بوده است

هفت سار : بخشی از منطقه ارومیه

هفت سوی : دهستانی در بخش طیبات مشهد

هفت شوئیه : دهی در اصفهان

هفت شهیدان : منطقه ای در خوزستان

هفت کده : بخشی از زرین آباد ایلام

هفت گل : بخشی در شهر اهواز

هفت گنج : نام نوایی از موسیقی ایرانی

هفت وان : دهی در شاپور شهرستان خوی و همچنین شهرستان لار

هفت جوش : هفت فلز مشهور : زر , نقره , مس , جست , آهن , سرب , ارزیر

لگد کوبه گرزه هفت جوش               بر آورد از گاو گردون خروش  ( نظامی )

 و همچنین دهها ضرب المثل و کلمات عامیانه ایرانی همچون : هفت پشت یا هفت نسل یا هفت جد , هفت اخگر نیاره , هفت الوان , هفت خزینه , هفت خط , هفت حکایت , هفت خال , هفت رنگ , هفت قلم آرایش , هفت گنج پرویز , هفت چشمه , ترشی هفته بیچار و . . .

 

نفوذ هفت مقدس ایرانی در نزد ملتهای دیگر

عجایب هفت گانه دنیا

هفت شهر طلسم نمرود

هفت شب روز بلای قوم عاد

هفت فرشته مقدس در نظر بنی اسرائیل

هفت گاو فربه و هفت گاو لاغر که فرعون به خواب دید

هفت نفر اصحاب کهف : یملیخا , مگشلینیا , مشلیتیا , مرنوش , دبرنوش , شادنوش , مرطونش

هفت سن آغاز آموختن و آموزش کودکان است و در همه جای دنیا کودکان در هفت سالگی به عقل و خرد برای آغاز آموختن دست می یابند . که این سن در ایران باستان بارها در زمان هخامنشیان مورد تاکید قرار گرفته است تا کودکان تیر اندازی و دانش را در هفت سالگی بیاموزند و هرودوت در اینباره سخنهای بسیار گفته است.

 

 برخی از موارد نفوذ عدد مقدس هفت ایرانی در دین اسلام

در مذهب اسلامی حنفیه (5) ( ابوحنفیه نعمان بن ثالث بن زوطی بن ماه ) هفت پایه باور دینی وجود دارد :

1 ) قرآن

2 ) سنت

3 ) اقوال صحابه

4 ) قیاس

5 ) استحسان

6 ) اجماع

7 ) عرف

 

 و یا موارد دیگری همچون :

 

هفت سنگ به شیطان زدن در زیارت مسلمانان

هفت محرم در دین اسلام

هفت بارطواف بر گرد کعبه در دوره جاهلیت

هفت در و هفت طبقه دوزخدر قرآن

هفت عضوی که در سجده باید بر زمین باشد

هفت بار تطهیر در قوانین طهارت

 

مراتب هفت  گانه در مذهب شیعه اسماعیلیه

 

هفت امامی : امام ابوحنیفه , امام شافعی , امام مالک , امام احمدبن حنبل , امام ابویوسف , امام محمد , امام زفر

هفت چشمه بهشت : کوثر , کافور , میم , سلسبیل , معین , زنجبیل

هفت دانه : آش عاشورا که با گندم و نخود و باقلا و عدس درست می شود

هفت جهنم : سقر , سعیر , لظی , حطمه , جحیم , جهنم , هاویه

هفت فرشته : اوریائیل , جدیائیل , شمائیل , عنائیل , جبرئیل , عزرائیل ...

 هفت شیوه قرائت قرآن : نافع مدنی , عبدالله بن کثیر , ابوعمرو بصری , ابن عامر شامی , عاصم کوفی , حمزه کوفی , علی کوفی

 

و بسیاری موارد دیگر که در سایر شوون تمدنی بشر دیده شده است‚ نشانهاهمیت فوق العاده عدد هفت در نظر اقوام مختلف جهان است که بی شک همگی از تمدن و باورهای ملی ما ایرانیان سرچشمه گرفته شده است .

 

  شیخ محمود شبستری ( گلشن راز )

 

به زیر هر عددی سری نهفت است                             از آن درهای دوزخ نیز هفت است

 

 عدد هفت جایگاه بسیار والایی در آیین عرفان و تصوف ایرانی و همچنین ادبیات غنی کشورمان دارد . گستره عقیدتی عدد هفت بیشتر متعلق به ایران بزرگ ( شامل کردستان عراق , کردستان ترکیه , ارمنستان , آذربایجان , تاجیکستان , بلوچستان , افغانستان , ترکمنستان و جنوب ازبکستان است ) . به جرات میتوان گفت هیچ شاعر , بزرگ , اندیشمند یا فیلسوف ایرانی را نمی توان در گستره ایران بزرگ یافت که از عدد هفت سخن نگفته باشند .  مولانا , حافظ , خاقانی , دقیقی , خیام , سعدی , فردوسی . نامورترین عرفای بزرگ جهان که حافظ , عطار , مولانا , شمس در زمره آنان می باشند بر عدد هفت تاکید بسیار کرده اند . به خصوص شیخ عطار که هفت شهر عشق اش شهرت جهانی دارد و یا فلسفه هفتمردان در تصوف دراویش :

 

 هفت شهر عشق عطارنیشابوری

 

( مراحل هفت گانه عرفان ایرانی )

 

 گفت ما را هفت وادی در ره است                   چون گذشتی هفت وادی،درگه است

وا نیامد در جهان زین راه کس                  نیست از فرسنگ آن آگاه کس

چون نیامد باز کس زین راه دور               چون دهندت آگهی ای ناصبور؟

چون شدند آن جایگه گم سر به سر             کی خبر بازت دهد ای بی خبر؟

هست وادی طلب آغاز کار               وادی عشق است از آن پس ، بی کنار

پس سیم وادی است آن معرفت              پس چهارم وادی استغنا صفت

هست پنجم وادی توحید پاک              پس ششم وادی حیرت صعبناک

هفتمین وادی فقر است و فنا            بعد از این روی روش نبود تو را

در کشش افتی روش گم گرددت                  گر بود یک قطره قلزم گرددت بیشتر

 

  حضرت مولانا جلال الدین محمد بلخی ( مولوی بلخی ) عارف گرانمایه ایران زمین

هفت شهر عشق را عطار گشت                 ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم بیشتر

 

شایسته است امروزه نیز برای زنده نگه داشتن این باور کهن و ملی ایرانی در هرچه بیشتر استفاده کردن از این عدد پر رمز کوشا باشیم . برای مثال بسیار پسندیده است که زندگی جوانان ایران زمین بر پایه این عدد ورجاوند ( مهریه , شادی , هفت پیمان و . . . ) آغاز گردد تا هزاران سال شکوه و تمدن و تقدس آسمانی آن در زندگی آنان اثرات هرچه نیک بگذارد و پایه های زندگی زناشویی شان مستحکم تر و ایرانی تر شود . چنانچه  در همین کمتر از پنجاه سال پیش در ایران , آغاز زندگی جوانان این سرزمین به احترام این عدد مقدس که نیاکان به آن ایمان داشتند , هفت شبانه روز جشن و پایکوبی برپا می شده است . برای نمونه میتوان یک بدعت گذاری جدیدی را در میان جوانان ایرانی پایه گذاشت که از همین مهر و فرهنگی غنی ایرانی سرچمشه گرفته شده است . هفت پیمان برای دختران و پسران ایرانی پیش از ازدواج :

 

1 ) پرهیز از دروغ

2 ) حفظ احترام میان طرفین

3 ) احترام به جایگاه پدر و مادر نزد زن و مرد

4 ) مهر و وفاداری به میهن در همه شرایط زندگی

5 ) سوگند به اجرای کردار نیک - گفتار نیک - پندار نیک ایرانی

6 ) سوگند به حرکت در مسیر راستی و درستی در زندگی زناشویی

7 ) تلاش و کوشش برای پیشرفت مادی و معنوی در زندگی زناشویی

 

به درستی میتوان گفت که هرچه از هفت سخن بگوییم کم است . زیرا هم دایره وسعت آن بسیار گسترده است و هم اینکه از محدوده ذهن بسته ما انسانها خارج است . بزرگترین مسلکها , باورها و شخصیتهای ایرانی به عدد هفت ایمان داشته اند . چنانچه کوروش بزرگ بنیانگذار حقوق بشر و آزادی انسانها پس از مرگ کالبد ارزشمندش به عنوان هفتمین طبقه در پاسارگاد قرار میگرد , به صورتیکه شش طبقه با سنگهای عظیم بنا می گردد و طبقه هفتم طاق آرامگاه و کالبد کوروش بزرگ است ( نمایش ) . از سوی دیگر هفت مقدس نیز در بدن ما انسانها نیز وجود دارد . در دنیای پزشکی مهره های بدن انسان در کمر , از هفت مرحله تشکیل شده است . همین باور نیز به آیین های هند و بودا نیز نفوذ کرده است و امروزه بسیاری از عرفای بزرگ هند برای رسیدن به درجه کمال حضرت حق از هفت مرحله ای که در استخوانهای پشت کمر ما انسان نهفته است سیر مسیر میکنند  این بدین شرح است :

 

1 ) چاکرای اول در جایی بین مقعد و اندام تناسلی قرار دارد و نشان از زندگی حیوانی برخی ما انسانها دارد اگر به مراحل بالاتر نرویم و در همین مرحله از زندگی بمانیم .

2 ) چاکرای دوم بالای اندام تناسلی قرار دارد و به استخوان وصل است و مرکز احساسات نخستین تصفیه نشده، انرژی جنسی و خلاقیت می باشد .

3 ) چاکرای سوم تقریبا دو انگشت بالای ناف است . اگر این چاکرا هماهنگ کار کند شما می توانید خود را کاملا باور کنید و هم چنین به احساس دیگران و ویژگی های شخصیتی آنها احترام بگذارید.

4 ) چاکرای چهارم در وسط قفسة سینه هم سطح با قلب قرار دارد . چاکرای قلب جایگاه عمیق ترین و پر شورترین احساسات عاشقانة ماست.

5 ) چاکرای پنجم بین گودی  گردن و  گلو قرار دارد. مرکز گنجایش  بیان، پیوندهای بادیگران  و خود آگاهی  انسان است.

6 ) چاکرای ششم یا چشم سوم در میان یک انگشت بالای پل بینی در وسط پیشانی و میان دو چشم  قرار دارد که جایگاه نیروهای ذهنی برابری، تشخیص ، حافŸ

دکتر بتسابه مهدوی

30 خرداد 96

عدد مقدس هفت

دکتربتسابه مهدوی

 

هفت وادی میترایسم در ایران

 

1 ) کلاغ : منسوب به عطارد , نماد هوا و باد

2 ) همسر : منسوب به زهره , نماد آب

3 ) سرباز : منسوب به مریخ , نماد خاک

4 ) شیر : منسوب مشتری , نماد آتش

5 ) پارسا : منسوب به قمر

6 ) خورشید : منسوب به مهر , ستاره صبح

7 ) پیر مرشد : منسوب به زحل بیشتر

 

   هفت باور نیک ایرانیان باستان

 

1 ) پرستش هرمزد یا اهورامزدا خدای دانای یکتا

2 ) اشویی , پاکیزگی و پارسایی

3 ) سدره و کشتی , بستن نشان خداپرستی برای جوانانی که به سن بلوغ می رسند

4 ) برگزاری آیین و دردگان ( درگذشتگان )

5 ) دستگیری از نیازمندان و تنگدستان

6 ) برگزاری جشنهای ملی و مذهبی

7 ) به جای آوردن نمازهای پنج گانه زرتشت

دکتر بتسابه مهدوی

30 خرداد 96

فلسفه عدد مقدس هفت نزد ایرانیان

دکتر بتسابه مهدوی

 

عدد هفت در نزد ایرانیان از دیرباز تاکنون عددی مقدس و مشهور بوده . از میان همه اعداد , عدد هفت همیشه مورد توجه مشرق زمین و به خصوص ایرانیان قرار داشته ‚ اغلب در امور ایزدی و نیک و گاه در امور اهریمنی و شر به کارمیرفته است ولی اکثر موراد در جهت نیت پاک و روحانی و مقدس استفاده می گردیده . وجود بعضی عوامل طبیعی مانند تعداد سیاره های مکشوف جهان باستان و همچنینرنگهای اصلی‚ موید رجحان و جنبه ماوراطبیعی این عدد گردیده است. با توجه به آیین کهن میترائیسم ایران که قدمتی بیش از پنج هزار سال دارد بایستی بپذیریم که ایرانیان نخستین ملتی بودند که به رمز و راز این عدد آسمانی پی بردند .

تمدنهای بسیاری در مشرق زمین و به خصوص خاورمیانه شکل گرفت که پایه های تمدن بشری محسوب می شوند ولی نکته جالب آن این است که از میان همه آنها تنها تمدن ایران باقی ماند و به عبارتی همه تمدنهای اطراف به نوعی یا در تمدن ایران حل شدند و یا از میان رفتند . تمدن مصر , سومر , اکدیها , کلده , آشور , بابل نمونه ای از این تمدنهاست . از میان آنها آیین مهرپرستی و میترایسم ایران از قدمتی پیش از همه این تمدنها برخوردار است . امروزه نمادهای مهر را در ایران و آداب و رسوم مردم ایران هنوز به روشنی می بینیم . به عبارتی میتوان گفت که تمدن های بین النهرین بیشترا به درون تمدن ایران رفتند و یک تمدن بزرگ را شکل دادند .

 

تمدن بین النهرین در حدود سه هزار سال پیش به قدرت بزرگ جهان مشهور بود ولی پس از روی کار آمدن کوروش بزرگ , منطقه بین النهرین بخشی از تمدن ایران شدند و به کشور ایران پیوستند و تا انتهای دوره شاهنشاهی ساسانی این منطقه بخشی از تمدن و خاک ایران محسوب می شد . به صورتیکه پایتخت ایران در بغداد ( عراق ) بود و به عراق کنونی دل ایرانشهر گفته میشده است . پس از حمله تازیان به ایران این منطقه مورد یورش عربهای بدوی قرار گرفت و همه تمدن و شکوه باستانی اش به یکباره ویران شد و اثری از آن همه تاریخ به جای نماند و عربها به مرور زمان به آنجا مهاجرت کردند و زبان عربی را به دیگر ایرانیان آن منطقه غلبه نمودند و فرهنگی عربی را جایگزین تمدن کهن بین النهرین کردند .

 

ملتها و تمدنهای اطراف ایران نیز به پیروی از ایرانیان مهرپرست و مهر اندیش متوجه سیارات شده بودند و رمز و رازی اهورایی را یافته بودند و در نتیجه به صورت نماد شگون می پرستیدند. آنچه که شواهد نشان می دهد میترائیسم ایرانی تاثیر گذار ترین آیین در ادیان جهان بخصوص در مسیحیت و اسلام بوده است . روز زایش مهر در ایران , همان روز بیست و پنجم دسامبر در مسیحیت است که جشن گرفته می شود . لباس قرمز پاپ از آیین میترایسم گرفته شده است . همچنین مهرابه های درون کلیساها نیز به مهرابه های مهری مشهور است .

از دیگر نفوذ آیین مهر نیز میتوان بر رومیان و یونانیان نیز اشاره کرد . در داخل معبد و انتهای معابد آنان حجاری های برجشته مهر وجود داشته است که میترا در حال کشتن گاوی است . هنوز در برخی از کلیسا های کهن اروپا آثار آن پابرجاست . میترایسم در اسلام نیز نفوذ چشم گیری داشت . در زیر به برخی موارد نفوذ عدد هفت میترایسمی در اسلام نیز اشاراتی خواهیم داشت . مشهورترین مهد تمدن مهرپرستی ایران شهر خرم آباد است .

عدد هفت میتراییان ایران نیز به همین منوال در مذاهب و تاریخ جهان ‚ در تصوف و درسنن و آداب کهن بیشتر ملتها نفوذ کرد . در تاریخ ایران و بناهای بازمانده از دوره‌های تاریخی گوناگون، توجه به عدد هفت مشهود است. دور تا دور قلعه همدان (هگمتانه) پایتخت مادها، دارای هفت دیوار بوده است که کنگره‌هایی به رنگ‌های مختلف داشته اند. داریوش بزرگ با شش تن دیگر از نجبای ایران هفت تنی را تشکیل دادند که دست به دست هم دادند و گئومات مغ دروغین که بر ضد کمبوجیه پادشاه هخامنشی قیام و سه ماه بر مردم ایران حکومت کرد را از تخت پادشاهی سرنگون کردند.در نقوش نقش رستم بالای آرامگاه داریوش بزرگ در دو طرف، شش نفر وجود دارند که با خود داریوش بزرگ ، هفت نقش را تشکیل داده‌اند . از سوی دیگر عدد هفت در نزد ایرانیان به عنوان یک نماد انرژی اهورایی نیز مطرح است . به طوریکه در برخی از نقوش فرشهای دست بافت محلی یا گلیم های ایرانی دور تا دور دایره میانی آنها با هفت رنگ مختلف تهیه شده است تا انسانی که بروی آن استراحت میکند از نیروی آرامش بخش اهورایی آن برخوردار شود .

دکتر بتسابه مهدوی

29 خرداد 96

سرو ایرانی

دکتر بتسابه مهدوی

 

سرو ایرانی به عنوان نماد استقامت و سرفرازی ایرانیان توصیف می شود. سرو در تصویرگریهای پس از ورود اسلام به ایران به شکل سرشکسته دیده می شود. گفته می شود که این گونه تصویرگری از سرو در نقاشی های این دوره نشان از این دارد که اعراب به این وسیله در پی نشان دادن از بین رفتن صلابت ایرانیان پس از حمله به ایران بوده اند.

سرو نام درختی است همیشه سبز که ۳ قسم دارد:۱-سروناز:که شاخه هایش متما یل است.۲-سرو آزاد که شاخه هایش راست رسته است.-۳ سرو سهی: که دو شاخش راست رسته باشد.

 

عقاید گوناگونی در مورد سرو وجود دارد،در اساطیر یونان سرو را نشان سوگواری و از دست دادن یار می دانستند.چوب این درخت را فنا ناپذیر تصور می کردند و در ساختن مجسمه ها،معابد و کشتی ها از آن بهره می بردند. مثلا” مطابق تورات از چوب سدر یا سرو برای ساخت کشتی نوح استفاده شده است.

 

درخت سرو با آئین زرتشتی و ایرانی همبستگی خاصی دارد.درخت سرو سمبل اهورا مزداست و به علت همیشه سبز بودنش نشان جاودانگی تلقی می شود.طبق روایات گذشته روزی زرتشت سروی در ناحیه ربونه سبزوار کاشت.این درخت بهشتی و فنا نا پذیر شد و به عنوان سرو کاشمر شهرت یافت.زرتشت این درخت را بهشتی می داند که برگش دانش و خرد است و هر کس میوه آن را بچیند جاودانه خواهد ماند.آن سرو بعد ها به دست خلیفه عباسی قرس شد و به بغداد برده شد . زرتشتیان امروزه آن محل را قهستان می نامند.

اکنون نیز نمونه های کهنسال دیگری از درخت سرو در جاهای دیگر ایران همچنان استوار است که مهم تر از همه، سرو کهنسال چند هزارساله، در شهر ابرکوه یزد است که کهنسال ترین سرو جهان به شمار می رود.

 

سرو ابرکوه در استان یزد واقع است. گویند زرتشت ، چون موسم اسپند به ابرکو رسید ، با دست خود بذر سرو بر این دشت فشاند و بر مردمان نوید داد که درختی در آن میان بماند تا ببیند درفش ، فرزندش ، بهرام ، پادشاه صبح دم رستاخیز را کویر ابرکوه را که درمی نوردی ، به پیرترین ساکن کویرهای جهان خواهی رسید. سرو ۵هزار ساله ابرکوه را اگر مسن ترین موجود زنده جهان بنامیم ، چندان به بیراهه نرفته ایم. در ایران باستان ، کاشتن درخت از اهمیت بسیار بالایی در طبقات مختلف جامعه برخوردار بوده است. در نگاره ها و آثار باستانی مانند حجاری های دوره هخامنشی در تخت جمشید، نماد درخت و به طور خاص ، سرو آورده شده است.

 

در فرهنگ زرتشتیان آمده است : سرو به دلیل آن که درختی همیشه سبز است ، همواره در ایران اهمیت خاصی داشته است و سرو ۵هزار ساله ابرقو نیز که آن را سرو زرتشت می نامند، نمادی از همین امر به شمار می رود. غیر از نگاره ها و حجاری ها در پارچه بافی ها هم به گونه ای گیاه ، درخت و همان سرو خمیده که بعدها در فرهنگ ایرانی ترمه نامیده شده ، دیده می شود. سرو ابرقو در دیگر هنرهای ایرانی نیز به چشم می خورد. مینیاتور بهترین مجال برای شناسایی این درخت کهنسال است که به شکلی منحصر به فرد در آثار هنرمندان این مرز و بوم جلوه کرده است. سرو ابرقو، این نگین سبز کویر ایرانیان در تمامی جهان به عنوان نمادی از زندگی و زیبایی معرفی شده است.

این در حالی است که در کشور ما بسیاری حتی از وجود این جاذبه مسلم گردشگری بی خبرند. چندی پیش ، دانشمندانی از ژاپن و روسیه پس از بازدید از سرو ابرقو عمر آن را تا ۸۰۰۰ سال برآورد کردند؛ اما الکساندر روف ، دانشمند روسی عمر این درخت را میان ۴۰۰۰تا ۴۵۰۰سال برآورد کرده است. حمدالله مستوفی هم در کتاب نزهت القلوب که در سال ۷۴۰هجری قمری تالیف شده است ، درباره این سرو آورده است : آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگ تر است. حتی برخی مورخان پارا فراتر نهاده و معتقدند نهال این درخت را یافث ، پسر نوح کاشته است. اختلاف نظر بسیار و درباره چند هزار سال سن این زنده ترین موجود تاریخ دنیا هم نمی تواند از اهمیت این جاذبه گردشگری کشورمان بکاهد.

پیرترین موجود زنده دنیا با ۲۵متر ارتفاع ؛ ۱۸متر محیط و ۵/۱۱ متر اندازه دور تنه در قلب ایران آرام آرام زندگی می گذراند. با اقداماتی نظیر آفت کشی و آزادسازی حریم این سرو تاریخی که سال گذشته از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد صورت گرفته است اکنون سرو ۵هزار ساله ابرقو براحتی می تواند نفس بکشد. نگین سبز کویر ایران این روزها به بار نشسته است تا در عین کهنسالی نشانه دیگری از زایش و باروری به نمایش بگذارد. سرو کهنسال کشورمان نیاز به مراقبت بیشتری دارد، شاید توجه بیشتر به این جاذبه گردشگری در دل کویر ایران بتواند روزی آن را به عنوان قلب گردشگری تفریحی و یا حتی گردشگری علمی در ژرفای کویر تبدیل کند.

 

یکی از ذخیره گاه های کم مانند سروهای کهنسال ایران بیش از ۲۲ اصله سرو ۲۶۰۰ ساله، در استان ایلام است که آن ها را به نام سروهای زربین می شناسند. این سروها به علت عدم ثبت و ناشناخته ماندن، و در پی سوزانده شدن و بریده شدن، در معرض نابودی هستند. بیش از ۲۲ اصله سرو زربین با دیرینگی ای بیش از ٢۶٠٠ سال در استان ایلام در روستای «بان سول» در بخش «چوار» از توابع شهرستان ایلام جای دارند. این درخت های کهن بصورت ثبت نشده باقی مانده اند و نامی از آن ها در جایی نیست. در سال های اخیر به غیر از سوزاندن این درختان سرو توسط مردم، گرد و غبار و خشکیدگی و همچنین بریدن شاخ و برگ های درختان سرو ایلام، باعث نابودی شماری از این درختان شده است. تلاش برای نگهداری این سروها در دست بررسی است و معاون فنی منابع طبیعی استان ایلام در این باره گفته است، «مناطقی هستند که به دست ادارهٔ کل منابع طبیعی استان ایلام شناسایی می شوند تا گونه های ژنتیکی و بسیار کمیاب در آن ها، زیر چتر نگهداری بیشتر جای بگیرند.»«بان سول» در بخش «چوار» از توابع شهرستان ایلام جای دارند.

 

سرو در زمان هخامنشیان نیز مقدس و محترم بود تا جایی که در حجاری های پلکان شرقی کاخ آپادانا تصویر این درخت را در کنار سربازان می بینیم.

در بسیاری از سنگ قبر های اطراف کاشان ،مزار هایی هست که تصویر سرو بر روی آنها کنده شده که نشانه اعتقاد به جاودانگی وزندگی پس از مرگ در نزد ایرانیان حکایت دارد.

در دوره آل بویه و سلجوقیان در نقش های پارچه،فرشتگان هورتات و امرتات(خرداد و امرداد)هستند که وظیفه آسمانی خوددر نگهبانی سرو که نشانه روح مقدس یا یزدان ،انجام می دهند.

 

در اکثر صنایع دستی ایران شاهد طرحی به اسم بته جقه هستیم.از اواخر قرن یازدهم این شکل در آثار گوناگونی مانند:فرش،پارچه و دیگر صنایع دستی رایج شد.در واقع بته جقه کوچک شده سرو است و از آنجایی که پس از اسلام ظهور کرده ،مطمئنا”عقاید و اندیشه اسلامی در به وجود آمدن آن نقش داشته.البته بعضی ها هم بته جقه را از گیاهی هندی دانسته که از قرن دوازدهم به شکل بته جقه طراحی شده است که با توجه به سوابق آن تصور غلطی است.بر بالای کلاه پادشاهان ایران پرک بوته ای کوچکی از پر پرندگان بود که نقشی شبیهه به بته جقه دارد که در واقع همان کوچک شده سرو است.

 

در جای دیگری که شاهد این شکل هستیم بر روی لباس ورزشکاران پهلوی یا زور خانه ای است که نشانی از مردانگی و آزادگی این مردان است . حتی بازو بند پهلوانی که هر سال به یکی از آنها تعلق می گیرد ، در بر دارنده یک نقش بته جقه است

 

نقش بته میری یکی از نقشهای متداول در هنر قالی بافی است . در قالی های سرآبند ایران و در بعضی از قالی های صحنه ، این نقش تنها نقش تزئینی را تشکیل می دهد که به تعداد خیلی زیاد تکرار می شود . در قالی های خراسان ،کرما ن، شیراز ، افشار ایران و در تعدادی از قالی های قفقاز نقش بته را به همراه سایر نقشها می بینیم .

امروز این نقش در صنعت پارچه بافی ،بر روی ظروف غذا خوری و تزئینی ،صنایع منبت کاری شده و قلمکاری ها و….به وفور دیده می شود . بعضی ها معتقدند این طرح هیچگاه قدیمی نمی شود.

دکتر بتسابه مهدوی

29 خرداد 96

سرو

دکتر بتسابه مهدوی

 

بر بنیان باورهای مهری، نیاکان مان نام هایی چون < سرو ناز > را بر فرزندان خود می نهادند و در هنگام زایش فرزندان شان به جای قربانی کردن، به نام نوزاد درخت سروی می کاشتند تا سرو آزاد و فرزندشان باهم بزرگ شوند و زندگی سبز و سرنوشتی روشن داشته باشند. نزد مهربانان، درخت سرو با صفاتی چون آزاد، راستین، بلند، سرفراز، سرکش، تازه، جوان، جوانه، نوخاسته، سایه دست، سایه گستر، سهی، پابرجای، پادرگل، پایدار، چمن زاد، بستانی و بوستان آرای شناخته شد.

 

اما <سرو مهر> را در شب زایش مهر با نمادها و نشانه هایی دیگر نیز می آراستند که هر یک نزد مهریان نشانی ویژه با پیامی رازگونه و نهفته در خویش بود. چنانکه برفراز سرو به نشانه خورشید یا مهر تابان ستاره ای زرین یا سرخ برمی افراشتند و شاخه های درخت سرو را با دو رشته زرین و سیمین به نشانه خورشید و ماه می آراستند. همچنین جوانان آرزومند به امید برآورده شدن آرزویشان، به گونه ای نمادین پارچه ای ابریشمی یا سیمین بر شاخه های سرو می آویختند و در پای سرو نیز هدایایی می گذاشتند.

 

پس از گسترش آیین مسیح در اروپا، پیروان این آیین نیز به بسیاری از سنت های مهری همچنان پایبند ماندند؛ چنانکه می دانیم امروز سنت کهن برافراشتن و آراستن سرو به صورت آذین بندی درخت کاج هنوز متداول است. پس بر این پایه می توان در نظر گرفت که با بهره گیری از نمادهای ویژه آیین مهر، آراستن و آذین بندی درخت سرو نیز انجام شود و خانواده های ایرانی نیز این رسم کهن مهری را به عنوان بخشی از مراسم جشن یلدا در خانه های خود زنده کنند و پاس بدارند.

 

درخت سرو از هزاران سال پیش در ایران کاشت می شده و یکی از نمونه های کهنسال این درخت، سرو کاشمر بوده است که بنا به قول مشهور به دست زرتشت کاشته شده بود. اکنون نیز نمونه های کهنسال دیگری از درخت سرو در برخی از نقاط ایران همچنان استوار است که مهم تر از همه سرو کهنسال چند هزارساله در شهر ابرکوه یزد است که کهنسال ترین سرو جهان به شمار می رود. به هر روی، خوشبختانه درخت سرو در ایران و همه کشورهای جهان در دسترس ایرانیان است و حتی در کشورهای سردسیر با اندک تلا شی می توان آن را در گلخانه کاشت و نگهداری کرد و در جشن یلدا استفاده کرد. تیره سرو در دنیا دارای ۱۳ تا ۱۵ جنس و نزدیک به ۱۴۰ گونه است.

 

امروزه در سراسر ایران و در همه فصول سال می توان نهال های گلدانی گونه های مختلف سرو را با بهای مناسب از گلخانه ها تهیه کرد و لا زم به یادآوری نیست که دوستداران فرهنگ ایران و آیین مهر که از پاسداران زمین ومحیط زیست نیز هستند از آسیب رساندن به این درختان همیشه سبز و یادگاران کهن فرهنگ ایران زمین در چنین مراسمی پرهیز می کنند و می کوشند تا پس از پایان جشن شب یلدا، در صبح روز بعد (خرم روز) این درختان زیبا را به خانه اصلی خود در طبیعت بازگردانند و در باغ و باغچه و بوستان ها به خاک بنشانند.

دکتر بتسابه مهدوی

27 خرداد 96