نقش نگاره

سایت شخصی دکتر بتسابه مهدوی

نقش نگاره

سایت شخصی دکتر بتسابه مهدوی

۶۷۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «دلشیفتگان» ثبت شده است

خصوصیات عدد (2)

بتسابه مهدوی | چهارشنبه, ۷ تیر ۱۳۹۶، ۱۰:۲۴ ق.ظ

دکتر بتسابه مهدوی

 

رمز موفقیت در زندگی دوها، همکاری و تعادل است. دوها افرادی خوش بین و مقاوم و پایدار بوده اغلب حدود توانایی خود را می شناسند. اما گاه ممکن است کاری را که با شدت و علاقه شروع کردهاند را ناگهان رها کنند یا ناگهان خود را از ادامه همکاری با دیگران کنار بکشند. آنان گاه احساس محدودیت می کنند و بیش از حد وابسته می شوند.

دوها به ظاهر افرادی متعادل و مسلط بر خود جلوه می کنند، اما در باطن دچار تضاد ذهنی و فکری هستند واین باعث فشار روحی و روانی در آنان می شود. اغلب از دیگران ایراد می گیرند و این به خاطر احساس مسئولیت است.

 

دوها در این دنیا مسئولیتی درونی جهت ارتباط با دیگران و رفع نیازهای خود و دیگران، چه از لحاظ مادی و چه معنوی دارند، اینان لازم است ابتدا خود را به تعادل برسانند و سپس در بلاترین شرایط، از طریق ارتباط عاطفی و روانی با دیگران، به آنچه که مقصود دارند، برسند.

تعادل در ارتباط با دیگران، از طریق افکار و رفتار احساسات، در دوها نقش اسای دارد. اینان ابتدا بایستی با رفع تناقض و ابهام درونی، افکار و رفتار و احساسات خود را متعادل سازند، سپس در عین وجود احیاناً اختلاف نظرها و تضادها و ناسازگاری های بیرونی، به هماهنگی و ارتباط متعادل با دیگران اقدام کنند.

 

موفقیت دوها در زندگی، بستگی به همکاری با دیگران (و نه اتکاء به دیگران) دارد. خصایص روانی این افراد به گونه ای است که در همکاری با دیگران، توانایی و خلاقیت بیشتری از خود نشان می ‏دهند. دوها در صورتی که انرژی و استعداد درونی خود را رها سازند، به امدادگرانی بزرگ مبدل شده و منشا خدمات زیادی خواهند شد.

اگر این افراد به جای استفاده از کلمات و جملات منفی، فقط از کلمه (باید) و (می توانیم) استفاده کنند، موفقیت های بسیاری در زندگی به دست خواهند آورد. زیرا این دو کلمه، اثر مهمی در آزاد سازی انرژی روانی و خلاق، در دوها دارد.

 

دوها ابتدا بایستی احساس واقعی و سپس اهداف واقعی را کشف و معلوم کند تا انرژی روانی و قوه درونی آنها در همان راستا آنان را یاری کند.

از آنجائی که باورهایمان روی تجربیاتمان تأثیر می گذارد لذا پروراندن افکار و ذهنیت مثبت و رسیدن به آرامش و اعتماد به نفس عامل مؤثری برای رسیدن به موفقیت برای دوها خواهد بود. لازمه رسیدن به تعادل ذهنی و روانی برای دوها، قبول حقیقت زندگی تصمیم گیری جدی برای آن است. یعنی احساس مسئولیت کردن و زندگی خود را پذیرفتن.

 

نبایستی تضاد و کشمکش های درونی، عامل ضعف در تصمیم گیری جهت ایجاد تعادل و پذیرش مسئولیت در دوها گردد. وقتی فشار عاطفی برای دوها بوجود آید، آنها در مقابل واقعیت مقاومت می کنند و این عمل موجب تنش جسمی و روانی منفی در آنها می شود.

دوها از لحاظ بیماری مقاوم هستند. زیرا ذاتاً دارای بنیه قوی هستند. اما گاه قدرت آنها ممکن است به صورت کله شقی عدم ثبات و تنش متضاد، ظاهر گردد.

 

دوها در بالاترین سطح، قهرمانان ناشناس جامعه هستند. در این افراد استعداد خدمت، سازندگی و مدیریت رهبری وجود دارد. وقتی این استعداد در جهت مثبت به کار بیفتد، آنان منشاء خدمات فراوانی خواهند شد.

از آنجائی که قدرت ذاتی و تمایل درونی و طبیعی این افراد، بهبود حیات و تعیین نیازهای خود و دیگران است، وقتی هدف مشترکی بین آنان و دیگران پیش بیاید، آنان در بدترین شرایط بیشترین توفیق را بدست خواهند آورد.

دوها اغلب در زندگی، نقش آفرین هستند و عموماً از لحاظ شغلی، مدیر و رئیس رهبر و فرمانده بوده و یا در مراکز رفاهی و خدماتی و غیره، شاغل می باشند.

 

دوها اغلب زیاده حساس هستند و گاه برای دیگران نیز احساس مسئولیت می کنند. اغلب عیب جوی دیگران هستند و گاه از خود نیز انتقاد می کنند. اینان در ابراز دوستی نیز گاه تندروی می کنند، اما به زودی آرام و سرد می شوند.

دوها اغلب در تصمیم گیری دچار وسواس هستند. اغلب این ترس در آنها وجود دارد که ممکن است دچار شکست شوند. و این می تواند به دوران کودکی آنان مربوط باشد. این افراد اغلب گرفتار تعارض درونی هستند و بزرگترین مشکل بعضی از این افراد این است که نمی توانند به تعادل درونی برسند.

دوها وقتی به تعادل و ثبات و استقلال برسند، افرادی پر قدرت و انعطاف پذیر شده و اغلب در بین دوستان و فامیل، مغز متفکر و حلال مشکلات آنان خواهند بود.

 

دوها از لحاظ بدنی، قوی و خوش بنیه هستند. اغلب در مقابل بیماریها مقاوم یا مصون هستند، اما به خاطر ذهن همیشه مشغولشان، گاه دچار تنشهای روحی و جسمی می شوند. در چنین مواقع یک رژیم غذایی کم چربی به همراه تمرینات تمرکزی سبک و تنفس عمیق و آرام، بسیار سودمند خواهد بود.

دوها عموماً به ناخودآگاه خود دسترسی دارند. لذا در مواقعی که دچار افکار منفی و مخرب می شوند، می توانند از تلقینات مثبت هیپنوتیزمی و تجسم ذهنی مثبت، بهره بگیرند.

دوها در شرایط کاملاً مثبت، دارای قدرت و توانایی بالای هستند و به خوبی می توانند در امور خانوادگی، اجتماعی و شغلی، موفق باشند. آنان در امور معاونت، واسطه گی مدیریت و پیشتبانی، استعداد خوبی از خود نشان می دهند.

 

  • بتسابه مهدوی

خصوصیات عدد (9)

بتسابه مهدوی | چهارشنبه, ۷ تیر ۱۳۹۶، ۱۰:۲۲ ق.ظ

دکتر بتسابه مهدوی

 

رمز موفقیت در زندگی نه ها عقل و درایت آنهاست. نه ها در وقت لزوم می توانند دیگران را هدایت و راهنمایی کنند. اگر از استعداد خود خوب بهره بگیرند، مدیران رؤسا و رهبران خوبی میشوند اینان اغلب قوی پرجاذبه و دارای افکار مثبت هستند آنان اغلب به دنبال اهداف بزرگی در زندگی هستند، ولی یک احساس عدم اطمینان به خود و آسیب پذیری از گفتار دیگران، در درون خود دارند.

 

با آن که همه ما کم و بیش استعداد رهبری دیگران را داریم، اما نه ها به خوبی از این استعداد برخوردار هستند. این افراد دارای نیروی جاذبه بوده به خوبی می توانند نظر دیگران را به خود جلب نمایند.

حال اگر این نیرو را در جهت مثبت به کار گیرند، رهبری مثبت خواهند داشت و اگر در جهت منفی به کار گیرند، رهبری منفی خواهد شد.

استعدادهای بالقوه خوبی در ذات وجود نه ها وجود دارد، اگر این افراد به قلب و احساساتشان رجوع کنند و با الهامات درون هماهنگ شوند، به خرد و دانش خوبی دست می یابند.

 

ضمیر ناخودآگاه ما، مانند کودکان، بیشتر متأثر از اعمال و رفتار ماست، لذا لازم است از طریق اعمال و رفتار درست، ضمیر ناخودآگاه همان را به یاری بطلبیم و از این طریق راه را برای تظاهر استعدادهای درونی باز کنیم.

نه ها می بایست گفتار و اعمالیشان را یکی کند. بایستی تردیدها را کنار بگذارند. وقتی هدفی را در نظر می گیرند، بایستی تمام وجودشان در راستای آن هدف متحد شود.

نه ها در وجهه مثبت، در هر کاری می تواند موفق شوند. از معلمی و استادی تا ریاست و مدیریت، از مشاغل آزاد گرفته تا منشی پستچی و....

 

نه ها در امور اعتقادی متغیر هستند. بسیاری از نه ها بین سرحد مسئولیت اخلاقی و تقوا یا انکار کلی قوانین اخلاقی، در نوسان هستند. بعضی در اوج اخلاق و تقوا ظاهر می شوند، و بعضی دیگر بی اعتنا به این دو خواهند بود.

نه ها هرگاه به بلوغ فکری و درکی برسند و در ضمن از همت و اراده مثبت خود بهره بگیرند، معلمان و راهنمایان خوبی برای افراد خواهند بود. البته این افراد لازم است بین اراده مثبت و اراده منفی تفاوت قائل شوند. همچنین بایستی تفاوت بین اراده شخصی و اراده روحانی و بلکه اراده الهی را درک نمایند.

 

نه ها در وجوه منفی زندگی، ممکن است به خود بی اعتماد و بی اعتقاد گردند. حتی ممکن است از روی نا امیدی و از طریق مصرف الکل مواد مخدر یا آلوده شدن به برخی گناهان، روح و جسم خود را تخریب نمایند و یا به بیماریهای مختلف مانند دردهای پشت و آرتروزها، گرفتار شوند. بعضی از نه ها نسبت به گفتار دیگران مقلد و بلکه متعصب هستند. در چنین مواقع به افکار و ایده های خود بی توجه می شوند.

نه ها اغلب ظاهرشان با باطنشان یکی نیست. در ظاهر آرام جلوه می کنند، اما در باطن منقلب هستند. گویی چیزی گم شده را جستجو می کنند. البته این در نه های مثبت اندیش و موفق کمتر دیده می شود.

نه ها در وجوه مثبت، انسانهایی آرام و صبور درستکار هوشمند صادق و مهربان هستند. آنان مشاور و راهنمای خوبی برای خویشان و دوستان و بلکه همه مردم خواهند بود. این افراد استعداد تأثیرگذاری دارند و از طریق گفتار و اعمال و رفتار خود، اراد را به سوی خود جلب می کنند.

دکتر بتسابه مهدوی

8 تیر 96

  • بتسابه مهدوی

خصوصیات عدد شش (6)

بتسابه مهدوی | سه شنبه, ۶ تیر ۱۳۹۶، ۰۶:۱۷ ق.ظ

دکتر بتسابه مهدوی

 

رمز موفقیت در زندگی ششها بصیرت و مسئولیتپذیری خواهد بود. اینان افرادی خودباور مستقل صبور دقیق اجتماعی خونسرد مهربان و لبخند بر لب و مراقب هستند. اغلب کارهای درست و منطقی انجام میدهند....

رمز موفقیت در زندگی ششها بصیرت و مسئولیتپذیری خواهد بود. اینان افرادی خودباور مستقل صبور دقیق اجتماعی خونسرد مهربان و لبخند بر لب و مراقب هستند. اغلب کارهای درست و منطقی انجام میدهند. ولی در باطن از برخی تضادها و ناهماهنگیهای اجتماعی، احساس خشم و نومیدی میکنند. این افراد گاه با مسائل جزئی درگیر میشوند احساس خشم و نومیدی میکنند. گرفتار قضاوت نابجا میشوند. با این حال افراغدی کمال طلب و کمال گرا هستند و در صورت استفاده از استعدادهای بالقوه خود، قاضی یا وکیل خوبی میشوند .

 

زندگی دارای قلههای بلند است که صعود به آن، مبارزهای سخت را طلب میکند. ششها در وجهه مثبت، قادر به این مبارزه طلبی هستند. آنان اغلب در زندگی نظر بلند بوده امکانات برتر را جستجو میکنند. این افراد به دلیل کمال طلبی و انعطافپذیری اغلب به توفقیات بالایی در زندگی دست مییابند .

همه ما دارای امیدها و ایدهآلهایی هستیم که مکن است به آنها برسیم یا نرسیم. اما شش‏ها در این خصوص حساستر و ضربه پذیرتر هستند. آنان اگر به خواستهها و آرزوهایشان نرسند، ضربههای شکست و ناامیدی را با شدت بیشتری حس میکنند .

ششها اغلب قضاوت عجولانه میکنند. دیگران را با ایدهآلهای خود میسنجند. اغلب در حال انکار زندگی عاطفی هستند. آنان از اشتباه هراسانند و اگر گاه در زندگی دچار اشتباه شوند، ممکن است مدتها خود را شماتت کنند .

 

همکاری یا زندگی کردن با شش‏ها مشکل است. چون اینان اغلب چیزی را برای ایراد گرفتن و بهانه کردن دارند. ولو این که این ایراد و بهانه از خودشان باشد .

شش‏ها عموماً انتظار دارند در هر کاری در صدر قرار بگیرند و این گاه آنان را دچار فشار یا انصراف از عمل میکند. بعضی از ششها در دوران نوجوانی در مدارس برای خوب جلوه کردن، چنان فشاری را احساس میکنند که ممکن است دچار فشار آسمی شوند. یا اگر دیگران را از خود جلوتر ببینند، اعتماد خود را از دست می‏دهند و ممکن است از ادامه درس یا کار، منصرف شوند. در چنین موارد نیاز به راهنمایی و توجیه شدن دارند تا به خود بصیرت پیدا کنند و واقعیات وجودی خود را بپذیرند .

ششها عموماً بالاخره به این بصیرت میرسند و می‏فهمند آنچه که اهمیت دارد این است که آنها خود چه کسی هستند و تواناییهایشان چیست. نه این که چگونه باید جلوه کنند. آنان وقتی به این مرحله برسند، قدر کمال فردی و ذاتی خود را درک میکنند .

ششها وقتی شروع به درک حقایق پیرامون خود و کمال ازلی کنند و هدفمندی هر کس و هر چیز را درک کنند، سپس به این معنا برسند که مشکلات و مبارزات افراد در طول زندگی، خود برانگیزنده تجلی ذات و شخصیت باطنی اوست، آن وقت زندگی و حیات تازهای را تجربه خواهند کرد و به حس آرامش و اعتماد به نفس دست خواهند یافت .

  • بتسابه مهدوی

رموز اسرارآمیز عدد 3

بتسابه مهدوی | سه شنبه, ۶ تیر ۱۳۹۶، ۰۶:۱۱ ق.ظ

دکتر بتسابه مهدوی

 

درمان هر درد با خواندن سه بار این ذکر

خواندن سه مرتبه جهت محفوظ ماندن

خواندن سه مرتبه براى ایمنى

خواندن سه مرتبه جهت برآوردن حاجت

خواندن سه مرتبه جهت آمرزش گناهان

خواندن سه مرتبه جهت ایمنى از شیطان و خوره و پیسى

خواندن سه مرتبه ذکر براى دوستى حضرت رسول

خواندن سه مرتبه جهت استجابت دعا

بازگشت روح میت به جسد بعد از سه روز

خواندن سه مرتبه بر روى جنازه جهت ایمنى از عذاب

کسى که این سه چیز را منکر شود از شیعه نیست

خواندن سه مرتبه سر قبر جهت ایمنى از عذاب قبر

مؤمن از معاشرت با سه کس اجتناب ورزد

حاجت خود را جز به سه نفر مگو

سه طایفه در وادى جهنم ساکن هستند

در درب سوم جهنم سه طایفه مورد لعن خداوند هستند

صالح به قوم ثمود سه روز مهلت داد

دادن سه صلوات جهت آمرزش گناهان

سه بار عذاب الهى بر سرزمین بابل

ذکر سه مرتبه جهت ورود به بهشت

ذکر سه مرتبه جهت وسوسه شیطان

خواندن سه مر تبه سوره احقاف جهت نجات از گرفتارى

سه بار خواندن سوره ق

سه بار خواندن سوره ق جهت مرزوق شدن

برآورده شدن حاجت در طول مدت سه روز

سه مرتبه سوره واللیل جهت برآمدن مراد

ختم قرآن با سه مرتبه

ختم قرآن با سه قل هو الله

سه بار خواندن سوره جهت جلوگیرى از جن‏زدگى

درمان چرک سینه و درد آن با خواندن سه بار این دعا

خواندن سه بار این تعویذ براى درمان سِل

تعویذ روز سه‏ شنبه

سه بار خواندن دعا براى درمان جاى درد

سه روز ناشتا و درمان یرقان (زردى)

نجات از بلا با خواندن سه مرتبه این ذکر

خیر بسیار با خواندن سه مرتبه این ذکر

سه مرتبه در صبح و شام جهت جلوگیرى از غم و اندوه

در پناه خداوند با سه مرتبه این ذکر

برطرف شدن گرفتارى با سه مرتبه این ذکر

مجرّبات قوى در سه شب

سه روز روزه و نجات از فقر و تنگدستى

سه لحظه هولناک براى انسان

هولناک بودن عالم قبر از سه جهت

بلند کردن سه مرتبه میّت در نزدیکى قبر

منکر شدن سه چیز

گرفتن سه روز روزه جهت دورى از جهنم

رفتن سه نفر بدون حساب به بهشت

گفتن سه مرتبه در روز این ذکر جهت وسعت رزق

 گفتن سه مرتبه این ذکر جهت در امان ماندن از بلا

گفتن سه مرتبه این ذکر جهت دورى از غم و اندوه

گفتن سه مرتبه جهت رؤیت پیامبر

تعویذ کودک به سه بار خواندن دعا

انجام سه روز سوره قدر در درمان درد

سه مرتبه خواندن آیات جهت درد مثانه

سه مرتبه خواندن آیه جهت درد پشت

گفتن سه مرتبه این ذکر جهت عزیزى و مکرم

لعنت پیامبر براى سه گروه

سه چیز بدون ضرر

ذکر سه مرتبه در خوردن آب شب

خوردن آب به سه نفس

یادگیرى سه خصلت از کلاغ

ذکر سه مرتبه این دعا براى کمى فرزند

ترک نکردن لذت در سه چیز

سه خصلت پیامبران

گفتن سه مرتبه این ذکر جهت دورى از تأثیر چشم

ظلم نکردن بر سه کس

سلام نکردن بر سه کس

مکارم دنیا و آخر در سه چیز
دکتر بتسابه مهدوی

6 تیر 1396

  • بتسابه مهدوی

راز عدد 40

بتسابه مهدوی | چهارشنبه, ۳۱ خرداد ۱۳۹۶، ۰۹:۱۸ ق.ظ

دکتر بتسابه مهدوی

 

اعداد نه تنها در زندگی مادی که در زندگی معنوی ما نیز حائز اهمیت فراوانند ، تعدا رکعات نماز ، تعداد تسبیحات اربعه ، تعداد تسبیحات حضرت فاطمه علیهاالسلام و امثال اینها نشان می دهند که زندگی معنوی جدا از اعداد نیست . منزلت اعداد منحصر به اعدادی نظیر پنج ، هفت ، دوازده وچهارده و چهل می شود که برای هر یک دلیل یا دلایلی را ذکر کرده اند.

عدد پنج به دلیل 5 تن پیامبر اولوالعزم و 5 تن آل عبا

عدد هفت به واسطه 7 آسمان و 7شهر عشق و 7 مرحله سلوک عارفان ، 7 دور طواف خانه خدا

عدد دوازده به دلیل 12 معصوم و12 چشمه ایی که به معجزه حضرت موسی از دل سنگ جوشید

و عدد چهارده به دلیل 14 معصوم تقدس یافته اند ؛ به همین قیاس برای عدد چهل نیز باید دلایلی موجود باشد

عقل آدمی در چهل سالگی به بالاترین کمال خود در حد استعداد هر فرد می رسد

حضرت رسول در سن چهل سالگی به رسالت مبعوث شدند

حضرت موسی چهل روز در کوه معتکف بود تا الواح مقدس را دریافت داشت

قوم بنی اسراییل به دلیل کفران نعمت و پرستش گوساله به سرگردانی چهل ساله محکوم شدند

و تخمیر طینت آدم ابوالبشر در 40 روز به اتمام رسید . عارفان وسالکان طریق حق چله نشینی را از همین آفرینش چهل روزه حضرت آدم اقتباس کردند ، سهروردی بیان می کند که :  خداوند انسان را در چهل روز آفرید و هر روز صفتی به او اعطا کرد که هریک حجابی و مایه تعلق وی به دنیا بود تا اینکه در روز چهلم حجاب ها کامل و متراکم شد . در چله نشینی سالک یک به یک حجاب ها را می درد تا در روز چهلم انوار حق در وی تجلی می یابد .

هرچند اربعین از اعداد و کمیات است ولی در فرهنگ عرفان اسلامی این واژه کمّی در ارتباط با کیفیات مطرح می شود و لذا تکرار عمل تا چهل مرتبه تکمیل کننده ابعاد روحانی و عرفانی انسان را باعث می گردد .

شاید پس از گذشت این مدت انسان به روشن بینی نسبت به آن رویداد دست می یابد ، غبار اندوه اندکی برخاسته وقدرت تحلیل سربرمی آورد وبه انسان مجال می دهد به بازبینی آنچه گذشته بپردازد.

سید مهدى بحرالعلوم در زمینه جایگاه عدد چهل فرموده است :

" خود به عیان دیده ام و به بیان دانسته ام که این مرحله شریفه ، از مراحل عدد را خاصیتى خاص و تاثیرى مخصوص است ، در ظهور استعداد(ها) و تتمیم ملکات ، در طى منازل و قطع مراحل ."

خاصیت اربعین در ظهور فعلیت و بروزاستعداد و حصول صفات ملکه ،امرى است که در آیات واخبار بر آن تصریح شده است ، و در سلوک و خودسازى ، براى جلب فیوضات و انوارالهى ، چنانچه در قرآن و گفتار معصومین(علیهم السلام ) و سیره اولیاء آمده است ، عدد اربعین دارای جایگاه ویژه و بلنداست ."

در حقیقت عدد چهل سمبل آغازین تکامل ، مظهر کمال ، جلوه پختگی ، اعلام پشت سر گذاشتن مرحله خامی و نادانی ، نخستین مرحله هوشیاری ... می باشد .

 اربعین از اعداد و کمیات است ولی در فرهنگ عرفان اسلامی این واژه کمّی در ارتباط با کیفیات مطرح می شود و لذا تکرار عمل تا چهل مرتبه تکمیل کننده ابعاد روحانی و عرفانی انسان را باعث می گردد .

دکتر بتسابه مهدوی

31 خرداد 1396

  • بتسابه مهدوی

سرو ایرانی

بتسابه مهدوی | دوشنبه, ۲۹ خرداد ۱۳۹۶، ۰۸:۴۰ ق.ظ

دکتر بتسابه مهدوی

 

سرو ایرانی به عنوان نماد استقامت و سرفرازی ایرانیان توصیف می شود. سرو در تصویرگریهای پس از ورود اسلام به ایران به شکل سرشکسته دیده می شود. گفته می شود که این گونه تصویرگری از سرو در نقاشی های این دوره نشان از این دارد که اعراب به این وسیله در پی نشان دادن از بین رفتن صلابت ایرانیان پس از حمله به ایران بوده اند.

سرو نام درختی است همیشه سبز که ۳ قسم دارد:۱-سروناز:که شاخه هایش متما یل است.۲-سرو آزاد که شاخه هایش راست رسته است.-۳ سرو سهی: که دو شاخش راست رسته باشد.

 

عقاید گوناگونی در مورد سرو وجود دارد،در اساطیر یونان سرو را نشان سوگواری و از دست دادن یار می دانستند.چوب این درخت را فنا ناپذیر تصور می کردند و در ساختن مجسمه ها،معابد و کشتی ها از آن بهره می بردند. مثلا” مطابق تورات از چوب سدر یا سرو برای ساخت کشتی نوح استفاده شده است.

 

درخت سرو با آئین زرتشتی و ایرانی همبستگی خاصی دارد.درخت سرو سمبل اهورا مزداست و به علت همیشه سبز بودنش نشان جاودانگی تلقی می شود.طبق روایات گذشته روزی زرتشت سروی در ناحیه ربونه سبزوار کاشت.این درخت بهشتی و فنا نا پذیر شد و به عنوان سرو کاشمر شهرت یافت.زرتشت این درخت را بهشتی می داند که برگش دانش و خرد است و هر کس میوه آن را بچیند جاودانه خواهد ماند.آن سرو بعد ها به دست خلیفه عباسی قرس شد و به بغداد برده شد . زرتشتیان امروزه آن محل را قهستان می نامند.

اکنون نیز نمونه های کهنسال دیگری از درخت سرو در جاهای دیگر ایران همچنان استوار است که مهم تر از همه، سرو کهنسال چند هزارساله، در شهر ابرکوه یزد است که کهنسال ترین سرو جهان به شمار می رود.

 

سرو ابرکوه در استان یزد واقع است. گویند زرتشت ، چون موسم اسپند به ابرکو رسید ، با دست خود بذر سرو بر این دشت فشاند و بر مردمان نوید داد که درختی در آن میان بماند تا ببیند درفش ، فرزندش ، بهرام ، پادشاه صبح دم رستاخیز را کویر ابرکوه را که درمی نوردی ، به پیرترین ساکن کویرهای جهان خواهی رسید. سرو ۵هزار ساله ابرکوه را اگر مسن ترین موجود زنده جهان بنامیم ، چندان به بیراهه نرفته ایم. در ایران باستان ، کاشتن درخت از اهمیت بسیار بالایی در طبقات مختلف جامعه برخوردار بوده است. در نگاره ها و آثار باستانی مانند حجاری های دوره هخامنشی در تخت جمشید، نماد درخت و به طور خاص ، سرو آورده شده است.

 

در فرهنگ زرتشتیان آمده است : سرو به دلیل آن که درختی همیشه سبز است ، همواره در ایران اهمیت خاصی داشته است و سرو ۵هزار ساله ابرقو نیز که آن را سرو زرتشت می نامند، نمادی از همین امر به شمار می رود. غیر از نگاره ها و حجاری ها در پارچه بافی ها هم به گونه ای گیاه ، درخت و همان سرو خمیده که بعدها در فرهنگ ایرانی ترمه نامیده شده ، دیده می شود. سرو ابرقو در دیگر هنرهای ایرانی نیز به چشم می خورد. مینیاتور بهترین مجال برای شناسایی این درخت کهنسال است که به شکلی منحصر به فرد در آثار هنرمندان این مرز و بوم جلوه کرده است. سرو ابرقو، این نگین سبز کویر ایرانیان در تمامی جهان به عنوان نمادی از زندگی و زیبایی معرفی شده است.

این در حالی است که در کشور ما بسیاری حتی از وجود این جاذبه مسلم گردشگری بی خبرند. چندی پیش ، دانشمندانی از ژاپن و روسیه پس از بازدید از سرو ابرقو عمر آن را تا ۸۰۰۰ سال برآورد کردند؛ اما الکساندر روف ، دانشمند روسی عمر این درخت را میان ۴۰۰۰تا ۴۵۰۰سال برآورد کرده است. حمدالله مستوفی هم در کتاب نزهت القلوب که در سال ۷۴۰هجری قمری تالیف شده است ، درباره این سرو آورده است : آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگ تر است. حتی برخی مورخان پارا فراتر نهاده و معتقدند نهال این درخت را یافث ، پسر نوح کاشته است. اختلاف نظر بسیار و درباره چند هزار سال سن این زنده ترین موجود تاریخ دنیا هم نمی تواند از اهمیت این جاذبه گردشگری کشورمان بکاهد.

پیرترین موجود زنده دنیا با ۲۵متر ارتفاع ؛ ۱۸متر محیط و ۵/۱۱ متر اندازه دور تنه در قلب ایران آرام آرام زندگی می گذراند. با اقداماتی نظیر آفت کشی و آزادسازی حریم این سرو تاریخی که سال گذشته از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد صورت گرفته است اکنون سرو ۵هزار ساله ابرقو براحتی می تواند نفس بکشد. نگین سبز کویر ایران این روزها به بار نشسته است تا در عین کهنسالی نشانه دیگری از زایش و باروری به نمایش بگذارد. سرو کهنسال کشورمان نیاز به مراقبت بیشتری دارد، شاید توجه بیشتر به این جاذبه گردشگری در دل کویر ایران بتواند روزی آن را به عنوان قلب گردشگری تفریحی و یا حتی گردشگری علمی در ژرفای کویر تبدیل کند.

 

یکی از ذخیره گاه های کم مانند سروهای کهنسال ایران بیش از ۲۲ اصله سرو ۲۶۰۰ ساله، در استان ایلام است که آن ها را به نام سروهای زربین می شناسند. این سروها به علت عدم ثبت و ناشناخته ماندن، و در پی سوزانده شدن و بریده شدن، در معرض نابودی هستند. بیش از ۲۲ اصله سرو زربین با دیرینگی ای بیش از ٢۶٠٠ سال در استان ایلام در روستای «بان سول» در بخش «چوار» از توابع شهرستان ایلام جای دارند. این درخت های کهن بصورت ثبت نشده باقی مانده اند و نامی از آن ها در جایی نیست. در سال های اخیر به غیر از سوزاندن این درختان سرو توسط مردم، گرد و غبار و خشکیدگی و همچنین بریدن شاخ و برگ های درختان سرو ایلام، باعث نابودی شماری از این درختان شده است. تلاش برای نگهداری این سروها در دست بررسی است و معاون فنی منابع طبیعی استان ایلام در این باره گفته است، «مناطقی هستند که به دست ادارهٔ کل منابع طبیعی استان ایلام شناسایی می شوند تا گونه های ژنتیکی و بسیار کمیاب در آن ها، زیر چتر نگهداری بیشتر جای بگیرند.»«بان سول» در بخش «چوار» از توابع شهرستان ایلام جای دارند.

 

سرو در زمان هخامنشیان نیز مقدس و محترم بود تا جایی که در حجاری های پلکان شرقی کاخ آپادانا تصویر این درخت را در کنار سربازان می بینیم.

در بسیاری از سنگ قبر های اطراف کاشان ،مزار هایی هست که تصویر سرو بر روی آنها کنده شده که نشانه اعتقاد به جاودانگی وزندگی پس از مرگ در نزد ایرانیان حکایت دارد.

در دوره آل بویه و سلجوقیان در نقش های پارچه،فرشتگان هورتات و امرتات(خرداد و امرداد)هستند که وظیفه آسمانی خوددر نگهبانی سرو که نشانه روح مقدس یا یزدان ،انجام می دهند.

 

در اکثر صنایع دستی ایران شاهد طرحی به اسم بته جقه هستیم.از اواخر قرن یازدهم این شکل در آثار گوناگونی مانند:فرش،پارچه و دیگر صنایع دستی رایج شد.در واقع بته جقه کوچک شده سرو است و از آنجایی که پس از اسلام ظهور کرده ،مطمئنا”عقاید و اندیشه اسلامی در به وجود آمدن آن نقش داشته.البته بعضی ها هم بته جقه را از گیاهی هندی دانسته که از قرن دوازدهم به شکل بته جقه طراحی شده است که با توجه به سوابق آن تصور غلطی است.بر بالای کلاه پادشاهان ایران پرک بوته ای کوچکی از پر پرندگان بود که نقشی شبیهه به بته جقه دارد که در واقع همان کوچک شده سرو است.

 

در جای دیگری که شاهد این شکل هستیم بر روی لباس ورزشکاران پهلوی یا زور خانه ای است که نشانی از مردانگی و آزادگی این مردان است . حتی بازو بند پهلوانی که هر سال به یکی از آنها تعلق می گیرد ، در بر دارنده یک نقش بته جقه است

 

نقش بته میری یکی از نقشهای متداول در هنر قالی بافی است . در قالی های سرآبند ایران و در بعضی از قالی های صحنه ، این نقش تنها نقش تزئینی را تشکیل می دهد که به تعداد خیلی زیاد تکرار می شود . در قالی های خراسان ،کرما ن، شیراز ، افشار ایران و در تعدادی از قالی های قفقاز نقش بته را به همراه سایر نقشها می بینیم .

امروز این نقش در صنعت پارچه بافی ،بر روی ظروف غذا خوری و تزئینی ،صنایع منبت کاری شده و قلمکاری ها و.به وفور دیده می شود . بعضی ها معتقدند این طرح هیچگاه قدیمی نمی شود.

دکتر بتسابه مهدوی

29 خرداد 96

  • بتسابه مهدوی

سرو

بتسابه مهدوی | شنبه, ۲۷ خرداد ۱۳۹۶، ۰۸:۲۵ ق.ظ

دکتر بتسابه مهدوی

 

بر بنیان باورهای مهری، نیاکان مان نام هایی چون < سرو ناز > را بر فرزندان خود می نهادند و در هنگام زایش فرزندان شان به جای قربانی کردن، به نام نوزاد درخت سروی می کاشتند تا سرو آزاد و فرزندشان باهم بزرگ شوند و زندگی سبز و سرنوشتی روشن داشته باشند. نزد مهربانان، درخت سرو با صفاتی چون آزاد، راستین، بلند، سرفراز، سرکش، تازه، جوان، جوانه، نوخاسته، سایه دست، سایه گستر، سهی، پابرجای، پادرگل، پایدار، چمن زاد، بستانی و بوستان آرای شناخته شد.

 

اما <سرو مهر> را در شب زایش مهر با نمادها و نشانه هایی دیگر نیز می آراستند که هر یک نزد مهریان نشانی ویژه با پیامی رازگونه و نهفته در خویش بود. چنانکه برفراز سرو به نشانه خورشید یا مهر تابان ستاره ای زرین یا سرخ برمی افراشتند و شاخه های درخت سرو را با دو رشته زرین و سیمین به نشانه خورشید و ماه می آراستند. همچنین جوانان آرزومند به امید برآورده شدن آرزویشان، به گونه ای نمادین پارچه ای ابریشمی یا سیمین بر شاخه های سرو می آویختند و در پای سرو نیز هدایایی می گذاشتند.

 

پس از گسترش آیین مسیح در اروپا، پیروان این آیین نیز به بسیاری از سنت های مهری همچنان پایبند ماندند؛ چنانکه می دانیم امروز سنت کهن برافراشتن و آراستن سرو به صورت آذین بندی درخت کاج هنوز متداول است. پس بر این پایه می توان در نظر گرفت که با بهره گیری از نمادهای ویژه آیین مهر، آراستن و آذین بندی درخت سرو نیز انجام شود و خانواده های ایرانی نیز این رسم کهن مهری را به عنوان بخشی از مراسم جشن یلدا در خانه های خود زنده کنند و پاس بدارند.

 

درخت سرو از هزاران سال پیش در ایران کاشت می شده و یکی از نمونه های کهنسال این درخت، سرو کاشمر بوده است که بنا به قول مشهور به دست زرتشت کاشته شده بود. اکنون نیز نمونه های کهنسال دیگری از درخت سرو در برخی از نقاط ایران همچنان استوار است که مهم تر از همه سرو کهنسال چند هزارساله در شهر ابرکوه یزد است که کهنسال ترین سرو جهان به شمار می رود. به هر روی، خوشبختانه درخت سرو در ایران و همه کشورهای جهان در دسترس ایرانیان است و حتی در کشورهای سردسیر با اندک تلا شی می توان آن را در گلخانه کاشت و نگهداری کرد و در جشن یلدا استفاده کرد. تیره سرو در دنیا دارای ۱۳ تا ۱۵ جنس و نزدیک به ۱۴۰ گونه است.

 

امروزه در سراسر ایران و در همه فصول سال می توان نهال های گلدانی گونه های مختلف سرو را با بهای مناسب از گلخانه ها تهیه کرد و لا زم به یادآوری نیست که دوستداران فرهنگ ایران و آیین مهر که از پاسداران زمین ومحیط زیست نیز هستند از آسیب رساندن به این درختان همیشه سبز و یادگاران کهن فرهنگ ایران زمین در چنین مراسمی پرهیز می کنند و می کوشند تا پس از پایان جشن شب یلدا، در صبح روز بعد (خرم روز) این درختان زیبا را به خانه اصلی خود در طبیعت بازگردانند و در باغ و باغچه و بوستان ها به خاک بنشانند.

دکتر بتسابه مهدوی

27 خرداد 96

  • بتسابه مهدوی

درخت در اسطوره ها و ادبیات

بتسابه مهدوی | شنبه, ۲۷ خرداد ۱۳۹۶، ۰۸:۲۲ ق.ظ

دکتر بتسابه مهدوی


هر زمان سخن از درخت به میان می آید، اغلب افراد به سودمندی این نعمت خدادادی می اندیشند و این که درخت درکنار داشتن ثمرات مختلفی چون میوه، چوب و... می تواند یکی از عوامل مهم در رفع آلودگی هوا باشد. این تصور کاملا درست است و چه بسا در میان فواید مختلف درخت، بسیاری از فایده ها با توجه به محدودیت دانش بشری هنوز کشف نشده اند. اما جدای از منافع مادی درخت، این دوست دیرین طبیعت کارکردهای دیگری نیز دارد و اگر بخواهیم این کارکردها را بشماریم، لازم است سیری در فرهنگ، عقاید، ادبیات، هنر و... داشته باشیم تا به نکاتی در خور توجه دست یابیم.

 

بی تردید درخت و حضورش در زندگی بشر امری فراتر از این جهان است، زیرا هرگاه از درخت سخن گفته می شود و این که قدمت حضورش در کنار آدمیزاد تا چه اندازه است، اولین نکته ای که به ذهن خطور می کند، سخن از درخت ممنوعه و به همراهش میوه ممنوعه است.

 

انسان های بدوی و اعصار کهن تصورشان این بود که درخت موجودی زنده است، روح و روان دارد وجالب آن که درکنار مقدس شمردن آن، به اموری چون پرستش درخت روی می آوردند. البته این مقدس شمردن درخت منوط به قوم یا ملتی خاص نمی شود، بلکه در نزد همه اقوام جهان درختان قداست و ارزش خاص خودشان را دارند. به عنوان مثال نزد ایرانیان از هزاران سال پیش درختی چون چنار احترام خاص دارد.

 

این درخت در نزد مردمان ایران نماد حکومت و سرزندگی بوده است و به خاطر پوست اندازی که هر ساله دارد، نماد حیات دوباره و به دست آوردن جوانی تلقی می شود. البته این قداست درخت چنار در نزد ایرانیان حتی بعد از اسلام هم حائز اهمیت است و مبین این نکته حضور درختان چنار در کنار امام زاده های اقصی نقاط کشور است. جالب است که در اعصار گذشته هرزمان می خواستند انسانی مومن در نزد همگان جایگاه معنوی یابد، او را در کنار و یا زیر درخت چنار به خاک می سپاردند. البته ناگفته نماند برای مردمان ایران، درخت سرو هم اهمیت خاصی داشته و نه تنها این درخت همیشه سر به فلک کشیده را نماد جوانمردی وبخشند گی می دانند، بلکه به خاطر حضور این درخت در بهشت، آن را به ابنیه مقدسی چون مساجد آورده اند و تصویرش را هم درکاشی کاری های مساجد و امام زاده ها عینیت بخشیده اند.

 

باید گفت هر ملتی برای خود درختان مقدسی داشته و دارد این درختان در سراسر آثار ادبی آن ملت حضوری فعال دارد. مثلا درختی چون نخل برای مردمان مصر، بین النهرین و شبه جزیره عربستان از دیرباز جایگاه خاصی داشته است و چون این درخت همیشه می روید و هرگز شاخ و برگش نمی ریزد و سبز است، از آن تحت عنوان نماد حیات و شادابی یاد می شود.

 

این همان چیزی است که اغلب در اشعار شاعران عرب به خوبی عیان است. همچنین درختی چون زیتون برای مردمان حاشیه دریای مدیترانه، درختی مقدس است، زیرا از یک طرف روزی رسان است، از طرفی به خاطر حضورش درجنگ هایی که منجر به صلح و یا پیروزی شده، نماد صلح و دوستی است. پس بی دلیل نیست هر زمان به ادبیات مردمانی چون مردم کشور فلسطین نگاه می کنیم، ردپای بسیار برجسته ای از حضور زیتون و باغ های آن را به خوبی مشاهده می کنیم.هر چند بسیاری از ادیان به درخت با دیده تقدس نگاه می کنند اما دین مبین اسلام نگاه جامع و گسترده ای به این آفریده خداوندگار دارد.

 

اسلام به تمام پدیده های مفید و تمام آفریده های خداوند به چشم پدیده ای قابل تأمل، محترم و حتی آیه و وسیله ای برای شناخت خداوند و نزدیکی به حق تعالی می نگرد و از تمام عناصر طبیعت به عنوان وسیله ای جهت شناخت کامل تر خداوند و نزدیک شدن به ساحت ایشان یاد می کند. پس بر همین اساس در فرهنگ اسلامی درخت نماد زندگی، معرفت و نعمت الهی است و خداوند در قرآن کریم هرگاه از درختان یاد می کند، آنها را نماد قدرت خداوندی و نشانه ای برای تدبر آدمیان معرفی کرده است، چنانچه در سوره مبارکه انعام، آیه ۹۹ چنین آمده است:

 

«اوست خدایی که از آسمان باران فرو بارد تا هر نبات در آن برویانیم و سبزه ها را از زمین بیرون آوریم و در آن سبزه ها دانه هایی که روی هم چیده شده پدید آوریم و از نخل خوشه هایی پیوسته به هم برانگیزیم و نیز بستان هایی از تاک ها، زیتون و انار که برخی مشابه و برخی نامشابه هم اند، خلق کنیم. به میوه هایش آن گاه که پدید می آیند و آن گاه که می رسند، بنگرید که در آنها عبرت هاست برای آنان که ایمان می آورند.»

 

به جرات می توان گفت درخت نماد عشق ایرانی است و حضورش در پهنه ادبیات فارسی نه تنها گسترده است، بلکه به آن زیبایی و جلایی خاص داده است. پس بی دلیل نیست در واژه واژه و در بیت بیت اشعار نغز فارسی، عباراتی چون «درخت مهربانی، درخت بیداری، درخت معرفت، درخت کیهانی، درخت جاودانه و... را مشاهده می کنیم؛ آن طور که در «ویس و رامین» اسعد گرگانی بارها می خوانیم.

 

تو را در دل درخت مهربانی

 

به چه ماند؟ به گلزار خزانی

 

مرا در دل درخت مهربانی

 

به چه ماند؟ به سرو بوستانی

 

ناگفته نماند این توجه و اهتمام به درخت در ادبیات فارسی ریشه در این موضوع دارد که در فرهنگ وباور ایرانی درخت نمادی مینویی و بهشتی است، زیرا ریشه در خاک دارد. اما رو به آسمان قد می کشد شاخه هایش هماره رو به بالاست و این خود می تواند نشانه ای از روح تشنه انسان در رسیدن به خداوند باشد و به آن مرتبه نمی رسد، مگر با نیایش کردن. پس به همین جهت است در اغلب ابیات و اشعار غنی شعر فارسی هر زمان فرصتی پیش می آید، درختان با اقتدار خودشان را نشان می دهند؛ آن طور که درخت و به تبع آن باغ و بوستان محل رسیدن به معشوق است و همانا تداعی کننده وصال. مثلاً حافظ در جایی می گوید:

 

شد چمان در چمن حسن و لطافت، لیکن

 

درگلستان وصالش نچشیدیم و برفت

 

و گاهی هم این درخت وسیله ای می شود برای نشان دادن عظمت انسان و این که انسان می تواند زندگی طولانی داشته باشد، آن طور که فردوسی در پایان رزم رستم و اسفندیار، آن زمان که تیر به چشمانش می خورد، زمین خوردن اسفندیار را چنین ترسیم می کند؛

 

خم آورد اسفندیار سروسهی

 

از او دور شد دانش و فرهی

 

پس بر همین اساس است که شعر و ادب فارسی مملو شده از حضور درختان که هر کدام از آنها نمادی هستند، به عنوان نمونه بید مجنون در ادب فارسی نماد و نشانه ای سوگواری، عشق بدون شادی است و خود به خود تداعی کننده عاشق دل شکسته و یا درخت انار نماد زایش، ثروت، عشق و جریان یافتن رگ های زندگی است. جالب آن که در این میان درخت گردو به عنوان خرد مکتوم، باروری، طول عمر و مظهر پایداری به هنگام بداقبالی است. اما جدای از آنچه عنوان شد تمام این دوست داشتن ها و آوردن درختان مختلف در پهنه ادبیات فارسی یک نکته را دنبال می کند و آن هم این است که حضور درختان و به تبع آن طبیعت در شعر فارسی، علاوه بر زیبا کردن شعر و استفاده از آرایه هایی چون تشبیه و استعاره، در دل خودش نشان از زایش دوباره دارد و این که حیات دوباره طبیعت و بارور شدن آن، نماد و نشانه ای از قیامت است و خود به خود به انسان موضوع معاد را القا می کند، باشد که همگان از آن درس بگیرند.

دکتر بتسابه مهدوی

27 خرداد 96

  • بتسابه مهدوی

طراحی پرچم ها

بتسابه مهدوی | شنبه, ۲۷ خرداد ۱۳۹۶، ۰۸:۱۸ ق.ظ

دکتر بتسابه مهدوی

 

پرچم ها معمولاً مستطیل شکل هستند اما می توانند به شکل های دیگری که بتوان آنها را برافراشت نیز طراحی شوند. مثلاً به شکل سه گوش.

از انواع غیرمعمول پرچم ها می توان به پرچم غیرمستطیل شکل نپال و پرچم مربع شکل سوئیس اشاره داشت و از جمله پرچم هایی که طراحی متفاوتی در جهات مختلف خود دارد می توان به پرچم پاراگوئه اشاره کرد.و یا پرچم لیبی که تماماً به یک رنگ است را می توان منحصر به فرد دانست.

 

استفاده از پرچم در ورزش

در فوتبال آمریکایی و کانادایی داوران برای نشان دادن خطای بازیکنان از پرچم استفاده می کنند و در فوتبال آمریکایی معمولاً از پرچم های زردرنگ و در فوتبال کانادایی از پرچم قرمز استفاده می شود.

در مسابقات موتورسواری برای ارتباط بین موتورسوارها از پرچم استفاده می شود و پرچم ۴خانه سیاه و سفید پایان خط مسابقه را نشان می دهد.

در فوتبال کمک داورها با تکان دادن و حمل پرچم هایی در کناره های خط زمین و خروج توپ یا منطقه «آف ساید» را نشان می دهند.

همچنین طرفداران کلیه مسابقات ورزشی به طرفداری ازتیم موردنظرشان پرچم خاصی را تکان می دهند.

 

پرچم صلیب سرخ یا هلال احمر

در این پرچم صلیب قرمزرنگی بر روی زمینه سفید طراحی شده است. صلیب سرخ جهانی در سال ۱۸۶۳ در ژنو سوئیس تأسیس شد و این علامت در آن زمان به عنوان نشانه ای جهت اعلام بی طرفی و عدم وابستگی به جناح و یا گروهی خاص در جنگ و نبرد طراحی شد.

 

البته لازم به ذکر است که در کشورهای اسلامی علامت صلیب به شکل یک هلال ماه طراحی می شود و به آن سازمان، هلال احمر گفته می شود.

 

نخستین بار این پرچم به طور رسمی در سال ۱۸۸۱ در آمریکا به اهتزاز درآمد و (calara Barton) با افراشتن آن از مردم دعوت کرد تا به قربانیان آتش سوزی در جنگل میشیگان کمک کنند.

 

پرچم رسمی المپیک

یکی از پرچم های آشنای دیگر، پرچم بازیهای المپیک است. این پرچم در سال ۱۹۱۴ طراحی شد و ۵ حلقه به هم پیوسته را بر روی زمینه ای سفید ایجاد کردند.

 

هر کدام از حلقه ها نشانگر ۵قاره جهان و به هم پیوستگی آنها مظهر دوستی و اتحاد حاصل از این رقابتهاست. رنگهای این حلقه ها، آبی، زرد، سیاه ، سبز و قرمز است.

 

انتخاب این رنگها به این دلیل بوده است که حداقل یکی از آنها در پرچم هر کشوری وجود دارد.

 

این پرچم نخستین بار در مسابقات المپیک ۱۹۲۰ برافراشته شد.

 

رنگ پرچم ها و معنای آنها

 

قرمز : نشاندهنده خطر، انقلاب، شجاعت و قدرت

 

سفید: صلح، صداقت و راستی و احاطه داشتن بر اوضاع و شرایط

 

نارنجی: نشانه شجاعت و فداکاری

 

سبز: امنیت، امید و جوانی، سرسبزی

 

زرد: احتیاط

 

سیاه: مرگ و عزاداری

 

دکتر بتسابه مهدوی

27 خرداد 96

  • بتسابه مهدوی

دوره قاجارها، پرچم چهار گوشه

بتسابه مهدوی | چهارشنبه, ۲۴ خرداد ۱۳۹۶، ۱۱:۱۶ ق.ظ

دکتر بتسابه مهدوی

 

در دوران آغا محمدخان قاجار، سر سلسله قاجاریان، چند تغییر اساسی در شکل و رنگ پرچم داده شد، یکی این که شکل آن برای نخستین بار از سه گوشه به چهارگوشه تغییر یافت و دوم این که آغامحمدخان به دلیل دشمنی که با نادر داشت، سه رنگ سبز و سفید و سرخ پرچم نادری را برداشت و تنها رنگ سرخ را روی پرچم گذارد.

 

دایره سفید رنگ بزرگی در میان این پرچم بود که در آن تصویر شیر و خورشید به رسم معمول وجود داشت، با این تفاوت بارز که برای نخستین بار شمشیری در دست شیر قرار داده شده بود. در عهد فتحعلی شاه قاجار، ایران دارای پرچمی دوگانه شد. یکی پرچمی یکسره سرخ با شیری نشسته و خورشید بر پشت که پرتوهای آن سراسر آن را پوشانده بود.

 

نکته شگفتی آور این که شیر پرچم زمان صلح شمشیر بدست داشت در حالی که در پرچم عهد جنگ چنین نبود. در زمان فتحعلی شاه بود که استفاده از پرچم سفید رنگ برای مقاصد دیپلماتیک و سیاسی مرسوم شد. در تصویری که یک نقاش روس از ورود سفیر ایران «ابوالحسن خان شیرازی» به دربار تزار روس کشیده، پرچمی سفید رنگ منقوش به شیر و خورشید و شمشیر، پیشاپیش سفیر در حرکت است.

 

سالها بعد، امیرکبیر از این ویژگی پرچم‌های سه گانه دوره فتحعلی شاه استفاده کرد و طرح پرچم امروزی را ریخت. برای نخستین بار در زمان محمدشاه قاجار (جانشین فتحعلی شاه) تاجی بر بالای خورشید قرار داده شد. در این دوره هم دو درفش یا پرچم به کار می‌رفته‌است که بر روی یکی شمشیر دو سر حضرت علی (ع) و بر دیگری شیر و خورشید قرار داشت که پرچم اول درفش شاهی و دومی درفش ملی و نظامی بود.

 

امیرکبیر و پرچم ایران

میرزا تقی خان امیرکبیر، بزرگمرد تاریخ ایران، دلبستگی ویژه‌ای به نادرشاه داشت و به همین سبب بود که پیوسته به ناصرالدین شاه توصیه می‌کرد شرح زندگی نادر را بخواند.

 

امیرکبیر همان رنگ‌های پرچم نادر را پذیرفت، اما دستور داد شکل پرچم مستطیل باشد (بر خلاف شکل سه گوشه در عهد نادرشاه) و سراسر زمینه پرچم سفید، با یک نوار سبز به عرض تقریبی 10 سانتی متر در گوشه بالایی و نواری سرخ رنگ به همان اندازه در قسمت پایین پرچم دوخته شود و نشان شیر و خورشید و شمشیر در میانه پرچم قرار گیرد، بدون آنکه تاجی بر بالای خورشید گذاشته شود. بدین ترتیب پرچم ایران تقریباً به شکل و فرم پرچم امروزی ایران درآمد.

 

پرچم و مقاصد نظامی

استفاده از پرچم به منظور مقاصد نظامی و صف بندی در میادین جنگی تا اواخر قرن ۱۹ ادامه داشت و هر واحد نظامی اغلب پرچم خاص و مشخص خود را به همراه داشت که اغلب آن را با روبان های رنگی تزیین می کرد و در رویارویی در میدان جنگ هر گروه که می توانست پرچم دیگری را به چنگ آورد، افتخار بزرگی را برای خود به بار می آورد و طرف مقابل این اتفاق را شرمندگی بزرگ می نامید. اما همان طور که ذکر شد این رسم در اواخر قرن ۱۹ از بین رفت.

 

پرچم و وضعیت هوا

استفاده دیگر از پرچم در اعلان وضع هوا بود و بر کشتی ها اغلب پرچم هایی نصب می شد که وضعیت باد در دریا را نشان می داد.

پرچم قرمز با مربعی سیاه در مرکز آن نشانه تندباد و نصب دو پرچم با این شکل در کنار هم نشانه گردباد است و استفاده از پرچم های قرمز، زرد یا سبز در سواحل هم برای مشخص شدن وضعیت مطمئن یا غیرمطمئن امواج ساحلی و یخ زدگی آن منطقه است.

پیش از استفاده از امواج رادیویی برای مخابره و ارسال پیام ها با افراشتن پرچم هایی که بر روی آنها کلماتی نوشته شده بود و استفاده از طرح ها و رنگهای خاص انتقال اخبار صورت می گرفت.

 

پرچم ها و ملیت ها

یکی از متداول ترین و معمول ترین مصارف پرچم در مشخص کردن کشورها و ملیت هاست. طراحی و شکل بعضی از پرچم ها الهام بخش، پیدایش و طراحی سایر پرچم ها بوده است و برخی از آنها براساس نظر و هدفی خاص ایجاد شده است.

 

۱) پرچم دانمارک که Dannebrog نام دارد را با پرچم کشورهای فنلاند، ایسلند، نروژ و سوئد مقایسه کنید همگی طرح صلیبی شکل دارند.

 

۲) پرچم سوئیس که الهام گرفته از پرچم صلیب سرخ بین المللی است.

دکتر بتسابه مهدوی

24 خرداد 1396 

  • بتسابه مهدوی