مزاج
دکتر بتسابه مهدوی
در بدن هر فرد چهار خلط وجود دارد در بدن هر فرد سلامی باید تعادل بین این خلط ها وجود داشته باشد. تعادل اخلاط اربعه را مزاج میی نامیم.
انواع مزاج ادمی و نشانه های ان
اگر در بدن فردی خلطی غلبه نماید ،مشخص کننده ینوع مزاج غالب در ان فرد است .اگر در فردی خون غلبه کند او را دَمَوی مزاج و اگر صفرا غلبه نماید صفراوی مزاج و سودا و بلغم غلبه نماید به ترتیب اورا سوداوی مزاج و بلغمی مزاج مینامند.
نشانه های غلبه ی صفرا
تشنگی و سوزش جگر، زبری پوست صورت، زردی چشم، کدورت ادرار، عصبی شدن، ناراحتی معده، تلخی دهان، کم اشتهایی، حالت تهوّع، سردرد و درد شقیقه، سیاهی رفتن چشم، سرگیجه، خشکی پوست، ترک خوردن پوست دست و پا، گرمی بدن یا داشتن تب، جوشش فم المعده، دیدن خواب های هولناک، مانند جنگ و ستیز، پوسته پوسته شدن پوست سر (شوره ی سر) نمایان شدن لکه های سفید یا قهوه ای در صورت و یا دیگر اعضای بدن، ریزش مو، ابتلا به بیماری آلو پسی(ریزش موضعی مو)، علاقه به نوشیدن آب یخ و خوردن یخ، یبوست مزاج، بهانه جویی و تند خویی. این گونه افراد را صفراوی مزاج گویند.
همه یا اکثر نشانه های یاد شده در بیشتر افراد صفراوی مزاج دیده می شود؛ البته میزان بروز این نشانه ها به مقدار غلبه ی صفرا بستگی دارد.
نشانه های غلبه ی خون
اگر در بدن فردی خون غلبه نماید و خون کثیف شود و یا بهتر بگوییم سوخته شود علامت آن سنگینی سر، خمیازه کشیدن، چرت زدن، کندی حواس، شیرین شدن دهان، لزج بودن آب دهان، سرخی رنگ بدن، قرمزی زبان، خارش بدن، بروز دمل و جوش های ریز در بدن به خصوص در پیشانی و پشت سر ودر قسمت کتف و شانه ها و گاه خون آمدن از بین دندان ها و در نهایت، کسالت و خمودگی مداوم است.
افرادی که خون در آنان غلبه می کند دموی مزاج می گویند. مهمترین علت غلبه ی خون، پرخوری و زیاده روی در مصرف انواع غذاهای سرخ شده و تند و تیز است. افراد دموی مزاج اغلب از آرامش نسبی برخوردار نیستند.
نشانه های غلبه ی بلغم
سفیدی، نرمی و سردی پوست بدن (مانند مردم اروپا)، دیرهضم شدن غذا، آروغ ترش زدن، میل بسیار به خواب داشتن، جاری شدن آب از دهان، رقیق بودن آب بینی، کم حواسی، زیادی بول، دفع بول با فشار زیادو حجم بسیار، سستی و بی حالی، بی حس بودن بدن، سفید شدن موی سر و ریزش آن قبل از موعد پیری، درد معده و درد پشت، گرفتگی ماهیچه های پشت، کمر درد، گردن درد، پادرد، نقرس، فلجی، لک و پیس، لقوه(کج شدن دهان و صورت)، رعشه (پارکینوس)، ضعف مثانه، ترش شدن دهان، به وجود آمدن لک سفید در چشم، ضعف بینایی، تنگی نفس، طپش قلب (به خصوص هنگام بیدار شده از خواب) تولید کرم های کدو یا کرمک در انتهای روده ی بزرگ، این گونه افراد را بلغمی مزاج می گویند.
غلبه ی این خلط فوق العاده خطرناک است و انسان را دچار بیماری صعب العلاجی می کند.
از این رو لازم است هر چه سریع تر در به تعادل در آوردن این خلط کوشید. برخی از بیماریهای صعب العلاجی که امروزه از نظر علم پزشکی، علت آن مشخص نیست و آن ها را (اتوایمیون) مینامند.
نشانه ی غلبه ی سودا
نشانه های غلبه ی سودا که ناشی از رسوبات خون و مرکز آن طحال است؛ عبارتند از:
خستگی و کوفتگی بدن، لاغری، پژمردگی روح و جسم، بی نشاطی و افسردگی، یبوست مزاج، خود خوری، احساس سوزش در هنگام دفع بول، تیره رنگ بودن ادرارو مدفوع و قی، سیاه و قیری شکل بودن مدفوع، شور بودن دهان، بوی بد دهان، تاریکی چشم، تیرگی رنگ صورت، شب کوری، سوزش معده، فکر بسیار، دیدن خواب های آشفته(کابوس) اخلاق تند و زشت، دلتنگی و بی قراری، به وجود آمدن لکه های سیاه در بدن، جزام، بیماریهای پوستی (سودا)، زخم شدن پوست به سبب خارش زیاد، قولنج شدن روده (بیماری کولیت)، نسیان و فراموشی یا آلزایمر، حرص زیاد.
افراد سوداوی مزاج، اکثرا دچار بیماریهای روحی و روانی می شوند و معمولا تا آخر عمر از داروهای روان گردان استفاده می کنند.
دکتر بتسابه مهدوی
24 اسفند 95
تهران
